CYT НЕГ131НДЕГ1 БАЛАЛАР ТАМАЕЫ 0Н1МДЕР1 Майдьщ курамын аньщтау Гравиметрикалык; эд1с (бак;ылау aflici)

ПРОДУКТЫ ДЕТСКОГО ПИТАНИЯ НА ОСНОВЕ МОЛОКА Определение содержания жира Гравиметрический метод (контрольный метод)

ЦР СТ ИСО 8381-2009

ISO 8381:2008 Milk-based infant foods - Determination offat content -Gravimetric method (Reference method), (IDT)

Ресми басылым

KasaKCiaii Республикасы Индустрия ж one сауда министрлКшщ Техникалык; реттеу жэне метрология комитет! (Мемстандарт)

CYT НЕГ131НДЕГ1 БАЛАЛАР ТАМАЕЫ 0Н1МДЕР1

Майдьщ курамын аньщтау Гравиметрикалык; эдк (бак;ылау aflici)

КР СТ ИСО 8381-2009

ISO 8381:2008 Milk-based infant foods - Determination offat content -Gravimetric method (Reference method), (IDT)

Ресми басылым

KasaKCiaii Республикасы Индустрия ж лис сауда министрлкшщ Техникалык; реттеу жэне метрология комитет! (Мемстандарт)

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

сыналмайды. Сынак ynrici араластырылады, кымталган какпакпен жабдыкталган екшнп контейнерге тыгыз салынады. Контейнер жабылады.

8.2    Туткыр немесе ботк;а тэр1зд1 ешмдер

УгптЫ бар контейнер ашылады жэне imiндеггст курекше немесе шпательмен араластырылады, сондай-ак жотарты жэне теменп кабаты араластындай етш контейнер айналады. Контейнердщ кабырталары мен шетше жабы скан май жэне баска да курауыштар сынак улпмен мукият араластырылады. Сынак ynrici кымталган какпакпен жабдыкталган eKiHHii контейнерге толыгымен ауыстырылады. Контейнер жабылады.

Кджет болган жагдайда жабык улп 30 °С бастап 40 °С дешн температурада су моншасында конденсацияланады. Контейнер алынады, салфеткамен суртед1 жэне ашады. Контейнер дщ iniiHe жабыскан бар лык сынак улпсш кырады. Сынак улпсш улкен ыдыска салып, б1ркелю салмакка дешн мукият араластырылады. Сынак улпш кымталган какпакпен жабдыкталган улп yniiH екшнл контейнерге орналастырады. Контейнер жабылады.

8.3    Кургак; ешмдер

УгптЫ бар контейнерд1 коп рет айналдырып, аударып, мукият орналастырады. Кажет болган жагдайда осы операцияны журпзу yniiH сыйымдылыгы жеткшкп улп yniiH кымталган контейнерге сэйкес келетш барлык сынак улпсш араластырады.

9 Бакылауды етшзу тэрпб1

ЕСКЕРТПЕ 1 Егер жинактылык шегш орындауды тексеру кажет етшсе (11.2), 9.1 -9.4 сэйкес еп жеке аньщтама орындалады.

ЕСКЕРТПЕ 2 Сифон немесе шаю фитинг бетелкелермен майды шайгындау yuiiH сынауьщты пайдаланатын тандау процедурасы (6.6 ескертпеш караныз) Б косымшасында келпршген.

9.1 Улгшщ жумысшы ooiiri

Сынак улпсш (8-белiMfli карацыз) туткыр, ботка Topiini немесе кургак улгшер болса араластырумен немесе суйьщ ешмдер1 болса ynrici бар контейнерд1 мукият уш немесе терт рет айналдыра отырып араластырады.

1500 г - 10000 г дешнп сынак улпсш майды шайгындауга арналган кутыга (6.6 карацыз) тшст! 1,0 г - 1,5 г кургак затты 1 мг дешнп дэлджпен араластырады.

Улпнш жумысшы бел i пн майды шайгындауга арналган Kimi кутыда араластырады.

К? СТ ИСО 8381-2009

9.2 Бакылау сынактары

9.2.1    Эд1ске ар налган бакылау сынагы

Бакылау сынагы б1рдей процедураны жэне б1рдей реактивп колдана отырып, 6ipaK 10 см³ суга (А.2 карацыз) 9.4.1 улгшщ ыдыраган (шашыраган) жумыс бел1г1н ауыстыра отырып, 9.4 келыршген аныктаумен б1рмезг1лде журпзшедт

Сынак улг1лер1 топтамасы унлн 6ip бакылау улпсш пайдалану кез1нде, олардыц арасындагы улг1лер б1рдей накты жагдайларга не болмауы мумкш, жеке сынак улгшершщ процедура нэтижелерш есептеу кез1нде бакылау керсетьанпн алу уш1н накты сэйкестж процедурасын камтамасыз ету керек.

Егер бакылау сынагында алынган керсетюш 1,0 мг артса, реактивтерд1 тексеру керек (9.2.2 карацыз). 2,5 мг артык тузетулер сынак хаттамасында керсетшедт

9.2.2    Реактивтерге арналган бакылау сынагы

Реактив сапасын сынау унпн 9.2.1 белгшенген сиякты бакылау сынагын жург1зед1. Косы мша 9.3 белгшенген сиякты дайындалган майды жинауга арналган бос ыдыс колданылады. Реактивтер 1,0 мг артык тунба калдырмауга тшс (А.1 карацыз).

Егер реактив толык бакылау сынагыныц тунбасы 1,0 мг артык болса, сэйкесшше 100 см³ диэтил эфир1 (5.5 карацыз) жэне петролейн эфир1н (5.6 карацыз) жеке тазалаумен ер1т1нд1 тунбасын аныктайды. 1,0 мг аспайтын накты тунба салмагын алу уш1н алдыцгы тармактагы сиякты бакылау максаттары унпн дайындалган майларды жинау уш1н бос ыдыс колданады.

Ер1тк1штер майда сакталатын ушпа заттарда болуы мумюн. Егер осындай заттардыц болуына нускау болса, 1 г сусыз сут майынан майды жинауга арналган ыдысты пайдалана отырып, op6ip epiTKim уш1н барлык реактивтерге арналган бакылау сынагы орындалады. Кажет болган жагдайда 100 см³ ерыюште 1 г сусыз сут майыныц болуымен ерыюнт кайта тазартады. Ерыюнт тек кайта тазартканнан кешн колданады.

Бакылау сынагынан етпеген реактивтер жэне ерыюштер ауыстырылады немесе ерыюштер кайта тазартылады.

9.3 Майды жинауга арналган ыдысты дайындау

Майды жинауга арналган ыдыс (6.9 карацыз) пеште кайнату унпн косалкы куралдармен 1 саг бойы кепт1р1лед1.

ЕСКЕРТПЕ Кайнату га арналган к;осалк;ы куралдар ер1тюштерд1 жуйел1 алып тастау кез1нде бэсецдепп кай натуга кабшеттд acipece, майды жинауга арналган ыдыс пайдаланылатын болса; егер металл ыдыс пайдаланылса, косалкы куралдардын колданылуы Mi ндетт1 емес.

Майды жинауга арналган ыдыс шацнан коргалады жэне (20 °С - 25 °С дей1н) белме температурасына дей1н (майды жинауга арналган шыны ыдыс 1 саг, металл ыдыс кемшде 30 мин) салкындатылады, со дан кешн елшенедЁ

7

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

Майды жинауга арналган ыдыстарды жеткшки салкындату немесе катты салкындатуды болдырмау унпн десикатор да кою керек.

Майды жинауга арналган ыдыс устагы ш кемепмен таразыга койылады (6.13 карацыз), со дан кешн 1,0 мг дешнп дэлджпен елшенедт

ЕСКЕРТПЕ ¥стагышты колдану температураньщ езгеруше эсер етуш болдырмауга кабшеттй

9.4 Аньщтама

9.4.1    Аныктаманы кеш1кт1рмей журпзедт Майды шайгындауга арналган кутыдагы улгшщ жумысшы белшне 10 см³ - 11 см³ дешнп жалпы келем1н алу ушш кажетп болган кезде (65 ± 5) °С температурасы кез1нде кыздырылган су косады. Куты тубшен улгшщ жумыс бел1г1н шаю ушш су колданылады. 40 °С - 60 °С температура кез1нде су моншасында (6.5 карацыз) жещл кыздыра отырып, кутыны мукият улгшщ жумыс болт толык майда болганга дей1н шайкайды.

9.4.2    Майды шайгындауга арналган кутыда улг1н1ц майдаланган жумысшы белтндеп 2 см³ аммиак ертщцсш (5.2 карацыз) немесе аммиактыц (5.2 ескертпеш карацыз) айтарлыктай концентрацияланган ертщцсш эквивалентт1 келем1н косады. Майды шайгындауга арналган кутыныц Kimi ыдысындагы жумысттты белтмен мукият араластырылады.

9.4.3    Майды шайгындауга арналган кутыны (65 ± 5) °С температурада су моншасында 15-20 мин жещл сшкей отырып (суйык ешмдер болганда тацдап) кыздырады. 20 °С - 25 °С дей1нп белме температурасында агынды суда салкындатылады.

9.4.4    10 см³ этанол (см. 5.3) косады. Майды жинауга арналган куты шшдепсш кутыныц улкен жэне Kimi 6eaiKTepi арасында мукият араластырады. 2 тамшы Конго кызыл epiTiHfliciH косуды усынылады (5.4 карацыз), содан кешн 20 °С - 25 °С дешнп белме температурасында агынды суда салкындатылады.

9.4.5    25 см³ диэтил 3(j)npi косылады (5.5 карацыз). Майды шайгындауга арналган кутыны сумей (6.6 карацыз) Ыщршген тыгынмен жабады, тураксыз эмульсия болмайтындай етш, 1 мин бойы кутыны жаксылап ciлкидi.

Майды шайгындауга арналган кутыны сшку кез1нде суйык улкен кутыдан Kimi кутыга агуын кезецд1 жiбepe отырып, кутыныц Kimi 6eairi жогары багытталатындай eTin, жатык турде устайды. Кажет болган жагдайда белме температурасына дей1н агынды суда кутыны салкындатады. Тыгын мен какпакты мукият алып тастайды жэне оны жэне куты мойнын 5.7 бойынша аздаган мелшердеп араласкан epiTKimneH шаяды. Шаюга арналган су кутыга юретшдей етш шаю бетелкесш колданады (6.8 карацыз).

9.4.6    25 см³ петролейн эфиpiн (5.6 карацыз) косады. Майды шайгындауга арналган кутыны сумей суланган тыгынмен кайта жабады. 9.4.5 белгшенген сиякты 30 с бойы кайта араластырылады.

8

К? СТ ИСО 8381-2009

9.4.7    Майды шайгындауга ар налган кутыны 80 м/с² бастап 90 м/с² дешн радиалды удеу кезшде 1 мин бастап 5 мин дешн центрифуга аркылы ж1бередт Центрифуга болмаган жагдайда (6.2 карацыз) жабы к кутыны калкымалы белж таза болганга дешн жэне су кабатынан жещл белшгенге дешн кемшде 30 мин устагышта калдырады.

Кажет болган жагдайда белме температурага дешн агынды суда кутыны салкындатады.

9.4.8    Тыгынды мукият алады, майды шайгындауга арналган кутыны жэне оныц пню белтн аздаган ерыюш коспасымен шаяды (5.7 карацыз). Шаю суы кутыга агу унпн шаю ботелкесш колданады (6.8 карацыз).

Егер езара эрекет ету куты интерфейс (езара эрекет ету) тубшен темен болса, оны ерыюш сузпнпне мумюндш беретшдей етш, куты (l-cyperri карацыз) жанынан суды мукият коса отырып, осы децгей устше кетередЁ

ЕСКЕРТПЕ 1 жэне 2 суреттерде ИСО 3889 бойынша майды шайгындауга арналган кутыньщ 3 тишнщ oipeyi келйршген.

9.4.9    Майды жинауга арналган кутыны Kimi белшшен устайды жэне кайнатуга арналган жэнпкте немесе конус тэр1зд1 кутыда (металл ыдыс болса мшдегп емес) кайнатуга арналган косалкы куралдармен усталатын майды жинауга арналган ыдыста дайындалган калкымалы кабатты мукият куяды. Су кабатыныц тегшуш болдырмайды (2-суретт1 карацыз).

9.4.10    Майды жинауга арналган кутыныц сырткы мойнын аздаган ерыюш коспасымен тттаяды (5.7 карацыз). Шаюга арналган су майды жинауга арналган ыдыста жиналады.

Араласкан ер1тюш майды жинауга арналган кутыныц сырткы жагына куйылмауга арналган сактандыру шараларын кабылдау керек. 9.4.14 белгшенген сиякты тазарту немесе булау аркылы ерыюш немесе оныц белшш алып тастау усынылады.

9.4.11    Майды шайгындауга арналган куты шше 5 см³ этанол (5.3 карацыз) косады. Этанол кемепмен куты мойнын шаяды жэне 9.4.4 белгшенген сиякты араластырады.

9.4.12    Еюннп рет шайгындау 9.4.5 - 9.4.9 коса алганда кайталау операциялармен етюз1лед1. 25 см³ орнына 15 см³ диэтил эфир1н (5.5 карацыз) жэне 15 см³ петролейн эфирш (5.6 карацыз) пайдаланады. Диэтил эфирш колдана отырып, сондай-ак майды шайгындауга арналган куты мойныныц iniKi кабыргасын шаяды.

К,ажет болган жагдайда ерыюнгп толык соцгы куюды (2-суреты карацыз) жец1лдету уш1н куты жанына суды мукият коса отырып (1-суреты карацыз) куты стержен1 ортасындагы езара эрекет децгешн акырындап кетеред1.

9

КР СТ ИСО 8381-2009

9.4.13    9.4.5 - 9.4.9 белгшенген операцияларды этанол коспай кайта кайталап, у^ш'^нш1 шайгандауды отюзедг Тек 15 см³ диэтил эфирш (5.5 карацыз) жэне 15 см³ петролейн эфирш (5.6 карацыз) кайта пайдаланады. Диэтил эфир1 кез1нде майды шайгындауга арналган куты мойныныц iniKi жагын кайта шаяды.

Кджет болган жагдайда ер1тк1шт1 тольщ соцгы куюды (2-сурегп карацыз) жец1лдету унин куты жанына суды мукият коса отырып (l-cyperri карацыз), куты стержен1 ортасындагы езара эрекет децгешн акырындап кетеред1.

ЕСКЕРТПЕ Упннпн шайгындау салмадтьщ улей (кургак заттыц) 5 % кем майы болатьш ешмдер1 ушш руксат exinyi мумкш.

9.4.14    Майды жинауга арналган ыдыстан ер1тк1шт1 (этанолды коса) мумкшдтнше толыгымен конус тэр1зд1 куты аркылы тазарту немесе кайнатуга арналган немесе елшек не ыдысты (6.3 карацыз) пайдалану кез1нде буландыру аркылы алып тастайды. Конус тэр1зд1 куты мойныныц iniKi жагын араласцан ер1тк1шт1ц (5.7 карацыз) аздаган молшер1мен тазартуды бастар алдында шаяды.

9.4.15    Нрпкпп буын ушыру yiiiin 6ip жагына орпаласкдп конус тэр1зд1 куты бар немесе кай натуга арналган, майды жинауга арналган ыдысты 102 ° С температурада кепйрпш шкафта 1 саг бойы кыздырады. Майды жинауга арналган ыдысты пештен алады жэне май тазалыгын тексеред1.

К? СТ ИСО 8381-2009

Егер май болмаса, майды жинауга арналган ыдыс шацныц тусушен коргалады жэне таразы белме температурасына дешн (майды жинауга арналган шыны ыдыс, кемшде 1 саг, металл ыдыс кемшде 30 мин) салкын даты лады.

Майды жинауга арналган ыдысты елшер алдында суртпейдг Майды жинауга арналган ыдысты таразыга орналастырар алдында устагыш пайдаланады (6.13 карацыз). Майды жинауга арналган ыдыс 1,0 мг дешнп дэлдшпен елшенедт

9.4.16 Ерыюш буы ушыру унии 6ip жагына орналаскан каинату немесе конус тэр1зд1 куты болатын майды жинауга арналган ыдысты 102 °С температурада кепырпш шкафта 1 саг бойы кыздырады. Салкындатып жэне 9.4.15 белгшенген сиякты кайта елшенед1. Кджет болган жагдайда майды жинауга арналган ыдыстыц салмагы 1,0 мг немесе одан кем болганша азайганга дешн немесе ею т1збект1 елшеулер арасында артканга дей1н кыздыруды жэне елшеу процедурасын кайталайды. Минималды салмагы майды жинауга арналган ыдыстыц жэне шайгындау заттыц салмагы сиякты жазылады.

10 Нэтижелерд1 оцдеу

мундагы ш₀ - жумысшы бел1кт1ц салмагы (9.1 карацыз), г; mi - 9.4.16 аныкталган майды жинауга арналган ыдыстыц жэне шайгындау заттыц салмагы, г;

ш₂ - майды жинауга арналган дайындалган ыдыстыц салмагы (9.3 карацыз), г;

ш₃ - бакылау сынагында жэне 9.4.16 аныкталган шайгындалган заттарда майды жинауга арналган ыдыстыц салмагы, г;

ш₄ - бакылау сынагында (9.2 карацыз) пайдаланылган майды (9.3 карацыз) жинауга арналган ыдыстыц салмагы, г.

10.2 Нэтиже ею ондыкка дешн децгелектенедт

11 Дэлднл

11.1 Зертханааралык сынак

Зертханааралык сынак белшектер1 ГОСТ ИСО 5725-1, ГОСТ ИСО 5725-2, ГОСТ ИСО 5725-3, ГОСТ ИСО 5725-4, ГОСТ ИСО 5725-5, ГОСТ ИСО 5725-6 сэйкес.

11

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

Жинактылык пен ещцр1мдшк nieri керсетюштер1 95 % сешмдшк ы ктим ал га сэйкес келед1 жэне келт1ргенд1 есептемегенде концентрация аукымына жэне матрицаларга колданылмайды.

11.2    Жинактылыгы

Ею    тэуелслз    6ipa i к    сынак    н эти же л ер i    арасындагы    абсолют к

айырмашылыгы, б1рдей сынак материалында 6ip зертханада, 6ip жабдыкты колданып, 6ip оператор кыска уакыт аралыгында, 6ip эдютт пайдалану аркылы алынган, мына мэндерден Караганда 5 % жагдайдан артылмауга тшс:

-    0,05 % суйык ешмдер1 уппн;

-    0,01 % майдыц курамы < 5 % салмактык улесл ешмдер1 уш1н;

-    0,2 % майдыц курамы салмактык улесл 5 % артык ен1мдер уттп'н.

11.3    0щцр1мдшп

Ею    тэуелшз    жеке    сынак    нэтижелер1    арасындагы    абсолют к

айырмашылыгы, б1рдей сынак материалында эр турл1 зертханада, эр турл1 жабдыкты колданып, эр турл1 оператор кыска уакыт аралыгында, эр турл1 эдют1 пайдалану аркылы алынган, мына мэндерден Караганда 5 % жагдайдан артылмауга тшс:

-    0,1 % суйык ешмдер1 уттп'н;

-    0,2 % майдыц курамы < 5 % салмактык улес1 ен1мдер1 уш1н;

-    0,4 % майдыц курамы салмактык улес1 5 % артык ешмдер уттп'н.

12 Сынак; нэтижелерш рэамдеу

Сынак хаттамасында мынадай акпарат болуга ти1с:

а)    улпш толык сэйкестенд1руге кажет акпарат;

б)    улгшерд1 ipiKTey эд1с1;

в)    сынау эд1с1не, сондай-ак осы стандарта^ пайдаланылатын сллтеме;

г)    осы стандартта белгшенбеген немесе сынак нэтижеслне эсер ету1 мумюн инцидент белшектер1 орнына м1ндет емес саналатын барлык жумысшы белшектер;

д)    егер керсетюш 2,5 мг артык болса, осы эдю унпн бакылау сынагында алынган болатын барлык енпз1лген тузетулер;

е)    алынган сынак нэтижелер1 немесе жаныктылыгын тексерген жагдайда соцгы келт1р1лген нэтиже.

12

Е;Р СТ ИСО 8381-2009

А косымшасы

(ацпараттыц)

Процедура бойынша ескертпелер

А.1 Реактивтерд1 тексеруге арналган бакылау сынагы (9.2.2 карацыз).

Осы бакылау сынагында салмагын бакылауга арналган майды жинауга арналган ыдыс таразылык белменщ атмосфералык жагдайындагы немесе реактив сыгындысында ушпайтын заттардыц болуын жэне болмауын керсетуге тшс май жинайтын ыдыстыц жылу эсершщ езгеруш тексеру унлн ко л даны луга тшс. Май жинауга арналган ыдысты ею тостаганды таразымен елшеу жагдайында карсы салмакты ыдыс ретшде колдануга тшс.

Эйтпесе, бакылау сынагы унлн пайдаланатын майды жинауга арналган ыдыстын, салмагын тексеру кезшде бакылау максаттары унлн майды жинауга арналган ыдыс [(т₃ - т₄)] (10.1 карацыз) косылган салмагыныц ауыткуын ескеру керек. Осылайша, бакылау максаттары унлн майды жинауга арналган ыдыс салмагында накты езгер1стер уш1н тузетшген майды жинауга арналган ыдыстыц накты езгерштер 1,0 мг артьщ салмакта артуын керсетпеуге ти1с.

Оте сирек ерыюште майда бер1к сакталып калатын ушпа заттары болуы мумюн. Егер ол осындай заттыц болуы керсетюнп болып табылса, 1 г жаца сусыз сут майы болатын май жинайтын ыдысты пайдаланып, бакылау сынагын орындау керек. Кджет болган жагдайда 100 см³ ерыюште 1 г сусыз сут майыныц болуымен ер1тюшт1 тазалау керек. Ер1тюшт1 кайта тазартылганнан кешн уакытша пайдаланады.

А.2 Eip уакытта аныктаумен жург1з1лет1н бакылау сынагы (9.2.1 карацыз)

Eip уакытта аныктаумен орындалган бакылау сынактары кез1нде алынган мэндер реактивтерден шыгарылган ушатый заттардыц болуына жэне таразылык белмен1ц атмосфералык жагдайындагы кез келген 03repicTepi кез1нде май жинайтын ыдыс мен ею елшемде елшеуге арналган таразылык белме арасындагы температуралык айырмашылык кез1нде де жумысшы бел1ктен шайгындалатын заттардыц 6ipiKTipiareH салмагына 6ipiKTipiareH салмакка тузетуге мумюнд1к беред1 (9.4.16 жэне 9.3 карацыз).

Крлайлы жагдай кез1ндег1 (бакылау сынактары кезшдеп томенri мэн1, елшеуге арналган зертхананыц туракты температурасы, май жинайтын ыдыска арналган жетк1л1кт1 салкындату уакыты) мэш кем1нде 1,0 мг курайды. 2,5 мг дешн мэнд1 жогарылатуга болады. Тузеткеннен кешн деректер мэш унлн нэтиже накты болады. 2,5 мг коп мэнге тузету енпзсе, онда бершген нэтиже сынак хаттамасында керсетшуге тшс (12-бел1мд1 карацыз).

Егер осы бакылау сынагында алынган мэш туракты 1,0 мг артса, онда реактивтер, егер соцгы кезде тексеру етюзбеген жагдайда, туракты

13

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

тексершуге тшс. Кез келген таза емес реактив немесе реактивтер ауыстырылута немесе тазартылута тшс (9.2.2 жэне А.1 карацыз).

А.З Пероксидтердщ болуына сынау (тотык)

Пероксидтш болуына сынак журпзу ушш 100 г/дм³ калий иодиды 1 см³ жаца дайындалтан ертвдсш алдын ала эфирмен жуылтан шыны тытын бар Kimi цилиндрдеп 10 см³ диэтил эфирше (5.5 карацыз) косады. Цилиндрд1 сшкш, 1 мин бойы тунып турута мумк1нд1к беред1. Диэтил эфир1 кабатында сары туе болмаута тшс.

Пероскидтш болуына баска да тшст1 сынау эдостерш колданута руксат етшедт

Диэтил эфир1ндег1 пероксидт1ц болмауын камтамасыз ету уш1н жэне осы калыпты устап туру уш1н диэтил эфирш кем1нде колданар алдында алдын ала 3 кун бурый был ай ецдеу керек:

- мырыш катазын литр диэтил эфирше шамамен 8 000 мм² мырыш катазын пайдалана отырып, диэтил эфир1 куйылтан елшем1 бетелке келем1н1ц жартылай елшемд1 жолакка кесед1;

пайдалануды бастар алдында фольга жолатын 1 литр концентрациялантан (98 % салмактык улес1) куюрт кышкылыныц (II) (CuS04-5H₂0) 10 г мыс сульфаты пентагидраты болатын ертщцге 1 мин жуктейдт Жолакты мукият, абайлап шаю керек, ылтал мыс косылтан (мыслен жабылтан) жолакты эфир куйылтан бетелкеге салады жэне жолакты бетелкеге калдырады.

Аныктама нэтижелер1не эсер етпейт1н жатдайда баска да эд1стерд1 колданута руксат етшедт

А.4 Курамында антиоксиданты болатын диэтил эфир1

Курамында килограмына шамамен 1 мг антиоксиданты болатын диэтил эфир1 майды аньщтау уш1н, кейб1р елдерде сатылымта руксат етшген. Осы курам стандарттык максаттар уш1н оныц колданылуын алый тастамайды.

Баска елдерде антиоксиданттердщ курамы айтарлыктай жотары болатын диэтил эфиру мысалы, 7 мг/кг дешн сатута руксат етшген.

Осындай эфир антиоксидант тунбасына салдарынан жуйел1 ауыткуларды тузету уш1н аныктаумен 6ip уакытта жург1зет1н м1ндетт1 бакылау сынатын жург1зумен стандарттык аныктамалар уш1н колданылады. Стандарттык максаттар уш1н, осындай диэтил эфирш колданар алдында унем1 тазартылута тшс.

А.5 Этанол

Метанол косу аркылы баскаша жарамсыздантан этанол жарамсыздантан курал аныктама нэтижелер1не эсер етпеген жатдайда колданыла алады.

Е;Р СТ ИСО 8381-2009

Б косымшасы

(ацпараттыц)

Сифон жэне фитингШ шаю ботелкелермен майды шайгындау ушш сынауык; цолданылган балама процедура

Б.1 Жалпы ережелер

Сифон фитингшер1мен немесе шаюга арналган фитингшермен майды шайгындау унпн сынауыктарды колдану кезшде осы косымшада белгшенген процедура пайдаланылады. Сынауыктарды 6.6 куты унпн белпленген сиякты (мысал peTiнде Б.1 сурет!н карацыз) сапасы жаксы немесе тыгынмен (какпакпен) камтамасыз ету керек.

Б.2 Процедура

Б.2.1 Сынак улпсш дайындау

8-бел1мд1 карацыз

Б.2.2 Жумысшы белш

Майды шайгындау уш1н сынауыктарды колданып, 9.1 белг1ленген сиякты жалгастырады (6.6 ескертпеш жэне Б.1 сурет)н карацыз).

Жумысшы белш майды шайгындауга арналган сынауык туб1не мумкшдтнше толтырып жетюзшедт

Б.2.3 Бакылау сынагы

9.2    жэне А.2 карацыз.

Б.2.4 Майды жинауга арналган ыдысты дайындау

9.3    карацыз

Б.2.5 Аньщтау

Б.2.5.1 Аньщтауды тез арада журпзу керек.

К^ажет болган жагдайда 10-11 см³ дешнп жалпы колем алу унпн майды шайгындау (Б.2.2 карацыз) унпн сынауьщтагы жумысшы белтне (65 ± 5) °С температура кез1нде алдын ала кыздырылган суды косады. Сынауык тубшдеп жумысшы бел1кт1 шаю унпн су колданылады. Жумыс бел1г1н тольщ усактаганга дешн 40 °С бастап 60 °С дешнп температурада усталатын су моншасында (6.5 карацыз) акырын кыздыра отырып мукият с1лкид1.

Б.2.5.2 Майды шайгындауга арналган сынауьщтагы жумысшы белтне 2 см³ аммиак ертщцш (5.2 карацыз) немесе айтарльщтай концентрацияланган аммиак ер1т1нд1с1н1ц (5.2 ескертпен1 карацыз) баламалы epiTiHfliciH косады. Майды шайгындауга арналган сынауык тубшде алдын ала ецделген жумысшы белжпен мукият араластырылады.

Б.2.5.3 Сынауьщты 65 °С дешнп температурада су моншасында 15 мин бастап 20 мин дешн арасында шайкап кыздырады (суйьщ ен1мдер болса, мшдетп емес). Белме температурага дешн агынды суда салкындатылады.

Б.2.5.4    10    см³    этанол    косады    (5.3    карацыз).    Майды шайгындауга

арналган сынауык тубшдеп коспасымен мукият араластырылады. 2 тамтттьт Конго кызыл ертндюш косуды усынылады (5.4 карацыз).

15

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

Алгысез

1    «Казахстан стандарттау жэне сертификаттау институты» республикалык мемлекеттж кэсторны жэне «Технолог» № 44 стандарттау бойынша тех ни калы к комитет! («Эксперт-Консалтинг» жауапкершшп шектеул! серктестт) Э31РЛЕП ЕНГ13Д1

2    Казахстан Республикасы Индустрия жэне сауда министрлш Техникалык реттеу жэне метрология комитет!Hiн 2009 жылты 17 тамыздаты № 418-од буйрыгымен БЕК1Т1Л1П КОЛДАНЬККА ЕНГ131ЛД1

3    Осы стандарт мэт!н бойынша келбеу эр!птермен белг!ленген косы мша талаптармен 6ipre ISO 8381:2008 Milk-based infant foods - Determination of fat content - Gravimetric method (Reference method) (Сут непзшдеп балалар татамы етмдерт Майдыц курамын аныктау. Гравиметрикальщ эдю. (Бакылау oflici)) халы карал ы к стандартына сэйкес

4    Осы стандартта «Техникалык реттеу туралы» Казакстан Республикасы Зацыныц, «Сут жэне сут етмдер! каутслздтне койылатын талаптар» техникалык регламент!н!н, нормалары icKe асырылды

5    Б1Р1НШ1 ТЕКСЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕРУ КЕЗЕЦД1Л1Г1

6    АЛЕАШ РЕТ ЕНГ131ЛД1

Осы стаиОартка взгертулер туралы ацпарат «Стандарттау .псошн()ег1 нормативтт к\ warn тар» сттеместде, ал взгертулер мэтш «Мемлекеттгк стандарттар» ай сайынгы аппарат тык сттемелертде жарияланады. Осы стандартты цайта цараган (жойган) немесе ауыстырган жагдайда muicmi ацпарат «Мемлекеттт стандарттар» ацпараттыц сттеместде жарияланады

Осы стандарт Казакстан Республикасы Индустрия жэне сауда министрлтнщ Техникалык реттеу жэне метрология комитетшщ руксатынсыз ресми басылым ретшде тольщтай жэне жартылай басылып шытарыла, кебейтше жэне таратыла алмайды.

II

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

а) сифон фитинпа болатын    б)    шаю    фитинпа    болатын

а - фитинпа болатын денгейге дешнп колем (105 ± 5) см³ жылжыды; b - кабырга калындыты (1,5 ± 0,5) мм.

Б.1 - cypeTi Майды шайгындауга арналган сынауык; улгш

Б.2.5.5 25 см³ диэтил эфирш (5.5 караныз) косады. Майды шайгындауга арналган тыгынды суда суланган тыгынмен немесе сумей ылгалдандырылган (6.6 караныз) баска материалдан жасалган тыгынмен сынауыкты жабады. Туракты эмульсия туын болдырмау унлн 1 мин бойы кайталанатын козгалыспен тыгынды жаксылап сллку керек. К,ажет болган жагдайда сынауыкты агынды суда салкындатады. Тыгын мен какпакты мукият алады жэне оны жэне сынауык мойнын аздаган араласкан epiTKim мелшер1мен

16

Кдлданылу саласы    1

Нормативтж сштемелер    1

Терминдер мен аныцтамалар    3

Эд1стщ мацыздылыты    3

Реактивтер    3

Аппаратура    4

Улгшерд1 ipiKTey    5

Сынак улг1лер1н дайындау    5

Бакылауды етк1зу тэрт1б1    6

Нэтижелерд1 ецдеу    11

Дэлдш    11

Сынак; нэтижелерш ецдеу    12

А косымшасы (акпараттык) Процедуралар бойынша ескертпелер 13 Б косымшасы (акпараттык) Сифон жэне фитингш шаю бетелкелермен майды шайтындау уш1н сынауык колданылтан балама процедура    15

К? СТ ИСО 8381-2009

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ

CYT НЕГ131НДЕГ1 БАЛАЛАР ТАЕАМЫ 0Н1МДЕР1

Майдьщ курамын аньщтау Гравиметрикалык; эд1с (бакылау aflici)

Енпзшген куш 2010-07-01

1    К^олданылу саласы

Осы стандарт сут непзшдеп балалар татамы ешмдершдеп майдын, курам ын аныктаудын, гравиметрикалык (бакылау) эд1сш белгшейдт

Одш куртак заттын, салмактык улеЫ 5 % (крахмал, декстрин, кекешс жэне ет) артык емес, суйык, концентрациялантан жэне куртак балалар татамы ешмдерше колданылады.

ЕСКЕРТПЕ Балалар татамында унелп болатын молекулярльщ салматы жотары, декстришаз мальтодекстриндер жотары концентрация болтан кезде де Роуз-Еотлиб шайгындауын бузбайды.

Осы эдш салмактык улесл б1рнеше пайыздан артык кезшде немесе катты тшжтер болтан кезде крахмал немесе декстриннщ болуынан аммиакта толыгымен ер1мейтш ешмге колданылмайды. Одю сондай-ак айтарлыктай мелшердеп май кышкылы еркш болатын ешмдерге де колданылмайды. Осы ешмдерден алынган нэтижелер ете томен.

ECKEPTEIE 1 Осындай ешмдер yuiiH КР СТ ИСО 8262-1 бойынша Вейбул Бернтроп принцип! н пайдаланатын эдю колданылады.

ECKEPTEIE 2 Осы стандартты колдану кезшде KayinTi материалдар, операциялар жэне жабдьщ пайдаланылады. Осы стандарт оны колдануга байланысты барльщ Kayinci3fliK проблемаларын камтитын максат койган жок. Денсаульщ пен kayinc30ikTi камтамасыз етуге жэне колдануга басталганга дешн регулятитв1к шектеуд! колданылуын аньщтауына жауаптыльщ осы стандартты пайдаланушыга жуктеледт

2    Нормам шик сштемелер

Осы стандартты колдану yniiH мынадай сштеме норматив^ к кужаттар керек:

Кр СТ 1.9-2007 К^азацстан Республикасыныц Техткалыц реттеу жуйеО. К^азацстан Республикасында шет мемлекеттердщ халыцаралыц, вщрлт жэне улттыц стандарттарын, басца да стандарттау .лсотидегз нормативтт цужаттарды цолдану mdpmi6i.

Ресми басылым

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

ЦР СТ ИСО 8262-1-2009 Сут oui.viOepi жэне сут пегп'шдегг тамац вшмдеръ Майдыц цурамът Вейбулл-Бернтроп (бацылау эдШ) гравиметрикалъщ эдШмен анъщтау. 1-бвлш. Балалар тагами oiii.viPepi.

ГОСТ 1770-74 Зертханалыц влшегш шины ыдыс. Цилиндр, влшектер, цутылар, тамшуырлар. Жалпы техникалыц шарттар.

ГОСТ ИСО 5725-1-2003 Олшеу ddicmepi мен нэтижелертщ дэлдт (дурыстыгы жэне прецизиялыгы) 1-бвлш. Иегпгг ережелер мен анъщтамалар.

ГОСТ ИСО 5725-2-2003 Олшеу ddicmepi мен нэтижелершц дэлдт (дурыстыгы жэне прецизиялыгы) 2-бвлiм. Олшеудщ стандарттыц эдШнщ цайталангыштыгы мен eudipiMdmmu анъщтаудыц иегпгл эдШ.

ГОСТ ИСО 5725-3-2003 Олшеу ddicmepi мен нэтижелертщ дэлдт (дурыстыгы жэне прецизиялыгы) 3-бвлiм. Олшеудщ стандарттыц эдШ прецизиялыгыныц аралыц KopcemKiuimepi

ГОСТ ИСО 5725-4-2003 Олшеу ddicmepi мен нэтижелертщ дэлдт (дурыстыгы жэне прецизиялыгы) 4-бвлiм. Олшеудщ стандарттыц эдШнщ дурыстыгын анъщтаудыц иегпгл ddicmepi.

ГОСТ ИСО 5725-5-2003 Олшеу ddicmepi мен нэтижелертщ дэлдт (дурыстыгы жэне прецизиялыгы) 5-бвлiм. Олшеудщ стандарттыц эдШнщ прецизиялыгын анъщтаудыц балама ddicmepi.

ГОСТ ИСО 5725-6-2003 Олшеу ddicmepi мен нэтижелертщ дэлдт (дурыстыгы жэне прецизиялыгы) 6-бвлiм. Практикада дэлдт мэнт пайдалану.

ГОСТ 6709-72 Тазартылган су. Техникалыц шарттар.

ГОСТ 24104-2001 Зертханалыц таразылар. Жалпы техникалыц талаптар.

ГОСТ 26809-86 Сут жэне сут emMdepi. Цабылдау ережеО, ipmmey ddicmepi жэне талдауга сынамаларды дайындау.

ГОСТ 29227-91 Зертханалыц шыны ыдысы. Градуирленген тамшуырлар. 1-бю.им. Жалпы талаптар.

ИСО 3889 Сут жэне сут ешмдерн Майды шайгындаута арналтан Можонье тигт кутыга арналтан тех ни калы к шарттар.*

ЕСКЕРТПЕ Осы стандарты пайдалану кезтде устгмгздегг жылдыц берыген «Стандарттау жвтндегг нормативтт цужаттар» KepcemKimi бойынша жэне устгмгздегг жылы жарияланган muicmi акпараттык кврсеттштер бойынша сытеме цужаттардыц цолданылуын тексеру керек. Егер сттемелт цужат ауыстырылса (взгерттсе), онда осы стандартты пайдаланган кезде, ауыстырылган (взгертыген) К) жат ты басшылыща алган дурыс. Егер сттемелт цужат ауыстырылмай жойылса, онда сытеме берыетт ереже осы сытемеге цатыссыз бол/мОе цолданылады.

КР СТ 1.9 сэйкес цолданылады

К? СТ ИСО 8381-2009

3    Терминдер мен аньщтамалар

Осы стандартта тшсы аньщтамамен 6ipre мынадай термин колданылады:

3.1    Суттеп майдьщ курамы: Осы стандартта керсетшген процедура бойынша аныкталтан заттардыц салмактык улесг

ЕСКЕРТПЕ Майдьщ курамы салмактык пайызда ернектеледх

4    vXiic i iu мацыздылыгы

Жумысшы бел1к аммиагыныц спиртык шайтындау ертнд1с! диэтил эфир! мен петролейн (кайнауы томен эфирмен) шайтындалады. Ертнд1 дистилляция немесе булану кезшде алынып тасталады. Шайтындалатын заттыц салматы аныкталады.

5    Реактивтер

5.1    Аналитикалык дэрежес1мен тана танылтан реактивтер тана, егер езгелер нег1зделмеген болса, тазартылган су немесе минералсыздандырылган су немесе тазалыгы балама су ГОСТ 6709 бойынша колданылады.

Реактивтер 9.2.2 белгшенген эдшпен аныктау кез1нде кершетш тунбалар кал м аута тшс.

5.2    Шамамен 25 % (р₂о = 910 г/дм¹) болатын NH₃ салмактык улеЫ болатын аммиак ертндосЁ

ЕСКЕРТПЕ Егер осындай концентрацияныц аммиак ертщца кол жетмаз болса, онда белгш концентрацияныц концентрациялантан ертщцсш пайдаланута болады ( 9.4.2 карацыз).

5.3    Этанолдыц келемд1 yneci кем1нде 94 % (А.5 карацыз) болатын этанол (С2Н5ОН) немесе метанолмен денатуратталган этанол.

5.4    К,ызыл конго ертнд1 (конгорот). 1 г кызыл конго (СзгНггКбМагОбЗг) ертщцсш 6ip белпЫ бар сыйымдылыты 100 см¹ (6.14 карацыз) олтттегптт кутыдаты сута ер1тед1. Сумей белг1ге дешн апару керек.

ECKEPTEIE Epixi нд! мен су кабаты арасындаты езара эрекетп аньщ керуге мумкшд1к беретш осы epixi нд! Hi тацдап колданута болады (9.4.4 карацыз). Баска да су индикаторльщ ертндшер аньщтау нэтижесше эсер етпейтш жатдайда колданылуы мумкш.

5.5    2 мг/кг артык емес антиоксиданты болатын жэне бакылау сынаты талаптарына сэйкес келетш (9.2.2, А.1 жэне А.4 карацыз) пероксидЫз (А.З карацыз) диэтил эфир1 (С2Н5ОС2Н5).

ECKEPTEIE Диэтил эфирш колдану каушп жатдайта экелу1 мумкш. 0цдеу, пайдалану жэне жоюта арналтан TuicTi каушаздш шараларын сактайды.

ЦБ СТ ИСО 8381-2009

5.6    Кдйнау аукымы 30 °С бастап 60 °С дешн болатын петролейн (кайнауы темен) эфир немесе эквивалент ретшде кайнау температурасы 36 ° С болатын жэне бакылау сынатыныц талаптарына сэйкес келен н пентан (СН₃[СН₂]зСН₃) (9.2.2, А.1 жэне А.4 карацыз). Пентанды ерекше таза жэне TnicTi сапалы болтандыктан колдану усынылады.

5.7    Араласкан epiTKiniTi колданар алдында диэтил эфир (5.5 караныз) жэне петролейн эфир) (5.6 карацыз) тец бел)пн араластырады.

6 Аппаратура

ЕСКЕРТПЕ Осы эдю электрлж жабдьщта колданылатын ушпалы тутанатын ерЕкзштерд) колдануды косатындыктан осындай ерАюштерд) колдану кауттшпне катысты заннамалык актшерге сэйкес келуге тшс.

6.1    ОД мг дешн есептеу ыктималдыты бар, 1 мг дешн дэлджпен елшеу кабшет! болатын аналитикалык таразылар ГОСТ 24104 бойынша.

6.2    Майды шайтындаута арналтан кутыны устап турута кабшети центрифуга (6.6 карацыз) жэне куты немесе сынауыктын, сырткы шетшен 80 бастап 90 м/с² дешнп радиалды удеу кез1нде 500 мин'¹ жылдамдыкпен айналута каб1летт1 сынауык.

Центрифуганы колдану мшдети емес, 6ipaK усынылады (9.4.7 карацыз).

6.3    100 °С артык емес температурада конус тэр1зд1 куты дан ерпюнт жэне этанолды дистилляция немесе буландырута немесе елшек немесе ыдыстан буландырута арналтан аппарат.

6.4    Жумысшы кещстжте (102 ± 2) °С температураны устап турута каб1летт1, то лык ашылатын желдетюш люг1 болатын электрлж кепт1рг1ш пеш.

6.5    30 °С бастап 40 °С дешн, 40 °С бастап 60 °С дешн жэне 60 °С бастап 70 ° С дешнп температураны устайтын су моншасы.

6.6    Майды шайтындаута арналтан Можонье типт1 кутылар ИСО 3889 бойынша.

ECKEPTEIE Сондай-ак майды шайтындаута арналтан сифон немесе шаю фитинплер) болатын тупкше колданылуы мумкш, oipaK процедура ерекшеленед). Баламалы процедура Б косымшасында келт)р1лген.

Майды шайтындаута арналтан кутылар колданылатын реактив эсерше туспейт1н сапасы жотары тытын немесе какпактармен (силикон резецкеден немесе политетрафлуороэтиленнен жасалтан) жабдыкталута Tnic. Тытын дар 15 мин бойы кем1нде 60 °С температурадагы суда болатын диэтил эфир1мен (5.5 карацыз) шайтындалута, со дан кешн суда салкындатылута Tnic.

6.7    Майды шайтындаута арналтан кутыларга (немесе сынауыктарга) арналтан пре к (штатив) (6.6 карацыз).

6.8    Араласкан ертанги колдануга жарамды шаю бетелкес1 (5.7 карацыз). Пластикалык шаю бетелкес1 колданылмайды.

4

К? СТ ИСО 8381-2009

6.9    Сыйымдылыгы 125 - 250 см³ дешнп кай натуга арналган куты (табаны жалпак), сыйымдылыгы 250 см³ конус тэр1зд1 кутылар немесе металл ыдыстар сиякты майды жинауга арналган ыдыстар.

Егер металл ыдыс пайдаланылса, ол диаметр! 80 - 100 мм дешн жэне бшктт 50 мм, Ty6i жалпак тот баспайтын болаттан жасалуга тшс.

6.10    Teciri жок фарфор немесе кремний карбидшен жасалган (металл ыдысты пайдалану кезшде м!ндетт! емес) майсыз, кайнатуга арналган косалкы куралдар.

6.11    ГОСТ 1770 талаптарына сэйкес сыйымдылыгы 5 жэне 25 см³, елшепш цилиндр немесе карастырылатын ешмге арналган баска да аппарат.

6.12    ГОСТ 29227 талаптарына сэйкес келетш сыйымдылыгы 10 см³ градуирленген тамшуырлар.

6.13    Куты, сынауык немесе ыдыстарды устап туруга арналган металл кыскыштар.

6.14    ГОСТ 1770 талаптарына сэйкес келетш сыйымдылыгы 100 см³ б!р белпа бар елшег!ш куты.

6.15    Белу багамы 1 мин болатын сагат.

7    Улгшерд1 ipiKTey

Улгшерд! ipiKTey ГОСТ 26809 келЕршген. Тыгын екшдц сондай-ак тасымалдау жэне сактау кезшде ешм сапасы закымдалмаган жэне езгермеген болу га тшс.

Барлык суйыктарды, туткыр немесе ботка тэр!зд1 зертханалык улплерд1 2 °С жэне 6 °С аралыгындагы температурада улплерд1 ipiKTey уакытынан процедураларды басталганга дешн сактайды. Зертханалык улплерд1 процедура басталганга дешн 20 °С артык емес температурада жабылган банкаларда немесе бетелкелерде сактайды.

8    Сынак улгшерш дайындау

8.1 Суйык; ешмдер1

Yarici бар контейнер д1 сшкш аударады. Со дан кей1н кымтау какпагы болатын еюнш! контейнерге тез арада куяды. BipiHmi контейнер дщ кабыргалары мен шеттер!не жабыскан баска да курамдык бел1ктер еюнш! контейнерге ауыстырылады. 1ш1ндепа араластырылады, контейнер жабылады.

Кажет болган жагдайда жабылган улп 40 °С - 60 °С температурада су моншасында (6.5 карацыз) конденсацияланады. Контейнерд1 эр 15 минут сайын алып сллюп туру керек. 2 саг еткеннен кешн контейнерд1 алады, белме температурасына (20 °С бастап 25 °С дей1н) дешн апарады.

Какпагы немесе калпагын алады, курекшемен немесе шпательмен араластыра отырып, imiHflericiH араластырады. Май белу кезшде улп

5

1