Товары в корзине: 0 шт Оформить заказ
Стр. 1 

102 страницы

Купить СТ РК 2779-2015 — бумажный документ с голограммой и синими печатями. подробнее

Цена на этот документ пока неизвестна. Нажмите кнопку "Купить" и сделайте заказ, и мы пришлем вам цену.

Распространяем нормативную документацию с 1999 года. Пробиваем чеки, платим налоги, принимаем к оплате все законные формы платежей без дополнительных процентов. Наши клиенты защищены Законом. ООО "ЦНТИ Нормоконтроль"

Наши цены ниже, чем в других местах, потому что мы работаем напрямую с поставщиками документов.

Способы доставки

  • Срочная курьерская доставка (1-3 дня)
  • Курьерская доставка (7 дней)
  • Самовывоз из московского офиса
  • Почта РФ

Устанавливает требования к методам санитарно-паразитологической экспертизы рыбы и нерыбных объектов промысла (моллюсков, ракообразных, земноводных, пресмыкающихся), а также продуктов их переработки.

 Скачать PDF

Оглавление

1 Область применения

2 Нормативные ссылки

3 Термины и определения

4 Отбор, хранение и подготовка к анализу проб гидробионтов и продуктов их переработки

5 Методы дифференциальной диагностики личинок гельминтов

6 Методы установления жизнеспособности личинок гельминтов

7 Методы фиксации и хранения паразитов

8 Регистрация результатов исследований рыбной продукции

9 Требования безопасности

Приложение А (информационное) Дифференциальные признаки плероцеркоидов семейства Diphyllobothriidae, опасных для здоровья человека

Приложение Б (информационное) Дифференциальные признаки метацеркарий трематод семейств Opisthordidae, Heterophyidae, Nanophyetidae u Echinostomatidae, опасные для здоровья человека

Приложение В (информационное) Дифференциальные признаки метацеркарий трематод семейств Paragonimidae, опасных для здоровья человека

Приложение Г (информационное) Дифференциальные признаки личинок нематод семейств Dioctophymidae, Gnathostomatidae, Anisakidae, опасных для здоровья человека

Библиография

 
Дата введения30.09.2017
Добавлен в базу01.01.2019
Завершение срока действия01.07.2020
Актуализация01.01.2021

Организации:

30.11.2015УтвержденКомитет технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан250-од
РазработанТОО КазВод-Консалтинг
Нормативные ссылки:
Стр. 1
стр. 1
Стр. 2
стр. 2
Стр. 3
стр. 3
Стр. 4
стр. 4
Стр. 5
стр. 5
Стр. 6
стр. 6
Стр. 7
стр. 7
Стр. 8
стр. 8
Стр. 9
стр. 9
Стр. 10
стр. 10
Стр. 11
стр. 11
Стр. 12
стр. 12
Стр. 13
стр. 13
Стр. 14
стр. 14
Стр. 15
стр. 15
Стр. 16
стр. 16
Стр. 17
стр. 17
Стр. 18
стр. 18
Стр. 19
стр. 19
Стр. 20
стр. 20
Стр. 21
стр. 21
Стр. 22
стр. 22
Стр. 23
стр. 23
Стр. 24
стр. 24
Стр. 25
стр. 25
Стр. 26
стр. 26
Стр. 27
стр. 27
Стр. 28
стр. 28
Стр. 29
стр. 29
Стр. 30
стр. 30

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЬШЫЦ ¥ЛТТЫЦ СТАНДАРТЫ

Тагам ешмдер!

БАЛЫЦТАР, ¥ЛУЛАР, ШАЯН ТЭР13ДЕСТЕР, ЦОС МЕКЕНД1ЛЕР, БАУЫРЫМЕН ЖОРЕАЛАУШ ЫЛАРГА Ж0НЕ ОЛАРДАН ЦАЙТА 0ЦДЕГЕН 0Н1МДЕР1НЕ С АНИТ АРИЯ Л ЫЦ ПАРАЗИТОЛОГИЯЛЫЦ САРАПТАМА

ЭД1СТЕР1

Продукты пищевые

МЕТОДЫ САНИТАРНО-ПАРАЗИТОЛОПНЧЕСКОИ ЭКСПЕРТИЗЫ РЫБЫ, МОЛЛЮСКОВ, РАКООБРАЗНЫХ, ЗЕМНОВОДНЫХ, ПРЕСМЫКАЮЩИХСЯ И ПРОДУКТОВ ИХ ПЕРЕРАБОТКИ

ЦР СТ 2779-2015

Ресми басылым

Цазакстан Республикасы Инвестициялар жэне даму министрлтнщ Техникалык реттеу жэне метрология комитет! (Мемстандарт)

Астана

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЬШЫЦ ¥ЛТТЬЩ СТАНДАРТЫ

ТАГАМ 0Н1МДЕР1

Балыктар, улулар, шаян тэр1здестер, кос мекендтер, бауырымен жоргалаушыларга жане олардан кайга ецдеген ешмдерше санитарияльщ паразит ологиялык; сараптама ад1стер1

ЦР СТ 2779-2015

Ресми басылым

К^азакстан Республикасы Инвестициялар жане даму министрлтнщ Техникалык реттеу жане метрология комитет! (Мемстандарт)

Астана

KP СТ 2779-2015

белш алынган булшык еттертц бешй йшмшелерге Kenicyi немесе кььрььп алынуга жэне сыгымдалуга ттс.

4.4.9 Бульььььк еттерд1 зергтеу эдай паразигологияльщ бакылау (гельминт Typi) максаттарына карай тацдалуга ттс.

4.4.9.1    Параллель кейьсгер эдай. Эдт бальььегььц булшык ет йндершде ужейгьаш куралдарды пайдаланбай кершейн гельминттер (цестод, жумььр курт, сауытбас курт) дернэйлдерш байкау уньш щшданыла алады.

Булшыьс ет йнш етьар дандауырмен 5 мм дешнй далындыкден тшмшелерге кесшуге ттс, олар ашылуы жэне жарьщ Tycipinin жай кезбен шолып шыгуга ттс. Кейктерд1 булшыьс ет талшыктарыныц бойымен жэне келдененднен де жасау руксат ей л еда. Ipi дернэйлдерд1 немесе дернэйлд1 капсулаларды (1 см жэне одан улкен ьпамалы) байьсаган жагдайда паразеттердац б1рнеше санын турш аныьсгау уььпн тугае алып шыгу керек болады.

Алынган дернэйлдерд1 Петри тостагына немесе сагат шынысына физиологиялык ертндамен 6ipre салу керек болады.

4.4.9.2    Булшыьс ет йндерш жарьььсьса зерттеу эдай. Жумььр курттар, цестод, сауытбас курттардьь айкььндау уььпн де пайдаланьшады.

Осы эдшй цолдану уььпн арнайьь курал - мелд1р какдакты устел (келеьш кеьш 40 х 40 см, сутй немесе куцйрт ьььььнььдан жасалган) жэне астьшан жарьььс туйру керек. Астььцгъь сэуле TycipinyiMeH МБС турпатты микроскопия устел1мен пайдалануга болады.

Бальпстььц булььььььс ейн йнш (немесе ьсур ейн) endp ьсандауььрмен немесе пььшакден 2-3 см дешнй ьсалььндьььсга тшмшелерге кесу керек болады.

Булььььььс ет кесектерш устелдщ устщй бейне салады жэне ьсарайдьь. Сэуле туйру ашьььегььгъь мен кесектер ьсалььцдььгъь наьегьь турдей бальнс ейнщ сэуле Tycipiny дэрежейне царай тэжьрирбел1к жолмен белйленедг Байьсалган гельминт дерне йлдерш йгу инейнщ кемеймен бальььегььц булшьььс ет йншен белйь алады. Benin алььнган дернэйлдерда петри тостагъьна немесе сагат ьььььнььсььна физиологияльнс ьььььнььмен орналастырадьь.

4.4.9.3    Сыгымдатыш эдш.

4.4.9.3.1    Эдш метацеркарии трематод айьсьшдау уььпн ьсолданььлуга THic. Бальпстььц булшьььс ет йт мен ibnid органдарын, сондай-ак шаян тэр1здшердац булшыьс ет йндерш карау кез1нде пайдаланады. Бальььегььц ibbnd органдарын жумььр ьсурт пен цестодтардыц дернэйлдер1 болуьша зерттеу кезшде пайдалану руьссат етшедг

4.4.9.3.2    Сььгььмдагььш зерттеуге метацеркарий барынша ыьегимал жиналатын булшьььс ет йшьпц Teniivwepi мен оргацдары Tycipinyre THic (Б косымшасын ьсарацььз).

4.4.9.3.3    Зерттелейн тел1м ьсабыршакдан босатьшуьь, содан кешн ьсандауььрмен арьсасььнььц орта сььзььгъь бойььнша Tepici Kenicyi жэне 6ipiHUbi KecibcreH eKi рет бушр сььзыгьша дешн кесумен арьсаннььц оргаша ушййнщ Tenibii ажььратьшуга THic. BeniHreH тел1мнен Tepim кььскььшпен кетереда жэне ьсандауььр кемеймен Tepic астьшдагьь жасуша булшьщ ет бейнде цалатындай ейп ажььратадьь. 0TKip ьсандауььрмен булшьььс еттщ бетйк ьсабатынан 2-3 мм артьььс емес ьсалььцдьььспен жуьса тшмшелерда кььрьт немесе Kecin алады, оларды сььгымдагышгыц теменй ьпьшььсььна орналастырадьь, баска ьььььнььмен жабадьь жэне оларды сыгады.

UleTTepi ьсььрнауььшпен ецделген терезе шьшььсьшан дайььндалган сььгььмдагььш ьпььнььларььн пайдалануга руксат етшедг Шььньь enmebmepi (6-8)х(12- 15) см, теменй ьпььньь жогаргыга Караганда аздап ужендей болуьь, калььндььгъь 3-5 мм болуьь THic.

Кейндшерд1 16-48 есе улгайгуды пайдаланььп МБС турпатты миьсроскоп кемеймен карайды (окуляр 8х, 12х, объеьегив 2х, 4х). Диагнозды нактылау уььпн дернэйлдермен йн тел1мдер1н зат ьььььнььларььна ауььстььрадьь, жабындыкпен жабадьь жэне Виолам, Бимам турдей микроскоп кемеймен ужен улгайту жагдайььнда (мььсальь, объеьегив 8х, Юх, окуляр 7х немесе Юх, бинокулярлык кондььргъь 1,5х) зерттейдг

KP СТ 2779-2015

Дернэсшдердо бащаган жагдайда дененщ 6ip жагыньщ булшьщ еттерш караумен шеутеу руксат ей л еда. Дернэйлдердщ болмауы жагдайда Keciicri еюнш жагынан да карау керек болады. ¥зындыгы 20-25 см жас бальщ буйн сыгымдалуга ттс. Барынша улкен балыкдарды ею жартысына жайьш салады жэне TepiciH шепшей жэне кабыршакдан босатпай кейкйц жагынан сыгымдап карайды.

Кепкен Keciicrep, препараттар сумей немесе физиологияльщ ертвддмен тамшуыр аркылы тамызьш ылгалдандырылуга ттс.

4.4.9.4 Жасанды асказан селшде корыту эдой

Аппаратура, материалдар мен реакгивтер:

-    дэлд1ктщ арнайы класындагы руксат етшейн абсолют кшэраттьщ ГОСТ 24104 бойынша ± 0,0001 г ец ж стары шепмен аналитикальщ таразы;

-    руксат етшейн ± 0,01 г абсолют кшэраттьщ ен; жогары шепмен ГОСТ 24104 бойынша дэлдактщ ж стары класындагы зертханальщ таразы;

-    ± 1 °С руксат етшейн юнэратпен бер1лген температураны устауга мумюндш берейн 20 °С - 100 °С дешнп температура ауыткуымен кургак ауальщ электр термостат

-    ГОСТ 26678 бойынша параметрлш катардагы турмыстьщ сыгымдагыш электр тоцазыткышгар мен муздаткыштар;

-    ГОСТ 16317 бойынша турмыстьщ электр тоцазытукуралдары;

-    1 х 1 мм уяшыкды елек;

-    ГОСТ 20292 бойынша 1; 5; 10 см3 елшеунн тамшуырлар;

-    ГОСТ 6709 бойынша дистиллденген су;

-    ГОСТ 1770 бойынша 5; 25; 100 см3 елшеунн цилиндрлер;

-    5,10 жэне 100 см3 елшеуш кутылар;

-    металл, шыны, агаш калактар;

-    турл1 елшеуш шыны куйгылар;

-    0,1; 0,25; 0,5 л реакгивтер сакдауга арналган тыгынды шыны банкалар;

-    1 -2 л дешнп сиымдылыкден дистиллденген суга арналган шыны банкалар (немесе кутылар);

-    ГОСТ 25336 бойынша сиымдылыгы 600 см3 химияльщ стакандар;

-    ГОСТ 6675 бойынша жабындьщ шыньшар;

-    колданыстагы нормативик кужаттама немесе дайындаушы кужаттамасы бойынша пепсин;

-    ГОСТ 4233 бойынша х.т. хлорлы натрий;

-    ГОСТ 3118 бойынша х.т. шогырланган туз кышкылы.

4.4.9.4.1    Гидробионгтар (турпаттык тиесшкй дифференциялау уппн, бакылау биологияльщ сынама уппн материал алу, инвазияныц темен каркындылыгы немесе оны есептеу, гидробионтарды (жентек, пресервтерд1) кайта ецдеу етмдерш зергтеу уппн) йндер1нен дернэс1лдерд1 белу максатьшда метацеркарий трематод, жш жумырбас кург дернэс1л1н айыру уппн корыту эд1с1 пайдаланыла алады.

4.4.9.4.2    Эдас непз1 жасанды асказан селшде коршаган булшьщ ет йшн кешннен корытумен кыпщыл ортада метацеркарийд1ц сырткы кабыгынан босату.

4.4.9.4.3    Жасанды асказан селш дайындау. 1000 мл дистиллденген суга (ол болмаган жагдайда к&йнаган, 37 °С - 38 °С дейш температурага салцындатылтан су кубыры жолыныц суын пайдалануга болады) 7 г пепсин, 9,0 г ас тузын (NaCl) жэне 10 мл шогырланган туз кышкылын (НС1) косады.

4.4.9.4.4    Метацеркарий трематод белш алу уппн Tepi астыныц булшьщ ет йш (0,5 см дейш), ал жумыр бас курттыц усак дернэйлдер! уш1н - барльщ булшьщ ет йш пайдалануга ттс. Т1нд1 тер1ден бел1п алады, пышакден немесе ет таргкышта усакдайды (нанофиетус дернэйл! табьшган жагдайда косымша бауырларды пайдаланады). Содан кетн стан 1:10 катынаста дайындалган асказан селш куяды (женгетц 1 6eniri мен 1

ЦР СТ 2779-2015

жасанды асдазан сетнщ 10 бел in). Сьшаманы термостатда 3 сагатда 36°С-37°С температурасы жагдайында салады, содан кейш inrimjerim шыны цилиндрлерге уяшыдгар келеш (1x1) мм металл сузй немесе 6ip дабатты дэке ардылы сузедд 15-20 минугтан сон; дорытылган булшыд ет йшмен асдазан селтц устщй дабатын тепл тастайды, ал тунбаны Петри тостагына (немесе терец шыны с агаты) ауыстырады жэне микроскоппен дарайды. Дернэйлдердщ жадсы ажыратылуы уипн Петри тостагына физиологияльщ ертщц дуяды, б1рнеше айналдыру дозгалысын жасайды, нэтижейнде метацеркарилер Петри (сагат шынысыныц) тостагыныц оргасында жинадгалады, ал физиологияльщ ершндшщ далдыгы булшыд ет тшшщ далдыдгарымен 6ipre дысдышпен алый тастайды. Процедураны дорытылмаган булшыд ет Tim далдыдгарыныц тольщ жод бои кетуше дейш дайталайды.

Кррыту эдойнщ ттмдшй сыгымдагышпен салыстырганда 1,5 есе жогары. Жас б алы кт ан осы тэйлмен ажыратылган метацеркарии трематод езшщ дурылымы мен ем1ршеддайн физиологияльщ ертндоде 10-24 сагат бойына 20 °С - 25 °С дейшй температура жагдайында жэне 5-7 кун бойына 1 °С - 4 °С дешнй температура жагдайында с акт ай ды жэне биосынама уипн пайдаланыла а лады.

4.4.10 Алдын ала 4.2.6-т бойынша дайындалган дабыршад метацеркарий Metagonimus yokogawai, Metagonimus katsuradai болуына судыд шагьш белтнде МБС микроскобын пайдаланып (улгаю 16 - 48 есе, окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х) зерттелуге ттс.

4.5    Цое мекендшер мен бауырымен жоргалаушыларды тольщ емес гельминт ологияльщ зерттеу адютер!

Крс мекендшер мен бауырымен жоргалаушыларды балыкты тексеру кезшде колданылатын балама эдаспен зерттейда.

4.6    Омыртдасыздарды толыд емес гельминтологияльщ зерттеу эдютемей

4.6.1    Ею жактаулы моллюскалар.

4.6.1.1    Бакалшактан моллюска деней алый шыгарылуга ттс.

4.6.1.2    Моллюска деней су куйылган астаушага (немесе петри тостагына) салынуга ттс. Мантия мен шла органдары: алдыдгы аддуктор аргында йкелей немесе аддуктор уетшде аргды жагында (тещз ирекшелер1 мен устрицаларда) жатдан бауыр, перикардия мен артды аддукгормен жымдасатын буйрекгер даралып шыгуга ттс. Жумырбас кургтардыд байдалган дернэсшдер! операдияльщ инемен алый шыгарылуга ттс.

4.6.1.3    Мантаялыд букгемелер мен желбезекгер кейп алынуы жэне 4.4.9.2 жарьщда немесе 4.4.9.3-т бойьшша сыгымдалып даралуга ттс.

4.6.1.4    Кейлш алынган гонадалар мен ас дорыту жуйей сыгымдагыш тэйлмен зерттелуге ттс.

4.6.1.5    Аддукгорлар мен аядтар 4.4.9 -т бойьшша зерттелуге ттс.

4.6.1.6    Аныдгалган дернэсшдер Петри тостагына немесе шыны сагатына физиологияльщ ертидне паразит турш эр! дарай аныдтау уипн салынуга ттс.

4.6.2    Бас аядгы моллюскалар. Iund органдардан босаган мантия балыдгардыц булшыд ет тйпне балама зерттелуге ттс - 4.4.9.2-т бойынша сэуле Tycipin немесе 4.4.9.1-т бойьшша параллель кейндшер эд!ймен зерттеледд

4.6.3    Шаян тэр1здшер.

4.6.3.1 Кейде белшнщ булшыд eTTepi, желбезекгер, абдоменнен алынган, шаян тэр1здшердщ аядгарынан алынган ет сыгымдау эдоймен 4.4.9.3-т сэйкес зерттелу1 жэне

KP СТ 2779-2015

16-48 есе улгайтып микроскопиялануга тшс (окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х). Кеуде белтнщ арткы белшнен журекп шыгарып алады жэне осы тэс1лмен зергтейдо.

4.6.3.2 Барльщ белшш алынган булшьщ ет тшш 4.4.9.4-т бойынша жасанды асказан селшде корыту эд1с1мен зерттеу руксат етшедо.

5 Г ельминттер дернэолдерш дифференциалды диагност икал ау адаптер!

5.1 Реактивтер мен жаб дык;

Химияльщ реактивтер мен жабдьщ:

-    физиолотняльщ ершнда;

-    жумырбас курттарды агартуга арналган суйыкгьщ (1-бел1м дистиллденген су + 1 бел1м шогырланган сут кынщылы + 1 белж глицерин);

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша 16-48 есе улгайгумен МСБ турпатты бинокулярльщ миьфоскоп (окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х);

-    улгайщыш эйнек ГОСТ 25706 бойынша;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша кез келген маркалы бинокулярта арналган жарьщ Tyciprim;

-    объектив! 100х дешн, окуляры - 4х, 5х, 7х, Юх, 12,5х, 15х жэне 20х дешн улгаятын Биолам, Бимам турпатты сэулел!к миьфоскоп;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша кез келген маркалы микроскопка сэуле Tyciprim;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша сэулелж микроскопка арналган окуляр-микрометр;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша бинокулярльщ микроскопка арналган окуляр-микрометр;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша объект-микрометр;

-    ГОСТ 9284 бойынша заттьщ шынылар;

-    ГОСТ 9284 бойынша улкен заттьщ шынылар(6 - 8x12 - 15 см, калыцдыгы 2-4

мм);

-    ГОСТ 6675 бойынша жабындьщ шынылар;

-    ГОСТ 25336 бойынша Петри тостагы;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша с агат шыны;

-    ГОСТ 21241 бойынша медицинальщ кыекыш;

-    Typni калындыкгы операцияльщ инелер;

-    ГОСТ 20292 бойынша елшеупп тамшуырлар;

-    колданыстагы нормативык кужаттама немее е дайындаушы кужаттамасы бойынша резецке бур1кшш;

Г ельмиртгтер дернэс!лдер1шц турпаттьщ THeciniriH аныкгау унпн оптикальщ Куралдарды колданумен зерттеу кажет болады.

Балыкгар, моллюскалар, шаян Tapi3flinep, кос мeкeндiлep мен бауырымен жорталаушы плероцеркоидгар, жумырбас курттардан, сауытбас кургтардан алынган, Нндерден ажыратьшган метацеркарий немесе паразит реынде кабылдана алатын косымдарды (инцистирленген немесе инкапсуланган) заттьщ шыныга су немесе физиологияльщ ертщц тамшысына орналастырады, жабындьщ шынымен жабады жэне шагъш (56 - 150 есе, окуляр 7х, Юх, объектив 8х, Юх, бинокулярльщ кондыргы 1,5х), 2

KP СТ 2779-2015

содан кешн улкен (140 - 600 есе, окуляр 7х, Юх, объектив 20 х, 40 х, бинокулярльщ цондыргы 1,5х) микроскоп улгайтуымен зерттейд1.

Жумырбас курттарды дифференциалды диагностикалау дернэалдерда агартушы суйыкдыкда алдьш ала устауды тал ап етед1. Т ыгыз жиектемел1 ipi дернэалдерда ею-уш кун бойына агартады (Anisakidae тект1 дернэсшдер), жуца жиекгемел1 усацтарды - кем1 3 - 5 с агат агартады.

Олардыц бел1кгер1 немесе органдарынан белек дернэсшдерге цажетп елшеулер журпзу уппн окуляр-микрометр (оныц фокальда жазыкдыгына ОД мм сэйкес келетш бел1кгермен 1 см узындыкды мелдар сызгьпп орнатылган окулярмен) пайдалану керек болады. Typni объекгивтерда пайдалану кез1нде шкаланьщ белшу б агамы езгеред1 жэне объект-микрометр - ез!мен 0,01 мм белу багамымен шьшыга салынган шкал алы б1лд1рет1н препарат кемепмен есепгелед1. Объективы улгайгудьщ дэл мэт (1) формул асы бойьшша есептеледй

(1),

b = 10jc— т

мунда b - объектив улгаюыныц дэл мэт, п- окулярльщ шкала белшуц т - объект-микрометр сурепнщ белшуй

Объекгивтерда елшеу кез1нде п окулярльщ шкаланьщ цанда 6eniicrepi шепнде елшенетш элементтщ суреп орналасатьшын бакылайды, оныц келемш (2) формул асы бойьшша есептейд1:

(2),

а = 0,1л:— т

мунда а - елшенепн элемент келем1,

п- окулярльщ шкала белшуц

m - объект-микрометр сурепнщ бел1ну1

5.2 Цестод дернэолдерш дифференциалды диагностикалау

5.2.1    Плероцеркоидтар (лангецтерд1ц дернэс1лд1к кезещ) турлер1н аныкдау кез1нде морфологияльщ ньппандар пайдаланылуга ттс:

-    дернэсшдердщ жинакдалу сипаты (дернэс1лдермен капсул алар);

-    косымша иелер курамы;

-    географияльщ таралуы (А цосымшасын царацыз).

5.2.2    Жас жэне салкындатылган бальщты зергтеу кез1нде тущы суда дернэалдердщ ем1ршещцк мерз1м1 ескер1луге тшс

а)    Diphyllobothrium latum жэне Diphyllobothrium luxi(D. klebanovskii) дамыган плероцеркоидгер1 суда тэул1к жэне одан жогары Tipi болады.

б)    Diphyllobothrium dendriticum - 2,5 сагатца дейш (усацтары - 1 сагаттан аргыьс емес).

в)    Diphyllobothrium di tie mum (Diphyllobothrium dendriticum уксас инкапсулаланган дepнэciлдepдi шогырландыру бойынша) - 10 минуттан артьщ емес.

г)    Спарганумдар Spirometra erinacei-europaei TeryMenri бузылмай су кубыры суында тэул1кген артьщ, физиологияльщ ертндще 8-13 кун бойына ripi болып цалады.

KP СТ 2779-2015

5.3 Метацеркарий трематодтарды дифференциалды диагностикалау

5.3.1    Трематодтар тей мен турш аныкгау кезщде цисталардьщ келем1 мен нысаны, кабыктарыныц сипаты; цистта дернэйл орналасуы (жылжымалыгы 2) жэне оньщ курылымы, оньщ iniinqe экскреторльщ куьщ елшем1, туй мен нысаны, к;осымша иелер шенбер1 жэне бальщ немесе шаян тэр1зд1нщ денейнде шогырлануы (Б, В косымшалары) ескершуге ттс.

Адам денсаулыгы унпн барльщ Kayinri, балыкда кездесейн метацеркарийлер цисталарга салынган. Цисталар келем1 1 мм аспайды. Балыкда байкалган ipi немесе бос, инцистенбеген метацеркарийлер api карай зерттеудд кажет етпейд1.

5.3.2    Paragoniinidae тект1 метацеркарилер цисттерде немесе бос та бола алады. Трематодтарды циста курылымы бойынша тур1н аныкгау зерттеуппнщ жеткшпсй тэж1рибей жагдайында тана мумкш болады. Олай болмайтын жагдайда тремотодтардыц турпаттьщ тиесшшн накдылау унпн цистадан метацеркарийда альш шыккан орынды болады.

5.3.3    К^оршаган йндерден тольщ ажыратылган цисты шыныга су немесе физиологияльщ ертнд1 тамшысына орналастырады. Оньщ кабыгын жука инемен (жадсысы энгомологияльщ туйреу1ишен N 00) немесе жабындьщ шыньшы жецш басумен жарады. Егер бул жагдайда дернэйл цисттан шыкдаса, оны тамшуырдан сумей шаяды. Цисттен метацеркарийд1ц шыгуын адам немесе жануардыц дуоденальда суйьщтыгымен немесе трипсинмен эсер ейп ынгаландыруга болады.

Морфологиясы бойьшша цисттерден белшген дернэйлдерден ересек трематодтардыц курылымын тану руксат ейлед1.

5.3.4    В косымшасында адамда парагонимоздыц Typni нысандарыныц коздыргынггары рейнде шынайы йркелген метацеркарий парагонимидтердщ диагностикальщ нышандары келйр1лген.

5.4    Жумырбас дурт дернэсшдерш дифференциалды диагностикалау

Олармен закымдану бальщ етмдер1 аркылы журейн жумырбас кургтар турл1 жуйел1 топгарга жатады жэне морфологияльщ курылымы бойынша эр Typni болып келед1. Адам унпн инвазиондысы III жэне IV кезецдей дернэйлдер болып табылады. Дернэйлдер колем!, бас шейшц карулану сипаты, ас корыту жуйейтц курылымы жумырбас курттар жуйейнде дифференциалды диагностикалау (Г косымшасы) ymiH пайдаланылады.

5.5    Сауытбас цурт дернэсшдерше дифференциалды диагностика

5.5.1    Р. Corynosoma. дернэйлдер!мен капсулалар елшем! 2-4 мм. Дернэйлдер деней алмурт нысанды, алдыцгы жагьша карай кецеййлген, узьшдыгы 10 мм. Дернэсшдщ алдьщгы бел1птц бейне кьшдар ескен: барынша ipinepi шахмат тэрйпге орналаскан -денешц 6ipiHun ушг!йнде жэне калган белшнде эр эр жерде орналаскан барынша усак болып келеда. Тумсыгы цилиндр Typni, оргасына карай аздар кецейеда. С. strumosum (6-сурет) тумсыгында эр катарында 10-12 шмекй 18 бойльщ катары бар. Денесшщ узындыгы

3,5 - 9 мм дешн, еш 1,5 мм дешн. С. semerse тумсыгында 22 - 24 1лмекгердщ бойльщ катары бар, дернэйл узьшдыгы 5 мм дешн.

вскен ересек нысандысы - тегцз сут Kopeicrinepi мен бальщ жеййн кустардыц imeK паразиттер1.

5.5.2    Р. Bolbosoma. У caenoforme дернэйл деней -цилиндр турлц 6ipaK алдыцгы белшнде бульбус текгес кецею курайды, оньщ алдьщгы катарында йкендер1 болады.

KP СТ 2779-2015

Акантеллалар елшеш (7 - 12) х (0,9 - 1,2) мм. Tipi дepнэciлдepi кызгылт-кызыл туей. Цилиндр тумсыгында эр 6 катар да 18 бойльщ inMeicrepi бар.

Ересек нысандары тещз сут корекйлертц шейнде жинакдалады.

6 Г ельминттер дернэсшдершщ вм1ршещцпн белгшеу эд1стер1

6.1 Морфологияльщ нышандары мен цозгалу белсендипп бойьшша аньщтау

ЭД1С1

6.1.1    Бальщ етмдерщде дернэйлдердо бащаган жагдайда, оньщ inriime оларды зарарсыздандыру ттмдшпн багалау кез1нде олардьщ eMipniemjiri аныкдалуга ттс.

6.1.2    Реакгивтер, материалдар мен жабдьщ.

Химияльщ реактивтер, материалдар:

-    физиологияльщ ертщц;

-    заттьщ шыны ГОСТ 9284 бойынша;

-    жабындьщ шыны ГОСТ 6675 бойьшша;

-    Петри тостакдары ГОСТ 25336 бойынша;

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе ещцруип кужаттамасы бойынша с агат шьшылары;

-    елшеу1ш кугылар 25; 50; 100; 250 см3 ГОСТ 1770 бойынша;

-    сынауыкдар ГОСТ 25336 бойынша;

-    медицинальщ кыскыш ГОСТ 21241 бойынша;

-    спирт шамы ГОСТ 25336 бойынша;

-    спиртйк термометр ГОСТ 28498 бойьшша А турпатты температуралар аукымы 0 °С -100 °С дейш руксат етшетш кшэрат шей ±0,2;

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе ещцруип кужаттамасы бойынша Typni калындыкты операдияльщ инелер.

Жабдьщ:

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе ещцруип кужаттамасы бойынша ±1°С руксат етшетш кшэратпен бер1лген температураны у стаута мумшщцк берейн, жумыс температуралары аукымы 25 °С - 55 °С дейшй термостат;

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе енд1руип кужаттамасы бойынша 16-48 рет (окуляр 8 х5 12х, объектив 2х, 4х) улгайтатьш МБС турпатты бинокулярльщ микроскоп;

-    улгайткыш эйнек ГОСТ 25706;

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе ещцруип кужаттамасы бойынша 16-48 рет (окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х) улгайтатьш кез келген маркалы бинокулярга арналган жарьщ берйш;

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе ещцруип кужаттамасы бойынша Биолам, Бимам типгей сэулелш микроскоп;

-    колданыстагы нормативйк кужаттама немесе ендоруип кужаттамасы бойынша кез келген маркалы микроскопка арналган жарьщ туйрйш.

6.1.3    Цестодтар, жумырбас курт пен сауытбас курттар flepHac^epi 37 °С - 40 °С дешн кыздырьшган, физиологияльщ ертщц куйылган Петри тостагына немесе с агат шынысына салынуга жэне дернэйлдщ немесе оньщ каралатын белшнщ елшем1не сэйкес келейн улгайту жагдайында бинокулярлы улгайткыш эйнек (МБС турдей микроскоппен) астында каралуга ттс.

Инцистирленген дернэйлдер кабыкгарынан алып шыгарылуга ттс. Белсендо емес Tipi дернэйлдердщ козгалуын физикальщ ттркещцру, дернэсшдерге дене кыскаруын тудыратын ynndp операция HHeciMeH шскшеу кемеймен козгалгу руксат ей леди

KP СТ 2779-2015

Анизакид дернэс1лдер1 (физиологияльщ ерпшдще) 2 сагатка 37 °С температуралы термостатка салынуга ттс. Тустершщ езгеруц жабындарыньщ ашылуы, дененщ баска да бузылу e3repicTepi дернэсшдердщ емршен; еместшн керсетедг Кершетш езгерштер мен eMip ньппандарьшьщ болмауы жагдайда химияльщ эсер ету эдао. колданылуга ттс.

6.1.4 Метацеркарий трематод, операцияльщ ине кемепмен бальщ (немесе шаян тэр1здшер) тшшен белш альшып жылы су немесе физиологияльщ ертндшщ (37 °С - 40 °С дети) тамшысына заттьщ шыныга салынуга ттс, жабындьщ шынымен жабылуы жэне микроскоптьщ шагын жэне улкен улгайгуымен зерттелуге ттс.

Метацеркарийдщ елу ньппандары - цисталар кабыгыныц буиндшнщ бузылуы, дернэсшдщ пню курылымыньщ дерек1 езгеруц 1нпндепсшщ ыдырауы, экскреторльщ куыгыныц бузылуы болып табылады. Метацеркариилер цистта больт козгала алады. Дернэсшдщ ез1нд1к элс1з боле а да козгалуыныц болуы оньщ ем1ршецдагш б1лд1реда. Козгалуыныц болмауы оньщ олгетн б1лд1рмейда. К^озгалысты метацикарийд1 жабьшдьщ шынымен акырын басу аркылы жузеге асыру руксат ет1лед1.

6.2 Электрмен ынталандыру (турацты электр тогьш пайдалану) эдас1

6.2.1    Реакгивтер, материалдар мен жабдьщ.

Химияльщ реакгивтер мен материалдар:

-    физиологияльщ ертнда немесе су ГОСТ 6709 бойынша;

-    ужен заттьщ шынылар ((6 - 8) х (12 - 15) см, калындыгы 2-4 мм) ГОСТ 9284 бойынша;

-    Петри тостакдары ГОСТ 25336 бойынша;

-    кез тамызгылары ГОСТ 21241 бойынша;

-    колданыстагы нормативик кужаттама немесе ендарупп кужаттамасы бойьшша турл1 калыцдыкты операция инелер1;

-    колданыстагы нормативик кужаттама немесе ендарунп кужаттамасы бойьшша туракгы ток кез1 (кернер 1,5 В батареялы);

-    колданыстагы нормативик кужаттама немесе ендарунп кужаттамасы бойьшша жука сым;

-    сузпш кагаз ГОСТ 12026 бойынша.

Жабдьщ:

-    колданыстагы нормативик кужаттама немесе ещцрупп кужаттамасы бойынша 16 -48 рет (окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х) улгайгатын МБС турпатты бинокулярльщ микроскоп;

-    улгайгкьпп эйнек ГОСТ 25706 бойынша;

-    колданыстагы нормативик кужаттама немесе ендарунп кужаттамасы бойынша кез келген маркалы бинокулярга арналган жарьщ берпш.

6.2.2    Жумырбас курт, цестод жэне сауытбас кургтар дернэалдерше гана колданьшады.

Дернэсшдерда ылгал сузпш кагазга салу жэне дернэс1л аркылы етюзшеин туракгы элс1з электр тогымен (0,5 - 1,5 В) эсер ету керек. Осы максатпен элеменгтщ оц жэне Tepic полюстер1нен ею жука окшауланган сым (туракгы ток кездер1) ею операцияльщ инеге бершедг

К^ыскарып козгалудыц пайда болуын МСБ турдеп микроскоп астында бакылайды.

6.3 Химияльщ эсер ету эдаа (химияльщ ттркенд1рпштерд1 пайдаланып)

6.3.1 Реакгивтер, материалдар мен жабдьщ.

Химияльщ реакгивтер мен материалдар:

13

KP СТ 2779-2015

-    физиологияльщ ертщц;

-    адамды зондгау кезшде алынган дуоденалды курам немесе жануарлар eri (дэр1ханалыд);

трипсин (физиологияльщ ертндаде дайындалган 0,5%-л1к ерпшдц 0,5 г трипсищц 100 мл физертщцде epiiefli);

-    заттьщ шынылар ГОСТ 9284 бойынша;

-    жабындьщ шыны ГОСТ 6675 бойьшша;

-    Петри тостагы ГОСТ 25336 бойынша;

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ещцруип дужаттамасы бойынша с агат шьшылары;

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ещцруип дужаттамасы бойынша операциялыд инелер;

-    спирт шамы ГОСТ 25336 бойынша;

-    5; 25; 100; 250 см3 ennieyini дугылар ГОСТ 1770 бойынша;

-    сынауыдтар ГОСТ 25336 бойынша;

-    кез дысдыштары ГОСТ 21241 бойынша;

-    суга арналган спиртик термометр ГОСТ 28498 бойынша ±0,2 рудсат етшетш юнэрат шепмен 0 °С - 100 °С дешнп температуралар аудымымен А турпатты.

Жабдыд:

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ещцруип дужаттамасы бойынша 16-48 рет (окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х) улгаягын МСБ турпатты бинокулярлыд микроскоп;

-    улгайгдыш эйнек ГОСТ 25706 бойынша;

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ендаруип дужаттамасы бойынша кез келген маркалы бинокулярга арналган жарьщ Tycipriin;

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ещцруип дужаттамасы бойынша Биолам, Бимам турпатты сэулелш микроскоп;

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ендаруип дужаттамасы бойынша кез келген маркалы микроскопда арналган жарыд Tycipriin;

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе ещцруип дужаттамасы бойынша ± 1 °С рудсат етшеин шнэратпен бер1лген температураны устауга мумшнд1к беретш 25 °С -55 °С дешнп жумысшы температуралар аудымымен термостат.

6.3.2    Адамды зондтау кез1нде алынган дуоденалды дураммен, немесе жануарлар еймен не трипсинмен ем1ршецда дернэс1лдерге эсер ету эд1сг Эдасп метацеркарий трематодтардьщ ем1ршен;дапн аныдгау уипн долданады.

Химиялыд реагенттщ б1рнеше тамшысьш дернэс1лдерд1 толыд жабу уипн бел1нген метацеркарнйге жагылуга тшс.

Эксцистирлеуд1 жылдамдату уш1н дернэс1лдермен заттыд (сагаттыд( шыныны спирт шамы жалыны астында аздап жылыту немесе 37 °С - 40 °С дешн температурага алдын ала жылытылган трипсинд1 (немесе етп) енпзуге, немесе 10 минутда t = 37 °С-пен термостатда доюга болады. Б1рнеше секундтан кешн химиялыд ттркендарпш эсер1мен дернэалдердщ цисттерден шыгуы жэне олардьщ белсещц дозгалысы басталады, бул ем1ршенд1пнщ керсетшпп болып табьшады. Дернэс1лдерд1 эксцистирлеу процесш МБС турдеп микроскоп астында бадылайды.

30 минут бойына дайб1р дозгалу реакциясыньщ болмауы дернэс1лдерд1н; елгенш б1лд1редг

6.3.3    Алдын ала муздатуга немесе суыдтай ыстауга тус1ршген балыдтардан (моллюскалардан) жумырбас дургтар дернэс1лдер1шщ гельмингтерд1н; ем1ршещцгш аныдгау уипн t = 37 °С жагдайында физиологияльщ ертщцде немесе трипсинн1н; 0,5 %-

KP СТ 2779-2015

дьщ ерыщдаанде термостатта инкубациялайды. Дернэсшдерд1 олардьщ кун сайын empmenfliriH TeKcepin уш кун бойына инкубациялайды.

6.3.4    Гельминттер дернэсшдертц ешршенд1пн аныкдау уши жасанды асказан селшде бальщ ешмдерш корыту эдасш пайдалануга болады.

6.4    Флюоресценциялау (ультракгулгш сэулеш пайдаланьш) адк!

6.4.1    Материалдар:

-    колданыстагы нормативен кужаттама немесе ещцрутш кужаттамасы бойьшша 20; 40 Вт куппмен ЛД немесе ЛЦ турпатты люминесцент шам;

-    колданыстагы нормативен кужаттама немесе ендарупп кужаттамасы бойьшша мелд1р жогаргы какдакгы устел (елшем1 кем1 (40 х 40) см);

-    корганыс (кек) кезшдар1кгер ГОСТ 12.4.013 бойынша;

-    улкен заттьщ шынылар ((6 - 8) х (12 - 15) см, калындыгы 2-4 мм дети) ГОСТ 9284 бойынша;

-    кандауыр ГОСТ 21240 бойынша;

-    кыскьшггар (хирургияльщ жэне кездк) ГОСТ 21241 бойынша;

-    колданыстагы нормативен кужаттама немесе ендарупп кужаттамасы бойьшша турл1 кальщдыкты операция инелер1.

6.4.2    Эд1с кепгеген жануарлардыц Tipi жэне eni ендерошщ ультракулпн сэуленщ acepi астында флюоресцирлеу кдсиетше непзделген. Эдю жумырбаскурттар дepнэciлдepiнe колданылады.

6.4.3    Бальщ (немесе кальмарлар) булшьщ errepimn Keceicrepi немесе калыцдыгы 2 см артьщ еттер ею жагынан сэулеленуге eric.

Кдрап шыгу кезшде зерттеуппде корганыс (кек) кезшдарк пайдалануы тшс.

Муздатьшуга TycipinreH бальщ ешмдершде eni жумырбас курттарды каркынды флюоресцирлейдг Typni турлерд1 сэулелещцру сипаттары Typniine: Anisakis flepHacinflepi кеплдар-ак флюоресценцияга (Tipiлерде элаз жэне елшерде - ашьщ); р. Contracaecum дepнэciлдepi - бозгылгтан (тipiлepiндe) ашьщ сарыга дешн (елшерде) туске не болады.

6.5    Бояу эд!С1 (бояулар пайдалану арцылы)

6.5.1 Реакгивтер, материалдар жэне жаб дьщ.

Реакгивтер, материалдар:

-    физиологияльщ ершнда;

-    р-р метилен кек (метилен кек - 0,05 г, ащы натрий - 0,5 г ГОСТ 4328 бойынша, сут кьшщылы -15 мл ГОСТ 490 бойынша);

-    бейтарап кызьш (нейтраль-рот) 1:1000 араластыруда (0,1 г бейгарап кызылды 100 мл дистиллденген суда ереедГ);

Розол (аурин) кьшщылыньщ 0,3 %-л1к epmnqici (0,3 г розол кьппкылын 100 мл 70°-л1к спиргте ерееда);

-    колданыстагы нормативен кужаттама немесе ендарупп кужаттамасы бойьшша КОН (0,1 N ертнда);

-    заттьщ шынылар ГОСТ 9284 бойьшша;

-    жабындьщ шыны ГОСТ 6675 бойынша;

-    Петри тостагы ГОСТ 25336 бойынша;

-    колданыстагы нормативтк кужаттама немесе ендарупп кужаттамасы бойьшша сагат шынысы;

-    кек кыскышгары ГОСТ 21241 бойынша;

15

KP СТ 2779-2015


Алгысез

1    «КазВод-Консалтинг» жауалкернпшп шекгеугн cepiKrecriri Э31РЛЕП ЕНГ13Д1

2    Кдзатсстан Республикасы Инвестициялар жэне даму министрлшнщ Техникальщ реттеу жэне метрология комитет! Терагасыньщ 2015 жылгы 30 царашадагы № 250-од буйрыгымен БЕКШЛ1П, ЦОЛДАНЫСЦА ЕНГ131ЛД1

3    Осы стандарт ЭН 3.2.988-00 "Паразиток ауруза царсы алдын ала цолданылатын шаралар. Балыкдарды, улуларды, шаян тэр1здестерд1, цос мекенд1лерд1, бауырымен жоргалаушыларды жэне олардан кбайта ецделген ешмдерд1 санитариялык паразигологияльщ сарапгау эд1стерР' ескер1ле огырып эз1рленд1

2022 жыл 5 жыл

4    Осы стандаргта 2004 жьшгы 9 кдрашадагы № 603-II «Техникальщ реттеу туралы» жэне 1997 жылгы 11 шшдедеп № 151-1 «К^азакстан Республикасындагы тшдер туралы» К^азакстан Республикасы Зандарыньщ ережелер1 icKe асырылган

5 Б1Р1НШ1 ТЕКСЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕРУ КЕЗЕЦД1Л1Г1

5 АЛГАТТТ РЕТ ЕНГ131ЛД1

Осы стандартна енгЫлетт eezepicmep туралы ацпарат жыл сайын басып шызарылатын «Стандарттау жвнтдег( нормативтт цужаттар» ацпараттыц сттеместе, ал езгер1стер мен тузетулердщ мэтШ ай сайын басып шызарылатын «¥лттьщ стандарттар» ацпараттыц сттеместе жарыяланады. Осы стандарт цайта царалзан (ауыстырылзан) немеее жойылзан жаздайда, muiemi хабарлама ай сайын басып шызарылатын «¥лттыц стан дарттар» ацпараттыц сттеместе жарыяланады

Осы стандарт Кдзакстан Республикасы Инвестициялар жэне даму министрлт Техникальщ реттеу жэне метрология комигеынщ руксатынсыз ресми басылым ретшде Кдзатсстан Республикасы аумагында толыктай немее е белшекгел1п басыльш шыгарыла, кебейтше жэне таратыла алмайды

KP СТ 2779-2015

-    долданыстагы нормативик кужаттама немесе ещцрутш дужаттамасы бойынша турш далындыдты операцияльщ инелер;

-    сузпш дагаз ГОСТ 12026 бойынша.

Жабдьщ:

-    долданыстагы нормативик дужаттама немесе енд1рупп дужаттамасы бойынша 16-48 рет (окуляр 8х, 12х, объектив 2х, 4х) улгайтатын МБС турдеп бинокулярльщ микроскоп;

-    улгайтдыш эйнек ГОСТ 25706 бойынша;

-    долданыстагы нормативик кужаттама немесе ендарупп дужаттамасы бойынша кез келген маркалы бинокулярга арналган жарыд берпш;

-    долданыстагы нормативик кужаттама немесе ещцрупп кужаттамасы бойынша Биолам, Бимам турдеп сэулелш микроскоп;

-    долданыстагы нормативик кужаттама немесе ендарупп кужаттамасы бойынша кез келген маркалы микроскопкд жарьщ Tycipriin.

6.5.2    Пайдаланылатын бояуга дарай не Tipi, не eni гельминттер боялады.

6.5.3    Жумырбас курт, цестод пен сауытбас кургтардьщ flepracmflepi метилен кек ершндоа. куйылган Петри тостагына (немесе сагат шынысына) салынуга ттс. 0ni дepнэciлдep кек туске боялады. Нерв талшыдгары мен жасуша ядролары боялады.

6.5.4    Tipi плероцеркоидтар тур акты дызгылг бояуга не болып 5-20 минут 1ппнде бейгарап-рогтын; сулы ертндаамен боялады. Дepнэciлдepдi бакылау уппн бояудан альш шыгарулары, таза физиологияльщ ертндаге салынуга ттс, ол жерде боялу дэpeжeci даралуга ттс. 0ni дернэшлдер турадгы бояуга не бола алмайды.

6.5.5    Метацеркарий трематодтардьщ eмipшeндiгiн аныдтау уппн розол дышдылыньщ (аурин) ертндашмен бояуды пайдаланады.

Дepнэciлдepi бар булшьщ ет Keceicrepi майдан босатьшуга ттс. Time 2 тамшы розол кьшщылын жагады, ал 2 минуттан сод - ОД N КОН ертндасш пн бойынша 6ipTeric таратып жагады. Аргыьс суйыдгыдгы препараттан сузпш дагазбен алып тастайды. Жабынды шынымен жауып микроскопгайды.

Бальщ Tim кызгылт туске боялады. Tipi дернэшлдер боялмайды, enmepi дызгылг туске боялады.

6.6 Биологиялыд сынама адк!

6.6.1 Реакгивтер, материалдар мен жабдьщ.

Реакгивтер, материалдар:

-    физиологияльщ ертндд

-    зертханальщ жануарлар (сары атжалман, ад тьппдандар мен егеукуйрыдтар);

-    заттыд шынылар ГОСТ 9284 бойынша;

-    жабындыд шынылар ГОСТ 6675 бойынша;

-    ужен заттыд шынылар ((6 - 8) х (12 - 15) см, далыцдыгы 2-4 мм дейш) ГОСТ 9284 бойынша;

-    долданыстагы нормативик кужаттама немесе ещцрутш дужаттамасы бойынша канюлялармен 2 мл шприцгер;

-    дандауырлар ГОСТ 21240 бойынша;

-    Петри тостагы ГОСТ 25336 бойынша;

-    долданыстагы нормативик кужаттама немесе ещцрутш дужаттамасы бойынша сагат шынылары;

-    Typni елшеДш дысдыштар (хирургиялыд, анатомиялыд) ГОСТ 21241 бойьшша;

-    Typni елшеДш дандауырлар ГОСТ 21240 бойынша;

КР СТ 2779-2015


Мазмуны

1    К^олданылу саласы    1

2    Норматикйк алгемелер    1

3    Т ерминдер мен аныкдамалар    2

4    Гидробионттардьщ жэне олардан кайта енделген ешмдердщ сынамаларын ipiicrey,

сакдау жэне талдауга дайындау    3

5    Г ельминттер дернэалдерше дифференциалды диагностикалау aflidepi    9

6    Г ельминттер дернэ<ллдер1нщ ем1ршенд1пн белгшеу aflicTepi    12

7    Паразигтерд1 беюту жэне сактау эд1стер1    18

8    Бальщ ешмдерш зерттеу нэтижелерш пркеу    20

9    Кдушсаздж талапгары    21

А косымшасы (щпараттыц) Адам денсаулыгы унпн Kayinri Diphyllobothriidae 22

Б косымшасы (щпараттыц) Адам денсаулыгы унпн кдушп Opisthordidae, Heterophyidae, Nanophyetidae жэне Echinostomatidae Teicri    трематодтар 27

метацеркарийлертц дифференциалдьщ нышандары

В косымшасы (ацпараттыц) Адам денсаулыгы унпн Kayinri Paragonimidae Teicri трематодтар метацеркарийлершщ дифференциалдык нышандары    35

Г косымшасы (ацпараттыц) Адам денсаулыгы унпн Kayinri Dioctophymidae,

Gnathostomatidae, Anisakidae Teicri жумыркургтар дepнэciлдepiнiц    37

дифференциалдык нышандары Библиография    45


Teicri плероцеркоидгардьщ дифференциал дык нышандары

III

ЦТ СТ 2779-2015


IV


KP СТ 2779-2015

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЬШЬЩ ¥ЛТТЬЩ СТАНДАРТЫ_

ТАГАМ 0Н1МДЕР1

Балыкггар, улулар, шаян тэр1здестер, кос мекендшер, бауырымен жоргалаушыларга жэне олардан кайта ецдеген енн мд ерше санитариялык; паразит ологияльщ сараптама эд1стер1 3 4

KP СТ 2779-2015

шарттар.

ГОСТ 6709-72 Дистиллденген су. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 6824-96 Дистиллденген глицерин. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 7631-2008 Балык;, бальщ емес нысандар жэне олардан жасалган ешм. Органолептикальщ жэне физикальщ керсетшпггерда аныкдау эдостерГ

ГОСТ 9284-75 Микрооператторларга арналган заттьщ шынылар. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 9412-93 Медицинальщ дэке. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 12026-76 Зертханальщ сузйш цагаз. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 14919-83 Элекгроплиталар, элекгроганггкалар мен турмыстьщ куыру элекгрошкафтары. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 16317-95 Турмыстьщ элекгр тоцазыткыш куралдар. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 20015-88 Хлороформ. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 20057-96 Муздатылган мухит кэйпиплт балыгы. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 20292-74 Зертханальщ елшеупп шыны куралдар. Шьшы кушылар жэне тамшуырлар. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 20414-2011 Муздатылган кальмар жэне каракатица. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 21240-89 Медицинальщ цандауыр мен пышакдар. Жалпы талапгар жэне сынау эдйтерГ

ГОСТ 21241-89 Медицинальщ кыскьшггар. Жалпы талапгар жэне сынау эдастерь

ГОСТ 24104-2001 Зертханальщ таразы. Жалпы техникальщ талаптар.

ГОСТ 25336-82 Зертханальщ шыны стацандар мен жаб дык;. Турлерц нейзй параметрлер1 мен елшемдер.

ГОСТ 25706-86 Лупалар. Typnepi, нейзй параметрлер. Жалпы техникальщ талапгар..

ГОСТ 26678-85 Параметрлщ цатардагы турмыстьщ элекгр компрессионды тоцазьгщыштар мен муздаткыштар. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 28498-90 Суйыктыкдьщ шыны термометрлер. Жалпы талапгар. Сынау эдастерк

Ескертпе - Осы ставдартты пайдалану кез1нде сштемелк стандарттар мен ж1ктеуштердщ крлданысын агымдагы жылдагы жай-куш бойынша жыл сайын басылып шыгарылатын «Стандарттау жешндеп норматив™ кужаттар» акцараттык; сштемеа бойынша жэне агымдагы жылда жарияланган тшси ай сайын басылып шыгарылатын акцараттык; сштемелер бойынша тексерген дурыс. Егер алтемелж кужат ауыстырылса (езгертшсе), онда осы ставдартты пайдалану кез1вде ауыстырылган (езгертшген) ставдартты басшылыкка алу керек. Егер Ылтемелж кужат ауыстырылмай жойылса, онда огансштеме бершген ереже осы сштемет крзгамайтын бел1кте крлданылады.

3 Терминдер мен аньщтамалар

Осы стандартта тшсй аныкдамаларымен мьшадай терминдер цолданылады:

3.1    Гельминттер: Адам, жануар жэне еймдщтер агзасында мекендейг1н паразит курттардыц жалпы атауы.

3.2    Цестодгар: (Р lathe Iminthes) цурттарыныц паразит жал пак; таспалы курттар Typi.

3.3    Трематод: Trematoda класына жататын паразит жал пак; курт.

Ескертпе - Иесшщ агзасына беру улпн арнайы жабыскдкдары бар ересек тур лер i, адам агзасында, мысалы, бауырда, шекте жэне кдн тамырларында паразит eMip сур in ауыр ауру тур лер ш туывдатады.

3.4    Нематодтар: Жануарлар агзасында паразит ем1р сурейн жэне инвазивй аурулардыц цоздыргышы болып табьшатын бастагщы цуыстьщ курттар.

3.5    Скребеньдер: Немательмингтер турпатты курттар.

KP СТ 2779-2015

Ескертпе - ¥зындыгы 1- 65 см дейт. Омырткдлылардьщ шепнде паразит eMip суретш 500-ден астам Typi бар. Балыкдар, кустар мен суткрректшердщ кырылуын тудыра алады. Адамньщ закымдану жагдайлары белгш

4 Гидробионттардыц жэне олардан кайта ецделген ешмдердщ сынамаларын ipiKTey, сак;тay жане талдауга дайындау

4.1    Жалпы ережелер

4.1.1    Бальщ ешмдер1 сынамаларын ipiicrey жэне келем1 - ГОСТ 7631 сэйкес.

4.1.2    Эпидемияльщ керсетк1штер бойынша - жоспардан тыс тэртште, тутынушылардыц кукыгын коргау бойынша уэкшети органдардьщ [2] сэйкес уйгарымдары бойынша.

4.2    Кэстншнк аудандардыц (биот опт ар) паразитологияльщ ахуалын багалау мен бакылау кезшде гидробионттар сьшамаларын ipiKTey, сактау жэне талдауга дайындау

4.2.1    Реактивтер мен жабдыкдар:

-    дэлд1кгщ арнайы класындагы руксат етшетш абсолют кшэраттыц ГОСТ 24104 бойынша ± 0,0001 г ен; ж (жары шепмен аналитикальщ таразы;

-    руксат етшетш ± 0,01 г абсолют кшэраттыц ен; жогары шепмен ГОСТ 24104 бойынша дэлдщтщ жогары класындагы зертханальщ таразы;

-    ГОСТ 26678 бойынша параметрлш катардагы компрессияльщ турмыстьщ электр тоназыткыштар мен муздаткыштар;

-    ГОСТ 16317 бойынша турмыстьщ электр тоцазыткыш;

-    ГОСТ 14919 бойьшша турмыстьщ электр плитасы;

-    ГОСТ 427 бойьшша 1 мм белу багамымен enineyini сызгыш;

-    эмаль астаушалар;

-    ГОСТ 25336 бойынша Петри тостагы;

-    ГОСТ 21241 бойынша медицинальщ кыскыш;

-    операдияльщ игу инелер1;

-    ГОСТ 25336 бойынша номинал сыйымдылыгы 600 см5 химияльщ стакандар;

-    ГОСТ 12026 бойынша сузпш кагаз.

Химияльщ реактивтер:

-    ГОСТ 6824 бойынша глицерин;

-    колданыстагы нормативик кужаттама бойынша эфир;

-    ГОСТ 20015 бойынша хлороформ.

Ескертпе - балама немесе барынша жогары метрологиялык; сипаттамаларымен баска елшеу куралдарын пайдалану руксат етшед1

4.2.2    Бальщ ешмдерш зерттеуда бастаганга дешн зерттелеин дананьщ турлш тиесштн дэл аныкдау жэне осы стандаргтыц А, Б, В, Г цосымшаларын басшыльпща алу керек.

4.2.3    Жаца ауланган балыкды жэне бальщ емес кэсшышпк гидробиониттерда зерттегенге дешн ГОСТ 16317 бойьшша тоцазыщынща сакдау керек, кристалдану руксат еилмейд1 немесе 3-5 кунге дешн ауада аздап Kermpinyi руксат еилмейдг

4.2.4    Зерттелер алдында бальщ ешм1 шырынгган жуьшуы, cyprmyi, елшенуц таразыга тартылуы тшс. Белгшенген нысандагы журналда зерттеу нэтижелершщ жазбасы туаршуге тшс.

KP СТ 2779-2015

4.2.5    Циклоиде дабыршадты бальщтардьщ жасы 15-тен 20 дан ага дети санда ipi дабыршадтарын бутр желтшен ж (жары алдыщы бутр бетшен ipiicrey жолымен аныдгалуга ттс. Ктеноидп дабыршадты балыдтарда, сондай-ад жалацаш терт балыдтарда кейде желбезепнен кеащц немесе ткек алынуга ттс.

4.2.6    Метацеркарий Metagonimus yokogawai жэне Metagonimus katsuradai болуьш аныкдау ушш бальщ денеанщ Typni бел1ктершен 20 дабыршад, медке б алы ктан - бутр сызыгыныд бойына ipiKTenyre ттс. Ipi дабыршадгар (сазандар, медке балыдган) зертеу алдында 50 %-глицерин ершндас1дде 15-20 минут бойына агартып алады.

4.2.7    Tipi шаяддар мен тадды шаяддар 0,5-1,5 минут уадыгда дайн ап жатдан суга салынуы немесе эфирмен (немесе хлороформмен) есшен тандырылуга ттс.

4.2.8    Жас немесе салдындатылган гидробионгтар мен олардан едделген етмдерш зерттеуге дети ГОСТ 16317 бойынша 2 °С - 4 °С детнп температурада тодазытдышта садгау керек. Муздатылган балыд eнiмдepi (шик1зат, шала етмдер жэне дайын буйымдар) зерттеуге дейш ГОСТ 1168, ГОСТ 20057, ГОСТ 20414 сэйкес температура мен жатдайларда садгалуга ттс.

4.2.9    Зерттеу алдында муздатылган балыд emMi еынде 0 °С томен емес температур ага дети ертлуге ттс. Tipi шаян T9pi3flinep enripinefli.

4.2.10    Кддталган, туздалган жэне ысталган балыдтар eTTepi жумсарганга дети тэугпк бойына алдын ала ж1бшлуге raic, бул жатдайда су эр 4-6 сагат сайьш ауыстырьшуга ттс.

4.2.11    Туздалган уылдырыд (дэнда, T\Hipci3, ястык) 2-3 сагат бойына суда усталуга ттс. Кдлган балыд ©HiMi арнайы дайындауды тал ап етпейд1 жэне зерттеулер басталганга дети ГОСТ 16317 бойьшша тоцазытдышга садталады.

4.2.12    Зерттелетш улптц надгы турге тиесшпн шеспе дужаттар бойьшша аныдгайды. Турпатты аныдгау жасауга мумюндж береын турде гидробионгтар келш тускен жагдайда, оларды надгылау керек болады.

4.3 Гидробионттар мен олардан дайта ецделген ен1мдерд1 паразит ологиялыд зерттеу эд1стер1

4.3.1 Жабдыд:

-    долданыстагы нормативтж дужаттама немесе дайындаушы дужаттамасы бойьшша 3,5х-98х улгаю аудымымен МБС турпаттагы бинокулярлыд микроскоп;

-    долданыстагы нормативен дужаттама немесе дайындаушы дужаттамасы бойьшша кез келген маркадагы бинокулярта арналган жарьщ Tyciprim;

-    объекгивтн ЮОх дейш, окулярыньщ - 4х, 5х, 7х, Юх, 12,5х, 15х жэне 20х дейш улгаюымен Биолам, Бимам турпаттагы сэулелж микроскоп;

-    ГОСТ 9284 бойынша заттыд шынылар;

-    ГОСТ 9412 бойынша медициналыд дэке;

-    ГОСТ 5556 бойынша медициналыд мадга;

-    долданыстагы нормативен дужаттама немесе дайындаушы дужаттамасы бойьшша эмаль астаушалар;

-    долданыстагы нормативен дужаттама немесе дайындаушы дужаттамасы бойьшша кесу тадгайшалары;

-    ГОСТ 25336 бойьшша Петри тостагы;

-    долданыстагы нормативен дужаттама немесе дайындаушы дужаттамасы бойьшша сагат шынысы;

-    ГОСТ 21241 бойынша медициналыд дысдыш;

-    ГОСТ 21240 бойынша медициналыд дандауыр;

-    ГОСТ 20292 бойынша елшеупп тамшуырлар;

KP СТ 2779-2015

-    колданыстагы нормативтж в^жаттама немее е дайындаушы в^жаттамасы бойынша резенде 6ypiKBdui;

-    ГОСТ 12026 бойынша сузпш кагаз;

-    ГОСТ 25706 бойынша улгайгкыш эйнек;

-    колданыстагы нормативйк в^жаттама немее е дайындаушы в^жаттамасы бойынша агаш балга;

4.3.2    Химияльщ реакгивтер - физиологияльщ ертнда.

4.3.3    Гидробионгтар мен олардан кайта енделген ешмдерд1 зерттеу эд1с1н тандау

4.3.3.1    Ева непзп эд1с бар:

-    визуалды;

-    оптикальщ вздэалдарды пайдалану арвдшы.

Ек1 жагдайда гельминттер дернэсшдершн; турпаттьщ тиесшшн навдылау МБС, Биолам немесе баска турпаттагы сэулелш мшфоскопгар колданумен журпзшедг

4.3.3.2    Эдшй тандау гельминт турше (турлерше), онда дернэсшдердщ типт1к жинакталуы (А, Б, В, Г косымшаларын карацыз) жэне ешм турше карай байланысты болады.

4.4 Бальщты толык емес гельминтологияльщ зерттеу эдгстер1

4.4.1    Бальщ улкен эмаль астаушада немесе кед тепе такт айда жарылуга тшс. Tepi аркылы кершейн дернэсшдер йгу инеймен алып шыгарылуга тшс.

4.4.2    Дене куысыньщ сол кабыргасын кейп альшуы жэне сондысына жол ашьшуга тшс. Дене куысы мен ium органдардьщ мувдвят карай шыгу бос жаткан немесе кейк астындагы немесе капсул ад агы жай кезге кершейн цестод, жумыр курттар, сауыгбас кург дернэйлдер1н байкауга руксат етед1.

4.4.3    Содан кешн iund органдар альш шыгарылуга тшс. Жумырщалар (уьшдырывдар) немесе тукымдыкдар (сут) кейп алынып жеке Петри тоставдарьша салынып карал шыгарылады. Торсылдак iuriHeH жэне сыргынан карал шыгарылады. Журект1 кейп алып, оны, сондай-ак журек куыстары каралады. Дене куысында калган 1нпндеплерд1 сыгымдау тэйл1мен зерттеп шыгады. Соцгысын дэке сулыгымен сургед1, кек ей кырып алынады.

4.4.4    Содан кешн ас корыту жуйейнщ органдар кешеш кейл1п алынады: ет, ас корыту жолы, бауыр, кек бауыр, уйкы без1 каралады. Органдар 6ip 6ipiHeH жэне оларды коршаган май йншен ажыратып алынуга жэне карал шыгарылуга тшс. Майлы пн 3 мм калындыкгы жука йл1мшелерге кейлуге немесе каранды фонда немесе жартылай етейн сэуледе шьшылар арасында сыгымдалып зерттелуге тшс.

4.4.5    Соцында iund органдардьщ iuriHeH омырща бойынша жаткан буйректер зерттелуге тшс. Тшнщ копсыма TypiHe орай оларды буйн ажыратып алу мумкш болмайды. Олар белшп кырылып альшуын, 6ipHeme тамсы су корсылып сыгымдалган тэйлмен зерттелуге тшс.

4.4.6    Жузбеканаттар Kecin алынуы жэне судьщ аздаган саньшда 16-48 (окуляр 8х, 12х объектив 2х 4х) улгайтып МБС микроскопын пайдаланып карал шыгарылуга тшс. Жузбеканат булшьщ eTTepi 4.4.9.3-т бойынша сыгымдагыш тэйлмен зерттелуге тшс.

4.4.7    Алынган желбезек догалары сумей жабылуы жэне кезекпен петри тостагында йгу инелершн кемеймен бинокуляр астьшда каралыуга тшс. Содан кешн догадан тубшен калакшалар кейп алынады, игу инелер1мен тарамдап байкалмай калган паразиттерд1 алып шыгады.

4.4.8    Бальщтан кайшылар мен хирургияльщ кыекыш кемепмен басынан куйрыгына карай Tepici сыпырылып алынуга тшс. Tepiciprin iund бей карал шыгарылуга тшс, терщен

5

1

2

3

Енпзшген куш 2017-01-01

11^олданылу саласы

Осы стандарт бальщ жэне кэсшшшшгщ бальщ емес нысандарына (моллюскалар, шаян тэр1здшер, кос мекендшер, бауырымен жоргалаушылар), сондай-ак олардан кайта енделген етмдерге (буцан api мэтш бойьшша - бальщ emMi) санитарияльщ-паразигологиялык сарагтгама жасау эд1стерше койылатьш талапгарды белгшейдо.

Осы стандарт [1] сэйкес цаушаздокп камтамасыз ету максатында гигиенальщ багыттагы институттардьщ жэне Кдзацстан Республикасыньщ тугынушылар куцыгын цоргау органдарыньщ зертханаларьша арналган.

4

Нормативтж сшгемелер

Осы стандартты колдану унпн мынадай сштемелш нормативтйс кужаттар к;ажет:

ГОСТ 12.0.004-90 Ецбек цаушаздт стандарттарыньщ жуйео.. Ецбек цаушаздшне окытуды уйымдастыру. Жалпы ережелер

ГОСТ 12.4.011-89 Ецбек цаушшздт станд арттарыньщ жуйесГ Жумыскерлердо коргау куралдары. Жалпы талаптар жэне ж1ктеу.

ГОСТ 12.4.013-85 Ецбек цаушшздт стандарттарьшыц жуйест К^органыс кез1лд1р1кгер. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 12.4.021-75 Ецбек цаушаздт станд арттарыньщ жуйесГ Желдету жуйелерГ Жалпы талаптар.

ГОСТ 12.4.028-76 Ецбек цаушаздт стандарттарыныц жуйесг «Лепесток» ШБ-1 ауа сузппггерГ Техникальщ шарттар.

ГОСТ 12.4.064-84 Ецбек цаушшздт стандарттарыныц жуйесг Окшаулатыш костюмдер. Жалпы техникальщ талаптар жэне сынау эд1стер1.

ГОСТ 427-75 Qnnieyini металл сызгыш. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 450-77 Техникальщ хлорлы кальций. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 490-2006 Тагамдьщ сут кынщылы. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 1168-86 Муздатылган бальщ. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 1625-89 Техникальщ формалин. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 1770-74 Зертханальщ ennieyini шыны ыдыс. Цилиндрлер, елшекгер, кутылар, сынауыкгар. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 3118-77 Реакгивтер. Туз кынщылы. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 4233-77 Реакгивтер. Хлорлы натрий. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 4328-77 Реакгивтер. Натрий гидрототыгы. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 4568-95 Хлорлы калий. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 5007-87 К^олгаптьщ тоцыма буйымдар. Жалпы техникальщ шарттар.

ГОСТ 5556-81 Су сйцрпш медицинальщ макда. Техникальщ шарттар.

ГОСТ 5962-2013 Тагамдьщ шиюзаттан жасалган ректификатталган этил спиртг Техникальщ шарттар.

ГОСТ 6672-75 Микропрепараттарга арналган жабындьщ шыны. Техникальщ

5