Товары в корзине: 0 шт Оформить заказ
Стр. 1 

80 страниц

Купить СТ РК ИСО 13998-2010 — бумажный документ с голограммой и синими печатями. подробнее

Цена на этот документ пока неизвестна. Нажмите кнопку "Купить" и сделайте заказ, и мы пришлем вам цену.

Распространяем нормативную документацию с 1999 года. Пробиваем чеки, платим налоги, принимаем к оплате все законные формы платежей без дополнительных процентов. Наши клиенты защищены Законом. ООО "ЦНТИ Нормоконтроль"

Наши цены ниже, чем в других местах, потому что мы работаем напрямую с поставщиками документов.

Способы доставки

  • Срочная курьерская доставка (1-3 дня)
  • Курьерская доставка (7 дней)
  • Самовывоз из московского офиса
  • Почта РФ

Распространяется на фартуки, брюки и жилеты, предназначенные для защиты соответствующих частей тела человека от порезов и ударов, при несчастных случаях, возникающих в процессе использования на производстве ручных ножей.

Стандарт устанавливает требования к конструкции, устойчивости к проколам и порезам, размерам одежды, эргономическим характеристикам, требованиям безопасности, водопроницаемости, чистке и дезинфекции (химической чистке), маркировке и информации, предоставляемой изготовителем пользователям фартуков, брюк и жилетов. Он также предусматривает классификацию уровней защиты и соответствующие методы испытаний.

 Скачать PDF

Оглавление

1 Область применения

2 Нормативные ссылки

3 Термины и определения

4 Классификация уровня качества

5 Требования

6 Оборудование для испытаний

7 Процедуры проведения испытаний

8 Маркировка

9 Информация, предоставленная изготовителем

10 Пиктограммы

Приложение А (информационное). Рекомендации по оценке риска, отбору и проверке соответствия различных размеров фартука и другой одежды

Приложение В (информационное) Определение дефектов сварных швов

Приложение Д.А. (информационное). Сведения о соответствии межгосударственных стандартов ссылочным европейским стандартам

Библиография

Стр. 1
стр. 1
Стр. 2
стр. 2
Стр. 3
стр. 3
Стр. 4
стр. 4
Стр. 5
стр. 5
Стр. 6
стр. 6
Стр. 7
стр. 7
Стр. 8
стр. 8
Стр. 9
стр. 9
Стр. 10
стр. 10
Стр. 11
стр. 11
Стр. 12
стр. 12
Стр. 13
стр. 13
Стр. 14
стр. 14
Стр. 15
стр. 15
Стр. 16
стр. 16
Стр. 17
стр. 17
Стр. 18
стр. 18
Стр. 19
стр. 19
Стр. 20
стр. 20
Стр. 21
стр. 21
Стр. 22
стр. 22
Стр. 23
стр. 23
Стр. 24
стр. 24
Стр. 25
стр. 25
Стр. 26
стр. 26
Стр. 27
стр. 27
Стр. 28
стр. 28
Стр. 29
стр. 29
Стр. 30
стр. 30

КАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ Бцбек Kayinci3giri стандарттарыныц жуйес1

^органыш кшм. Механикальщ эсерлерден коргау

к;ол пышакдыц кесушен жэне сок;к;ысынан цоргауга арналган

АЛЖАГЩЫШТАР, ШАЛБАРЛАР МЕН КУРТЕШЕЛЕР Тсхникалык шарттар

Одежда защитная. Защита от механических воздействий ФАРТУКИ, БРЮКИ И КУРТКИ ДЛЯ ЗАЩИТЫ ОТ ПОРЕЗОВ И УДАРОВ

РУЧНЫМ НОЖОМ Технические условия

К;Р СТ ИСО 13998-2010

ISO 13998:2003Protective clothing - Protection against mechanical influences Aprons, trousers and vests protecting against cuts and stabs by hand knives - Technical specifications (IDT)

Ресми басылым

1^азацстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрлйтнщ Техникальщ реттеу жэне метрология комитет!

(Мемстандарт)

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ Ецбек Kayinci3fliri стандарттарыныц жуйес1

Корганыш кшм. Механикалык эсерлерден коргау

КОЛ ПЫШ АК ГЬЩ КЕСУ1НЕН ЖЭНЕ СОККЫСЫНАН КОРГАУГА АРНАЛГАН АЛЖЛПКЫШТАР, ШАЛБАРЛАР МЕН КУРТЕШЕЛЕР

Техникальщ шарттар

КР СТ ИСО 13998-2010

ISO 13998:2003Protective clothing — Protection against mechanical influences Aprons, trousers and vests protecting against cuts and stabs by hand knives - Technical specifications (IDT)

Ресми басылым

Казахстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрлнтнщ Техникальщ реттеу жэне метрология комитет!

(Мемстандарт)

ЦР СТ ИСО 13998-2010

4    Сапа децгейлерш жпстеу

Белгш 6ip жагдайларда корганыш icniMi камтамасыз ететш цаутсвдш дэрежесше байланысты коргау децгеш белгшенедг Крргау децгеш белгшенген керсеткпптерге сэйкестюше ки1мге сынактар етюзшген кезде ескершуге тшс.

1- ЕСКЕРТПЕ 1-nii коргау децгеш: Кдуштшктщ темен децгешмен байланысты жагдайларда, мысалы, кец жузд1 пьппакты колдану кезшде жумысшыларды цоргауга арналган кшм (А косымшасын карацыз).

2- ЕС1СЕРТПЕ 2-пп коргау децгеш: Кдуттшктщ жогары децгешмен байланысты жагдайларда, мысалы, улкен ет ушаларына белуге арналган тар ЖYЗдi пышакды колдану кезшде жумысшыларды цоргауга арналган кшм.

5    Талаптар

5.1    Ь^аушаздйс

Корганыш KniMi оны колдану женшдеп дайындаушыньщ нускауларына сэйкес олармен жумыс ютейтшдердщ де, сол сиякды олармен байланыстагы адамдардьщ да кауш(лзд1гш камтамасыз ету ушш жобалануга жэне дайындалуга тию. KniMfli дайындау ушш пайдаланылатын буйымдар, материалдар жэне олардын; курамына юретш заттар оны киш жумыс ютеп жаткан адамдарга кауш тещррмеуге тию.

Тутынушыга арналган акрарат курамында дайындаушы немесе оныц экий кшм курамына юретш: белгий, аллергия тудыратын немесе 9-тарауында керсетшгендей жарьщ сезгпп материал болып табылатын барлык; заттардыц атауын керсетуге тию. KniM белшектершщ 6eri мен nieri ушюр немесе катты болмауга тию, бетшде жпстер, катпарлар болмауга тию, корганыш кигмшщ nierrepi немесе беютпелер1 пайдаланушыларга немесе баска адамдарга зиян келырмеуге тию. Бакылау 7.3 сэйкес етюзшуге тию.

5.2    Ктмнщ елшем1

Кррганыш KniMi 8-тарауга сэйкес олшеммен тацбалануга тию. ЕН 340:1993 бойынша елшемге корганы KniMi арналган пайдаланушыныц бойы, кеуде (тес) айналымы жэне бел айналымы icipyre тию, бул дайындаушы берген акраратта керсетшуге тию (9-тарауга карацыз). Белден темен денеш коргайтын кшмнщ елшемшде пайдаланушыныц бойы мен бел айналымы керсетшедг влшемдерге жэне оларды тацбалауга койылатын талаптар 7.4-те кезделген.

5.3    Коргау аймактарыныц ец аз елшемдер1

5.3.1 1-коргау децгейппц жэне 2-коргау децгей1н1ц алжапкыпггары

Крргау децгейлершщ екеуше сэйкес келетш алжапцыштарда елшемдер1 пайдаланушылардыц тшсй елшемдергмен аньщталуга тиюи корганыш аймагы болуга тию.

Кррганыш ки1мшде кезделген барлык бетше катысты коргау аймактарыныц елшемдер1 мен калпы дайындаушы усынган акраратта бершуге тию (9-тарауга карацыз). Теменде белгшенген ец аз коргау аймагы тюшен буйымныц ортасына катысты симметриялык болуга тию.

Кррганыш аймагыныц ец аз елшемдер1 1-кесте нормаларына сэйкес алжапкыш арналган пайдаланушыныц ец улкен елшемгмен аныкталуга тию. Керсетшген елшемдер 3-суретте кезделген. Крргау аймактарыныц eлшeмдepi 7.5.1-де бершген эдюпен аныкталуга тию.

KJP СТ ИСО 13998-2010

Шартты белпленулер

А-А Керсетшгендей, алжапцыш киш турганда белдш сызыгы

1\ - /8 1-кестеде 6epinreH елшемдер

X - кеудедеп белгшенген орталык нукте

3-сурет - 1-iui коргау децгеш алжапкыштарына арналган корту аймактарыныц олшемдер1

1-кесте - 1-uii коргау децгеш жэне 2-mi коргау децгеш алжапкыштарына _арналган коргау аймактарыньщ ец аз олшемдер1_

0лшем

Алжапкыш арналган ец улкен пайдаланушыныц елшемдершен

(3-суретке карацыз)

пайызбен орнектелген алжапцыштар елшемдершщ мэндер1

Бойы

Кеудесшщ немесе тесшщ айналымы

Белшщ айналымы

h

>22 %

-

-

h

>20 %

-

-

h

>6%

-

-

1*4

>12 %

-

-

h

-

-

>45 %

k

-

>45 %

-

h

-

>25 %

-

Г8

-

-

>10 %

' 1-коргау децгеш алжапкыштарына гана арналган

7

ЦР СТ ИСО 13998-2010

5.3.2    Белшген 1-ini коргау децгет алжапкыштары

Белшген алжапкыштардыц жалпы олшемдер1 тис кеснспен белшетш томенп болшш коспаганда, белшбеген алжапкыштар сиякты болуга тшс. Бул кеспс корганыш кшм1 арналган олшем1 ец улкен пайдаланушыныц бойынан 12 % кем болмауга тшси, 3-cypeireri Ц елшеммен аныкгалган нуктеден жогары болуга ти1с.

Белшген алжапкыштыц кесшшщ еш жагынан корганыш материал тепе бетке салынган алжапкышты бакылау кезшде айкас косылган еш жаты З-суреттеп 1% елшемнен кем болмайтындай етш еш бойынша улгайтылуга тию.

5.3.3    Корганыш шалбарлар

Корганыш шалбарларда бел сызыгынан пзеден сэл жогары сызыкда дейш туракты коргау аймагы болуга тшс. Коргау аймагы адам денесшщ ортацгы фронталдьщ сызыгына api к;арай кецейте отырып, карын мен саннын алдынгы жэне буй1р бетш жауып туруга ти1с. К^оргау аймагында коргауга арналган адам денес1 айналымыньщ 50 % артык еш болуга тшс. Бел сызыгынан пзеге дейш олшенген коргау аймагыныц тне олшем1 бойы ец жогары пайдаланушыныц 30 % кем болмауга тшс. Крргау аймагыныц олшем1 7.5.3-те белгшенген эд1спен аныкталуга тшс.

5.3.4    Корганыш кеудешелер1

Корганыш кеудешелершде кеудеш, иыцты, арканыц жогаргы болит мен колды коргау ушш бел сызыгынан бастап уздисЫз коргалатын аймагы болуга тшс. Крргау аймагы, кол ушш ойыктан томен адам денесшен 45 %-га кец болуга тшс. Аймак иыктыц арткы жагымен ки1мнщ колга арналган томенп ойыгына карай томен орналасуга тшс. Мойын непз1 айналымыньщ саласындагы корганыш аймагы кшм арналган пайдаланушыныц кеуде айналымынан 55 %-га кем болуга тшс. Иыктыц алдыцгы жогаргы болшшдеп корганыш аймагыныц узындыгы ки1м арналган пайдаланушыныц бинстюшен 35 %-га улкен болуга тшс. Шынтак буынан мойын артыныц орталык нуктесше дейш сызыкрен олшенген жецнщ томенп жиеп арасындагы кашьщтьщ ки1м арналган пайдаланушыныц кеуде айналымынан 42 %-га артык болуга тшс. Крргау аймагыныц елшемдер17.5.3-те бершген эд1спен аныкталуга тшс.

5.4    Алжапкыштардыц, белшген алжапкыштардыц жэне корганыш шалбарларыныц аспабаулары, белбеулер1 мен туймелеу-бекпнелер1

5.4.1    Кшмнщ барлык турлер1

Корганыш KHiMi белгшенген пайдалану кезшде немесе кайгылы жагдайда корганыш ки1м1 жылжып кетпеу1 ушш аспабаулармен, белбеулермен жэне туймелеу-бекггпелермен камтамасыз етшуге тшс.

5.4.2    Алжапкыштардыц шектеулер1

Кеудедеп алжапкыштыц белгшенген орталык нуктесшщ ец улкен жылжуы 7.6-га сэйкес колденец томен багытта 30 Н жуктемеш колдану кезшде 75 мм артык болмауга тшс.

5.4.3    Алжапкыштыц аспабаулары мен белбеулер1

Алжапкыштыц аспабаулары мен белбеулершщ барлык турлер1 узындыгы бойынша реттелуге тшс, ал олардыц реттегшггершде жуктеме кезшде олардыц жылжып кетуше кедерп жасайтын курастырылымы болуга тию. Аспабаулар 7.6.1 сэйкес (100 ± 5) Н жуктемемен сынау кезшде 10 мм-ден артык жылжымауга ти1с.

Иык аспабауларыныц ен1 35 мм кем болмауга тшс. Бел сызыгы бойымен алжапкыштыц белбеу1 ен1 25 мм кем болмауга тию. Бел сызыгы бойымен алжапкыш белбеушщ ен1 25 мм кем болмауга тшс. Аспабаулар мен белбеулердщ бос ушьт алжапкышты устап туру ушш куралдармен сен1мд1 бекггшуге тию. Бекггпелер мен реттеглнтер белгшенген жагдайларды коспаганда, козгалыссыз болота тшс. Тиюп

KJP СТ ИСО 13998-2010

курастырылымдагы алжапьцлштарда кезделген X жэне Y пшььнд! канша аспабау болса, алжапкышта сонша бекггу нуктелер! болуга тик (2-суретке карацыз).

Егер онеркэсште арнайы талаптар белгшенсе, онда тазарту ыцгайлы болуы ушш алжапьсыштар курастырылымы алмалы-салмалы аспабауларды пайдалануды кездеуге тшс.

Алжапьсышты устап туруга арналган куралдар пайдаланушыньщ желкесше кысым жасауы ушш тацдалуга тию.

5.4.4    Белшген алжапкыштар

Белшген алжапьсыштар баска алжапьсыштар сияьсты аспабаулармен жэне устап туруга арналган куралдармен ьсамтамасыз етшуге тшс жэне белшген бельктергнщ жамбасьса согыла берушен шеьстеуге арналган косымша аспабаулары немесе баска курылгылары болуга raic.

5.4.5    Корганыш шалбарлар

Кррганьнп шалбар реттеуьш белдпс белбеумен немесе иык аспабауларымен («тарткыштармен») камтамасыз етшуге тшс.

5.4.6    Корганыш кеудешелер

Корганыш кеудешелер! бушр жак реттегннтер!мен немесе артынан perreymi бекппемен камтамасыз етшуге тшс.

5.5    Эргономикалык талаптар

^органыш ки1м1 киген кезде соншалыктьь ыцгайсыздык тудырмайтын тэсшмен жобалануга тшс. 7.7 сэйкес сынау кезшде кшмнщ барлык заттарын сынау нэтижелершщ орташа мэш l-mi коргау децгейшдеп ки1мдер ушш 2 баллдан жэне 2-mi децгешп кигмдер ушш 2,5 баллдан кем болмауга raic.

5.6    Салмац

1- ьш коргау децгеш: Корганыш алжапкыштары мен баска ки1мдер коргау аймагында 3 кг/м2 кем емес салмакты материалдан дайындалуга raic. Сынау 7.8 сэйкес журпзшуге тию.

2- ьш коргау децгеш: ^органыш алжапкььштары коргау аймагында 4,5 кг/м2 кем емес салмакты материалдан дайындалуга тшс. Сынау 7.8 сэйкес жургвшуге тию.

5.7    Тесуге тез1мдшис

5.7.1    бзара тушндер

Теснсгерге карсылык ки1мде бар ец аз коргау аймагыныц барлык бетшде камтамасыз етшуге тшс. Сауыт саьсиналары немесе баска уксас элементтер арасындагы елшемдер немесе 1-ьш коргау децгейшдеп кшмнщ кез келген баска материалыныц курылымындагы аракашыктыктар EN 1082-1:1996-да козделген, еш 4 мм № 2 есептегнн (5.5 карацыз) EN 1082-1:1996 (6.3 карацыз) жэне осы стандарттыц 7.9.1 сэйкес сынау журпзу кезшде олар аркылы оте алмайтындай шагын болуга тшс.

2-ьш коргау децгейшдеп ки1мнщ кез келген баска материалыныц курылымындагы тЫмшелер, сакиналар немесе уксас элементтер немесе аракашыктыктар арасындагы олшемдер 6.2-де жэне 4-суретте кезделген есептегнн 7.9.1-де кезделген сынау кезшде ки1мнщ курььлымдык элементтер! аркцшы оте алмайтындай болуга тию.

5.7.2    l-mi коргау децгейшдеп кшмнщ материалын пышак жуз1мен тесу

1-ьш коргау децгейшдеп ьсиьмнщ коргау аймагыныц материалы 7.9.2 сэйкес сынау кезшде пышак сокдысына тозуге тию (2,45 Дж). Tecin кгрушщ орташа терецднл 10 мм-ден, ал жеке теснь Kipy - 17 мм-ден аспауга тшс.

9

ЦР СТ ИСО 13998-2010

5.7.3 2-iui Kopt ay децгейшдеп кшм материалын пышац жуз1мен тесу

Тесуге царсыльщ 7.9.2 сэйкес беги цоргау аймагыньщ кез келген белиш тексеру кезшде 2-mi цоргау децгейшдеп ки1мнщ барльщ цорганыш бетшде цамтамасыз етшуге тшс (4,9 Дж). Пышакдыц тест шрушщ орташа терецднт12 мм-ден, ал жеке тест кгру - 15 мм-ден аспауга тшс.

5.8    1-ini кортау децгейшдеп ки1м материалыныц тесуге тез1мдйнп

Тесуге царсылык; ки1мде бар ец аз цоргау аймагыньщ букш бетшде камтамасыз етшуге ™ic. Сынау 7.10-да кезделген эд1ске сэйкес журпзшуге ти1с. Кесу кезшде салынган куштщ орташа мэш 50 Н кем болмауга тшс. Металл сакдналардан немесе металл тшгмшелерден дайындалган кшм осы тармацтыц талабына сэйкес келмейд1.

5.9    Металл сациналардыц берштш ineri (узу жуктемей)

1-ini цоргау децгейшдеп ки1м ушш 7.11-де козделген эд1стерге сэйкес сынау кезшде сауыттыц цоргау материалын узуге берштш ineri 6ip де 6ip саьщна немесе тгзбек 100 Н-де узу жуктемесш цолдану кезшде узшмейтшдей жэне ашылмайтындай болуга тшс. 7.11 сэйкес сынау кезшде 2-mi цоргау децгейшдеп кшмде 6ip де 6ip сакцна, пзбек немесе тш1мше 200 Н купт цолдану кезшде узшмеуге жэне ашылмауга тшс.

5.10    Су етюзгшгик (цосымша)

Ки1м дайындалган материал немесе жабын материалы 7.12 сэйкес 200 кПа к;ысыммен суда сынау кезшде су етюзбеуге тшс.

6 Сынауга арналган жабдык

6.1    влшеу жэне сынау куралдары мен аспаптарыныц дэлдпд

1(олданылатын елшеу жэне сынау куралдары мен аспаптары ± 1 % дэлдшпен нормаланган сипаттамаларды аньщтауды цамтамасыз етуге тшс.

6.2    взара туйшдер есептегннтер1


/3 (8 ± 0,5) мм U (2 ± 0,05) мм /5 (12,5 ± 0,1) мм

l-mi цоргау децгейшдеп ки1мнщ цоргау материалыныц металл элементтер1 арасындагы арацашыцтыцты аньщтауга арналган есептегнн EN 1082-1:1996 сэйкес келуге raic (5.5 царацыз). 2-mi цоргау децгейшдеп ки1мнщ цоргау материалыныц металл элементтер1 арасындагы арацашьщтьщтарды аньщтауга арналган есептегнн 4-суретте керсетшген жэне болаттан жасалуга тшс.

Шартты белгшенулер:

h (150 ± 5) мм /2 50 мм кем емес

4-сурет - 2-uii коргау децгейшдеп ктмнщ взара туйшдер! есептепнп

10

KJP СТ ИСО 13998-2010

6.3 Пышацпен соккан кезде тесш еткен терецдЫн аныцтауга арналган сынак цондыргысы

6.3.1 Принцип

Кимнщ корганыш материалы баскарылатын тусетш блокца орнатылган пышактьщ стандарттык жузшщ б1рнеше рет кайталанатын соккысымен сыналады. Сынау жабдыгы тетжтершщ элементтер1 5-суретте бершген. Сынау улгшерш бекггетш накты процедура, тусетш блокты жылдамдату жэне сынау жузше цойылатын талаптар томенде бершген.

Шартты белгшенулер

1    Yctcji

2    Tipey тактасы

3    Tipey

4    Кронштейн

5    Багыттаушы езектердщ жогаргы жиеп ушш бектлетш блок

Блокты алып тастауга мумкшдйс беретш куралдардыц курастырылымы мен сокканнан кейш сынау пышагына жэне кажетп цаушс1зднс шараларына дойылатын талаптар бершмеген.

6    Электромагнитпк Tycipy механизм!

7    Тусетш блок жэне сынау пышагы

8    Багыттаушы езектер

9    Багыттаушы езектердщ теменп шеы ушш бекггетш блок (тесе тура ететш тусетш блок)

10    Сынау улгшер1

11    Тербеу механизм!

5-сурет - 0ту терещцгш аныктауга арналган сынау жабдыгы

6.3.2 Жуздершщ аспасы

Жуздершщ аспасы 6-суретте бершген.

Сынау жуз1 блоктыц шпне пышак жуз1 оныц шегшен (40±1) мм артык емес шыгып туратындай тэсшмен орналастырылуга тшс.

Жуз1 ушыныц орналасуында ауырлык орталыгы аркылы етуге тшстт, блоктыц орталык жузшен U кашыкдык ауыткуы болуга тшс. Блоктыц ауырлык; орталыгы мен жуз1

11

ЦР СТ ИСО 13998-2010


утттынын децгейшен жогары (65 ± 1) мм-ге орналасуга тшс. Блок бастапкы кдлыпта электромагнитпен усталып туруга жэне оныц терт децгелеп немесе мойыниреп болуга жэне ем багыттаушы езек бойымен еркш жылжуга тию.

Блок тусетш бинстнс ки1мнщ сынау материалын сокдан сэтте жузшщ утттынын козгалу жылдамдыгы (2,45 ± 0,1) Дж немесе (4,9 ± 0,2) Дж кушпен соккы жасау ушш 250 мм немесе 500 мм белгшенген сынау бшкттгшдеп вакуумде еркш тусетш массага тец болатындай етш белгшенуге тшс.


5



Ф


Шартты белпленулер

1    Багыттаушы езек

2    Децгелек немесе мойынпрек

3    Блок

4    Массаныц дурыс таралуына кол жетюзуге арналган кесшген кещстнс

5    Блоктьщ жэне сынау пышагынын ауырлык орталыгы

6    Сынау пышагы_


/i (100 ± 1) мм /2(65 ± 1) мм

/3 (40 ± 1) мм: ерекшелш 7.9.2-де бершген /4 (5 ± 0,1) мм

/5 (75 ± 1) мм: сынау блогыныц еншдеп багыттаушы езектер орталыктары арасьшдагы аракашыктык

Масса (1000 ±5) г К^алган елшемдер регламенттелмейдт_


6-сурет - Пышакты устап туратын блок


KJP СТ ИСО 13998-2010

6.3.3 Сынау жуз1

Пышактьщ сынау жуз1 суьщтай иленген тот баспайтын болаттан жасалуга жэне оныц 7-суретке сэйкес кесетш белюшщ елшемдер1 болуга тшс. Оныц жиеп ynncip жэне тис болуга тшс, ал элементтщ кесетш бетшщ каттылыгы 47 HRC-тен 49 HRC дейш болуга

THic.

Кесетш бетшщ кдттылыгы 3p6ip сынау алдында тексершуге тию.

ЕСКЕРТПЕ Сынактар етюзшгеннен кешн пышактьщ жуз1 жатьщ жэне етвар болуга тшс, кажет жагдайда, кайрак таста колмен кайрау аркылы етгарленедт

Шартты белпленулер:    1\    Жузшщ    узындыгы    65    мм    кем    емес

ai Екшпп кырга катысты 6ip кырыныц /2 Жузшщ еш (20 ± 0,5) мм кайталаган бурышы (30 ± 1)° болуга тию

а2 бтюр кайрау бурышы - (30 ± 1)°    /з    Жузшщ    калындыгы:    (1,5    ±    0,05)    мм.

7-сурет - Сынау пышагы

6.3.4 Сынау yurici

8-суретте сынау жабдыгы бершген, оган крйылатын талаптар теменде сипатталган. Ки1мнщ крргау материалыныц сынау ynrinepi пню елшемдер1 300 мм х 300 мм кем емес жэне терецдпт 100 мм тугырьнща орналастырылуга тию. Тугырьщ адамньщ ет салмагын бндаретш пластмассаныц жогаргы децгейше дейш толтырылуга тию (6.3.5 кдрацыз).

0лшем1400 мм х 400 мм кем емес сынау yiirici сынак; улгшерш сыртцы диаметр! 800 мм кем емес курсауга аударуды цамтамасыз ететшдей орналастырылган арканда эркайсысы (400 ± 10) г салмакрен сепз шртастыц кемепмен созылуга тию. Курсау мен тугырьщ бета арасындагы аракдшьщтьщ аркан 90° бурышпен кшм материалы улгюшен тугырьщ жагыньщ орташа нуктесше карай адамньщ ет массасын бщцретш масса бетшщ жалпактыгынан томен (30 ± 15)°-та болатындай болота тию.

13

ЦР СТ ИСО 13998-2010


Арьсандар сакина аркылы етуге тик жэне курсауда калпымен бектле алады. К^алпы сынау жабдыгы, тугырьщ немесе курсау 6ip мезгщде б1рдей бутш зар сшщты келденец желке (30 ± 2)°-ка бугше алатындай болуга тик.

а) кырынан Typi

b) жогаргы жагынан Typi

6    Курсаудагы сатина

7    Курсау

8    Юртастар

9    Бугшу механизм!

Шартты белгшенулер:

1    Сынак; ynrici

2    Массасы

3    Тугырьщ

4    Кысщы

8-сурет - Сынак улпсшщ Tipeyi

6.3.5 Адамныц ет массасын бщгцретш пластмасса

6.3.5.1 Принцип

Сынак; пышагымен соккан кезде ки1мнщ сынау материалын бивдретш материалдьщ nunim бузылуга жэне оныц адам денесше уксас сипаттамалары болуга тик. Сынактар ушш 6.3.5.2-де сипатталган пкншаздену сипаттамалары мен ушнд1 тыгыздыгы бар кез

KJP СТ ИСО 13998-2010

келген материал жарамды. Адам денесше сэйкес келетш жумсад массаны далыптастыру ушш уйшд1 тыгыздыгы темен унтадты пайдалануга жол бершед1, ейткеш оньщ дасиеттер! температур ага байланысты. ^

6.3.5.2    Эластик емес пластик материалдыц (пластмассаныц) дасиеттер!

Материалдыц тыгыздыгы 1000-5000кг/м3 шегшде болуга тшс.

ЕСКЕРТПЕ Мундай материалды суйык парафинмен ад усак унталган жугер1 унын араластыра отырып дайындауга болады. (Paraffinum liquidum: Европа Фармакопеясы - 1997:0239). 1 кг ун ушш тыгыздыгы 0,84-0,86 болатын 170 мо шамасындагы парафин кажет ©пледа. Егер коспа вте ауыр болса, онда парафинда, немесе Kepicimne унды коб1рек досуга болады. 6.3.5.3 сэйкес сынау кез1нде сынак пышагыныц втетш орташа терецдпт (20 ± 2) мм тец. Осы нэтиже жетюзшетш температура алжапдыш материалыныц улгтсш 48 сагаттан кем емес уадыт кондиционерлеу уш1н 6ip мезгшде пайдаланьшатын ± 2 °С тец.

6.3.5.3    Пластмассаныц реологиялыд касиеттерш растау

Пластмасса жогаргы шетше дейш сынак; улгшер1мен толтырылган, сынак; улгшерше арналган тугырыдда салынуга тшс. Ауа кетрнпктерш азайту керек. Тугырьщ ±1 °С баскарылатын доршаган орта температурасында 24 сагаттан кем емес уадыт садталуга raic.

Пластик массалы тугырьщ датты непзде, мысалы, бетон еденге орналастырылады жэне диаметр! (63,5 ± 0,05) мм жэне массасы (1043 ± 5) г болат шарды устап туратын лактыру механизм1мен жабдыдталады2\ Шардыц теменп бет1 толтырылган тугырьщ бетшен (2000 ± 5) мм-ге жогары реттелуге тшс. Шармен согу нуктесшдеп6eri 1 м-ге ± 50 мм жол бершетш ауытдуы бар колденец бет болуга тшс. Шар пластмассага он рет лактырылуга raic. Содды нуктелер! тугырьщ шетшен 60 мм кем емес жэне соддыныц басца нуктесшен 90 мм артьщ дашыдтыдта болуга тшс. Усталмаган материалга немесе тугырьщ шетше датысты ap6ip майысдан жердщ орталыд терецдйл ± 0,5 мм дейшп дэлднспен елшенуге raic. 10 влшем нэтижес! бойынша басу терецдлшщ орташа мэт есептелуге raic.

^ Адам денесш бивдретш объект муддел1 тулгаларга унем1 колжепмд1, енд1рушшердщ сауда маркасы болып табьшады. Жетюзушшер тур алы надты деректер уш1н DIN е. V., D-10772, Нем1с стандарттау институтына, Берлин, Германия, CEN/TK 162 Хатшыльн'ына хабарласыцыз. Осы адпарат осы стандартты пайдалануга ьщгайлы болу уш1н бер1лген, б1рад долдану уш1н м1ндетп болып табылмайды. Егер кез келген басда удсас объектшерд1 долдану осы стандартта сипатталган удсас нэтижелерд1 алуга мумкщдак берсе, сынау ушш оларды пайдалануга болады.

2) Шар RB-63 “SKF - Kugellager-Fabriken GmbH” ЖШС, D-70336 Штутгарт, жетазетш ешмшц сауда маркасы болып табьшады. Егер техникалыд жэне метрологиялыд сипаттамалары сэйкес келсе, кез келген басда жабдыдты пайдалануга болады.

6.4 Узшу жуктемесш аныцтауга арналган сынау цондыргысы

Жабдьщ ею сынауга арналган металл садиналарга орнатылатын ею металл езектен туруга raic. Жабдьщ l-mi доргау децгейшдеп ки1м материалы ушш металл езектерд1 жылжыту кезшде (100 ± 10) Н жэне 2-nii доргау децгейшдеп ки1м материалы ушш (200 ± 10) Н жуктемеш дамтамасыз етуге Tnic. Ец улкен жуктеме сынау басталганнан кейш 2 с ерте емес жэне 10 с кеш емес, кезец сайын жетюзшуге тшс. Ец жогаргы жуктемеш унем1 устап турудыц дажеП жод. Металл езектер 1-nii доргау децгейшдеп материалдар ушш (1,2 ± 0,1) мм диаметр жэне 2-nii доргау децгейшдеп материалдар ушш (2,0 ± 0,2) мм диаметр болуга тшс. Егер бул ретте, езек орналастырылуга тшеп сацылау диаметр! жагынан аз болса, онда езек сацылауга юргенге дейш елшемшен азайтылуга тшс.

Осы сынадты етюзу процедурасына дойылатын талаптар тур алы адпарат жэне долдануга рудсат етшген кейб!р сынад жабдыгыныц типтер! В досымшасында бершген.

15

ЦР СТ ИСО 13998-2010

Алгысез

1    Техникальщ реттеу жэне метрология комитетшщ «Казахстан стандарттау жэне сертификаттау институты» республикальщ мемлекеттлс кэсшорны жэне ТК 73 «Жецш енеркэсш ен1мЬ> техникальщ комитет! ДАЙЫНДАП ЕНГ13Д1

2    К^азацстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрлггшщ Техникальщ реттеу жэне метрология комитет! терагасыныц 2010 жылгы 04 дазандагы № 439-од буйрыгымсн БЕК1Т1Л1П, КОЛДАНЫСКА ЕНГ131ЛД1

3    Осы стандарт ISO 13998:2003 Protective clothing - Aprons, trousers and vests protecting against cuts and stabs by hand knives (Кррганыш кшм, цол пышадтыц кесугнен жэне соьщысынан цоргауга арналган алжапцыштар, шалбарлар мен кеудешелер. Жалпы талаптар) хальщаральщ стандартымен б1рдей.

Осы стандарт ИСО/ТК 94/ПК 13 «Жеке к;аушс1здпс - Кррганыш кшм1 жэне жабдьщ» техникальщ комитет1мен б1рлесш, хатшылыгы DIN еткен CEN/TK 162 «Кррганыш кшм1, оньщ дншде цол мен цол басын цоргау жэне кугцару кеудешелерш техникалык комитет! эз1рледг

ISO 13998:2003-тен ерекше ережелер мэтш бойынша келбеу жазумен ерекшеленген.

Агылшын тшшен аудармасын - (еп) «Казахстан стандарттау жэне сертификаттау институты» РМК орындады.

Непзшде осы стандарт дайындалган хальщаральщ стандарттыц ресми даналары жэне сштемелер бершген хальщаральщ стандарттар Казахстан стандарттау жэне сертификаттау институты» РМК-да бар.

«Нормативтпс сштемелер» бел1мшде жэне стандарт мэтшгнде сштемелпс хальщаральщ стандарттар езектещцршген.

Мемлекетаральщ стандарттардьщ сштемелпс еуропальщ стандарттарга сэйкестМ туралы мэл1меттер Д.А крсымшасында бершген.

Сэйкестпс дэрежеш - б1рдей (IDT)

4    Осы стандартта:

2004 жылгы 9 кдрашадагы № 603-П «Техникалык; реттеу туралы» Казахстан Республикасы Зацыныц,

2010 жылгы 4 мамырдагы № 274-IV «Тутынушылардыц куцьщтарын цоргау туралы» Кдзацстан Республикасы Зацыныц,

2007 жылгы 15 мамырдагы № 251-3 Кдзацстан Республикасы Ецбек кодексшщ,

2016 жыл 5 жыл

2009 жылгы 18 кцфкуйектеп № 193-4 «Халыкдыц денсаулыгы жэне денсаульщ сацтау жуйес1 туралы» Казахстан Республикасы Кодексшщ нормалары icKe асырылды

5 Б1Р1НШ1 ТЕКСЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕРУДЩ КЕЗЕНД1Л1Г1

6 АЛГАШ РЕТ ЕНГ131ЛД1

II

ЦР СТ ИСО 13998-2010

6.5    Кесуге тез1мдш1гш аныцтауга ар нал tan жабдык

Кесуге тез1мдш!гш аныктау ушш колданылатын жабдык EN ИСО 13997-де кезделген.

6.6    Су етюзгштк

Су етшзглнтюш елшеуге арналган жабдык EN 20811:1992 сэйкес келуге тшс.

7 Сынак етшзу процедуралары

7.1    Жалпы ережелер

Жуйесшен орындалатын елшемдердщ эркайсысы ушш, осы стандартна сэйкес соцгы нэтиженщ белгклздилн тшсп багалауды орындау кажет. Алынган белгю1зднс (Um) Um = ± X формасында сынак хаттамасында бершуге тн1с. Осы белгю1зднс формасы канагаттанарльщ сынак нэтижесше кол жетюзу ушш колданылуга тию. Мысалы, егер «минус Um» соцгы нэтижеш, ягни бершген децгейден томен, сонымен катар ол жогары болуга тиют1 нэтиже, улгшерд1 сынау нэтижелер1 канагаттанарлыксыз деп есептеледг

7.2    Сынау улгшер1

Сынау улгшерш дайындаушылар немесе олардыц екшдер1 7.3 - 7.12-де сипатталган процедураларга сэйкес сынак басталганга дейш, 9-тарау бойынша дайьшдаушы тацбалауымен жэне акраратымен жетюзуге ти1с.

7.7    - 7.12-де кезделген сынак процедуралары ушш сынак улгшер1 сынактар басталганга дейш 48 сагаттан кем емес уакыт пншде (20 ± 2) °С температурада жэне 65± 5) % салыстырмалы ауа ылгалдылыгында кондиционерленуге ти1с. Сынактар коршаган орта жагдайларындагыдай жагдайда немесе тйселей улгшерд1 1рйстегеннен кейш, кондиционерлеуден кейш журпзшуге raic.

7.3    Ь^аушйздш

Ки1м пайдаланушыга жэне баска тулгаларга зиян келт1ру1 мумкш ушк1р merrepi, и1р1мжштер немесе баска заттар сиякты сырткы турдеп акауларды аныктау ушш органолептикалык жэне коз шамасымен бакылау аркылы тексершуге raic. Дайындаушы беретш акпаратта ки1м материалыныц к¥РамынДа пайдаланылган заттардыц Ti3iMi бар екен1, оныц нншде аллергиялык жэне(немесе) жогары сез1мталдык (материалдардыц) аныкталуы кажет. Бакылау нэтижелер1 сынак хаттамасында т1ркелуге тию.

7.4    Ктмнщ елшем1

Ки1мнщ олшемдер1 мен олардан жол бершетш ауыткулар дайындаушы беретш ки1м белшектерше арналган акпаратта олшемдермен 6ip мезгщде салыстырганда сантиметрлйс таспалармен немесе баска куралдармен ки1мнщ тацбалауда керсетшген акпараттыц ки1мге сэйкес келетш-келмейтшш аныктау ушш бакыланады. Ки1мнщ сэйкестнт адам денесшщ белгшенген елшемдерше сэйкес келетш объектшершде киыстыру жолымен тексершуге тию. 0лшемд1 аныктау нэтижелер1 сынак хаттамасына т1ркелуге тию.

7.5    Коргау аймацтары елшемдер1н елшеу

7.5.11-uii коргау децгейшдеп алжапкыштар

Тацбалауда керсетшген ец улкен елшемдеп пайдаланушыга арналган ец аз елшемдер 5.3.1-деп 1-кесте бойынша есептелуге тию. Алжапкыш материалын коргау аймагыныц барлык есептелген елшемдер1 елшеу нэтижелер1мен расталуга тию. Алжапкышты бетш салады жэне коргау аймагын барынша улгайганга дейш барлык

KJP СТ ИСО 13998-2010

Осы стандартца енглзшген взгерттер ту ролы аппарат «Цазацстан Республикасыныц стандарттау жвтндег1 нормативтт кужаттары» ацпараттъщ сштеместе, ал взгерттердщ Momim ай сайын басып шыгарылатын «Мемлекеттт стандарттар» ацпараттъщ сштеместе жарияланады. Осы стандарт цайта царалган (жойылган) немесе ауыстырылган жагдайда muicmi аппарат «Мемлекеттт стандарттар» ацпараттъщ сштеместе жарияланады

Осы стандарт Кдзак;стан Республикасы Индустрия жене жаца технологиялар министрлнт Техникальщ реттеу жене метрология комитетшщ руксатынсыз ресми басылым ретшде Казахстан Республикасы аумагында тольщтай немесе болшектелш басылып шыгарыла, кобейтше жоне таратыла алмайды

III

ЦР СТ ИСО 13998-2010

Мазмуны

1

Крлданылу саласы

1

2

Нормативтйс сштемелер

1

3

Терминдер мен аньщтамалар

2

4

Сапа децгейлерш жйстеу

6

5

Талаптар

6

6

Сынауга арналган жабдык

10

7

Сынак етюзу процедуралары

16

8

Тацбалау

21

9

Дайындаушы усынатын акрарат

21

10

Пиктограммалар

23

А крсымшасы (акдараттьщ). Алжапкрпп пен басда ки1мнщ эр турл1

елшемдершщ сэйкест1гш тексеру, к;ауш-к;атерш багалау жэне ipircrey жвншдеп усынымдар    24

В досымшасы (акрараттык;) Дэнекерлеу жпстершщ ацауларын аньщтау    29

Д.А. крсымшасы (акрараттык;). Мемлекетаралык; стандарттардыц сштемелж еуропальщ стандарттарга сэйкестМ туралы мэл1меттер    32

Библиография    33

IV

KJP СТ ИСО 13998-2010

ЦАЗАЦСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ

Корганыш кшм. Механикалык эсерлерден коргау КОЛ ПЫШАКТЫЦ КЕСУ1НЕН ЖЭНЕ СОККЫСЫНАН КОРЕАУЕА АРНАЛЕАН АЛЖАПКЫШТАР, ШАЛБАРЛАР МЕН КУРТЕ ШЕЛ ЕР Тсхникалык шарттар

Енпзшген куш 2011-07-01

1    Колданылу саласы

Осы стандарт кол пышактарды енд1р1сте пайдалану процесшде туындайтын кайгылы окигалар кезшде кесушен жэне сокцысынан адам денесшщ тикт1 болжтерш коргауга арналган алжапкыштарга, шалбарларга жэне куртешелерге колданылады.

Стандарт курастырылымына, тесуге жэне кесуге тез1мдш1гше, ки1м влшемдерше, эргономикальщ сипаттамаларына, каупклздж талаптарына, су с1щргштггне, тазартуга жэне зарарсыздандыруга (химияльщ тазартуга), тацбалауга жэне дайындаушыньщ алжапкыштарды, шалбарлар мен куртешелерд1 пайдаланушыларга усынатын ащтратына койылатын талаптарды белгшейдк Ол сондай-ак коргау децгейлерш жэне тшсН сынау эдютерш карастырады.

2    Нормативтж сштемелер

Осы стандартты колдану ушш мынадай сштемелж нормативтж кужаттар кажет. Куш керсетшген сштемелер ушш сштемелж нормативтж кужаттыц керсетшген басылымы гана колданылады, icyHi керсетшмеген сштемелер ушш сштемелж кужаттыц соцгы басылымы колданылады (оныц барлык езгер1стерш коса алганда).

КР СТ 1.9-2007 Казахстан Республикалык Мемлекеттж техникалык реттеу жуйес1. Халыкаралык, ещрлж жэне шет мемлекеттердщ улттык стандарттарын жэне баска стандарттау женшдеп нормативтж кужаттарды Казакстан Республикасында колдану тэрНбт

EN 1082-1:1996 Protective clothing - Gloves and arm guards protecting against cuts and stabs by hand knives - Part 1 Chain mail gloves and arm guards (Коргау ки1мт Кол пышакпен кесуден коргауга арналган биялайлар мен жецкаптар. 1-бел1м. Сауыт биялайлар мен жецкаптар).

EN ISO 13997:1999 Protective clothing - Mechanical properties-Determination ofresistance to cuttingby by sharp objects (Корганыш кшм. Механикалык касиеттерь втюр заттармен кескен кезде бержтшш аныктау).

EN 340:2003 Protective clothing - General requirements (Защитная одежда. Общие требования) EN 20811:1992 Textiles - Determination of resistance to watter penetration -Hydrostatic pressure test (Токыма. Су спцрмейтш кабшетш аныктау. Гидростатикалык Кысыммен сынау).

1 -ЕСКЕРТПЕ Осы стандартты пайдалану кейнде сштемелж стандарттьщ долданысын агымдагы жыл сайын басылып шыгарылатын «Еуропа стандарттау жешндеп комитета стандартгары (CEN)» каталога бойынша тексерген дурыс. Егер сштемелж кужат ауыстырьшса (жойьшса), онда осы стандартты пайдалану кезшде ауыстырылган (езгерплген) к¥жатты басшьшыкка алу керек. Егер сштемелж кужат ауыстырылмай жойылса, онда оган сштеме 6epinreH ереже осы сштемеш козгамайтын белжте колданылады.

2-ЕСКЕРТПЕ Сштемелж нормативтж к¥жаттаР КР СТ 1.9-га сэйкес колданылады.

Ресми басылым

ЦР СТ ИСО 13998-2010

3 Терминдер мен аньщтамалар

Осы стандартта мынадай терминдер тшст1 аньщтамаларымен 6ipre колданылады:

3.1    Алжапкыш (apron): Кеуде сызыгынан аякка дейш адам денесшщ алдьщгы белйш жауып туратын корганыш кшм.

3.2    Белшген алжапкыш (dividend apron): Сан аймагындагы корганыш беи кыска шалбарга ауысатын жэне аякты твеге дейш жауып туратын алжапкыш (1а суретше карацыз).

3.3    корганыш шалбар (protective trousers): Аякты жэне адам денесшщ темешт белшш белше дейш жауып туратын шалбар туршдеп корганыш кшм.

ЕСКЕРТПЕ Корганыш бел кшмнщ белгш 6ip бешпмен шектелу! мумган (lb сур ел не царацыз).

3.4    корганыш куртеше (protective vest): Адам денесшщ алдьщгы, бушр жак жэне иык белптн дене бтмше дейш жауып туратын корганыш кшм.

ЕСКЕРТПЕ Корганыш бел кшмнщ белгш 6ip белшмен шектелу! мумган (1с жэне Id суретше карацыз).

3.5    ^органыш 6eTi (protective surface): Крл пышацтан алынган сугылган жарацаттардан жэне кесулерден коргауга арналган материалдан курастырылган кшм белнд.

3.6 Корганыш материал (protective material): Кшмнщ корганыш бетт курастырылган материал (дар).

ЕСКЕРТПЕ Осындай материал металл сауыттан болуы немесе сол функцияларды аткаратын косылган металл ттмшелерден немесе материалдардан туруы мумкгн.

3.7    взара тушндер (interstice) (металл торда): Ки1мнщ корганыш материалыныц еш немесе одан кеп элементтер1 арасындагы кещстнс немесе сацылау.

3.8    Жабын немесе жабынныц материалы (cover or covering materials): Корганыш материалынан ки1мнщ еш (мысалга, жакын калтаныц) немесе 6ip багытты кабатын жасау ушш пайдалануга болатын материал.

3.9 Алжапкышты бекггу куралдары (apron support): Колданган кезде алжапкышты адам денесшде устап туруга кемектесетш кур ал дар.

ЕСКЕРТПЕ Алжапкышты бекггу куралдарына мыналар жатады:

-    2-а суретшде кврсетшгендей X туршдеп иык аспа бау жэне жеке бел белбеуц

-    2Ь суретшде кврсетшгендей Y туршдеп бел белбеу1мен косылган иык аспа бауы;

-    корганыш алжапкышы беютшетш жецшздер немесе белбеулер;

-    1с жэне Id суретшде кврсетшгендей, кажетт1 елшемдеп ки1мд1, мысалы, аркасы кыска жэне алдьщгы жаты узын жецпз пиджакты жасау ушш корганыш материалын узарту.

3.10    Ерекше ж1ц1шке пышак (ultra narrow knife): ¥шынан 20 мм кашыктыктагы ен1 8,0 мм кем емес жуз1 бар пышак (А косымшасын карацыз).

3.11    Жщ1шке пышак (narrow knife): ¥шынан 20 мм кашыктыктагы еш 8,0 мм-ден 12,5 мм дейш болатын жуз1 бар пышак.

3.12    Жалпак пышак (broad knife): ¥шынан 20 мм кашыктыктагы еш 12,5 мм артык жуз1 бар пышак.

ЦР СТ ИСО 13998-2010


а) Адам денесшщ жогаргы белггш жауып туратын, кыск;а шалбарга ауысатын белшген алжашдлш


3


ЦР СТ ИСО 13998-2010



с) Жещ жоц куртеше, пиджак немесе d) Жещ жок куртеше, пиджак немесе футболка туршдеп алжапкдпп    футболка    туршдеп алжапкдпп, артынан

KepiHici

1-сурет - Белден пзеге дешн кыска алжапкышты коспаганда, цорганыш кшмнщ типтер1

4

KJP СТ ИСО 13998-2010

Шартты белгшенулер

5 Белбеудщ узындыгын езгертуд1 реттегпп

1 Иьщ аспабауы

6 К^органыш бел

2 Иьщ белбеулерш бейту HyKTenepi

7 Белбеулер ездггшен (тэуелсгз) козгала алатын шектеу айьшбасы

3 Белдгк белбеуш бекггу HyKTenepi

8 Сыртцы бетшде гана кершетш б1рдейлендгру тацбалауы

4 Белдгк 6en6eyi

2-сурет - Алжапцыштыц аспабаулары мен белбеулер!

3.13    Бекггу нуктеы: Аспабау немесе белбеу бекггшетш цорганыш кшмшщ ажырамас белгп болып табылатын шгек немесе сакцна.

3.14    Бекгпаш: Алмалы-салмалы аспабаулар немесе белбеулер ки1мдеп бекггу нуктесше бекггшетш курал.

3.15    Цорганыш бетш б1рдейленд1ретш тацбалау: Корганыш бетш керсететгн, ки1мнщ сыртды бетшдеп тацбалау.

3.16    Белдпс сызыгы: Сан суйегшщ жогаргы белил децгейшде жазыцтыцты бшдгретш келденец сызьщ (сепзкезден жогары жазьщтьщ).

3.17    Кеуде аймагындагы алжапцыштыц немесе кеудешенщ орталык нуктесЬ Бел сызыгынан жогары цашьщтьщтагы алжапкдншыц ортацгы сызыгыныц нуктеа (3-суретке царацыз).

5