Ет жоме ет онiм.iepi

БУЫП-TYK), ТАНБАЛАУ,

ТАСЫМАЛДАУ ЖОПЕ САКТАУ

Мясо н мясные продукты

УПАКОВКА, МАРКИРОВКА, ТРАНСПОРТИРОВАНИЕ И ХРАНЕНИЕ

КРСТ 1728-2015

Ресми басылым

Казакстан Республикасы Ннвестнцнялар жэне даму ммннстрлнiiiiii Техникалык репсу жоме метрология комитет!

(Мемстандарт)

Ет жэне ст oniM.iepi

БУЫП-TYK), ТАНБАЛАУ, ТАСЫМАЛДАУ ЖЭНЕ САКТАУ

КРСТ 1728-2015

Реем и басмлмм

Кязакстан Республнкасы Пквестнцмялар жэне даму miiiiiicip.iii iniii Техннкалмк репсу жэне метрология комитет!

(Мемстандарт)

Барлык жагдайда баспа-танбанын он жагынан - жактарынын елшем1 25x50 мм болатын лкбурышты калып «Туйе ел» койылады

Атан емес туйелердщ oipiHiui жэне еюнин санаттагы еттержщ баспа-танбасынын он жагына 20 мм бшклкте Б эрш жэне 30 мм - «ПП» койылады. EipiHiiii санаттагы туйе errepi косымша 20 мм бшклкте М эрш мен танбаланады

Тагамдык максат ушш еиеркэсшлк кайта ендеуге арналган туйе елн косымша баспа-танбанын он жагынан 30 мм бшклкте «ПП» эршмен танбалайды.

ж) колле eri:

1)    oipiHmi санат - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    екшип санат - жактары 40x40 мм елшемд1 шаршы баспа-танба;

3)    арык ет - жактары 45x50x50 мм елшемий ушбурышты баспа-танба;

Барлык жагдайда баспа-танбанын он жагынан - жактарынын елшем1 25x50 мм болатын лкбурышты калып «кодас ел» койылады. Тел елне косымша 20 мм бшклкте М эршшн калпы, гашлршмеген кодас елшн баспа-танбасынын он жагына 20 мм бшклкте Б opni койылады.

Тагамдык максат ymiH енеркэстлк кайта ендеуге арналган кодас ели косымша баспа-танбанын он жагынан 30 мм бшклкте «ПП» эршмен танбалайды.

н) уй коянынын eri:

1)    oipiumi санат - 25 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    емкий санат - жактары 25x25 мм елшемд1 шаршы баспа-танба;

3)    уй кояны-бройлерлер - Di=25 мм, Бг=20 мм диаметрл! сопакша баспа-танба;

4)    арык - жактары 20x25x25 мм елшемд1 ушбурышты баспа-танба;

Етлн баска да турлер1 (бугы eTi, жабайы туякты жануарлар жэне т.б.)

белпленген, еилетл органдармен танбаланады.

5.3.2    1ске асыруга немесе кайта ендеуге арналган кус eTiHiH тутас ел, жартылай ет, тутас erriH бвл1ктер! туршде, суыган, салкындатылган жэне муздатылган, тутынушы ыдысына буып-тушлген жэне буып-тушлмеген, салкындатылган жэне муздатылган косалкы ешмдер1 сопакша niuriiuu ветеринарлык баспа-танбага не болуы керек.

5.3.3    1ске асыруга жэне кайта ендеуге арналган сиыр, кой, шошка жэне жылкы eTiHiH кургак туздалган жэне ылгалды туздалган шектерш танбалау не болуы керек:

-    ешм Typi (мысалга, меревы, санырау курлар, гузенкалар жэне т.б );

-    консервшеу эдю (тузды, кургак);

-    ендеу эдю;

-    олшемдер1 Ошектердщ елшем бойынша epeKuieniKTepi енд1руий-кэсторыннын технологнялык кужаттамасында керселл>т керек).

5.3.4    Шию - майды басып-танбаламайды, каптамасында ветеринарлык баспа-танба [3] с л иксе танбасынын жапсырма кагазы жапсырылып туруы керек

5.3.5    Курамында генетикалык модпфнцирленген квз1 жок ет ешмдершщ танбасында «ешм курамында генетикалык модпфнцирленген ГМК кез жок» деген жазу болуы керек.

5.3.6    Курамында еамдш текл акуызы бар шужык тагамдарынын танбасында еамдш текл акуызы (протеин) бар деген акпарат болуы керек.

5.4 Сиыр, кой, шошка жэне жылкы елшн кургак туздалган жэне ылгалды туздалган iuieKTepiH танбалау бойынша арнайы талагттары

-    эр бешкеге жэне (немесе) сыйымдылыктагы 1шектердш жогаргы катарына шере немесе агаш бирка кояды, сонымсн oipre, сэйкес жазбаларды химиялык карындашпен журпзедг Бирканы пикал, кешринк немесе кабыкгыцтшммен орайды.

-    бошке жэне (немесе) сыйымдылыкка кара бояулы трафарет комеНмен корсетедг орауыштын perriK HOMipiH, белплеу станцнясын, женелту станцнясын, женелту-уйы.мынын атауы

6    Тасымалдау

6.1    Ет ежмдерж тасы.малдау осы стандарттын [3], [4J талаптарына сэйкес болуы керек.

6.2    Дайын ет ешмдерж жоме жартылай фабрикаттарды буып туйгеннен кешн oip келж куралында тасымалдауга руксат епледг Сонымен катар, жартылай фабрикаттар ауа мрмейтждей епп буып туюлу1 керек.

6.3    Ет ешмдержж эр турл1 турлерж, сонын iiniHAe ауа мрмейглндей етж буып тушлген жартылай фабрикаттарды да, тасымалдау кезжде ежмнж тшмд1 белжу1 алдын алынуы керек

Тшмд1 белу oniMnin какпакшалы контейнердж эр eniMiHix Typiне тенескен жэне жазылган эр турл1 топтарын тасымалдау аркылы кол жетзжу1 керек.

7    Сактау

7.1    Erri. косалкы ешмдерд1 жэне шпнктерд1 (3] жэне [4] сэйкес сактау.

7.1.1    Ет сактау кезжде Typi, сем1здж санаты, термиялык куш мен тагайындалуы бойынша топталуы керек.

7.1.2    Салкындатылган ет тшнен жжген куйде 6ip-6ipiHe жанаспай салкындаткыш камераларда ауанын б1ркалыпты козгалысында (0,2.. 0,3) м/с сакталуы керек. Жартылай еттер жэне тутас еттер сактау камерасынын аспалы жолдарында 6ip-6ipiHCH аралыктары 20 мм-ден 30 мм-ге дешн болатындай епп орналастырылуы керек.

7.1.3    внеркэагтпк ендеуге арналган муздатылган ет салкындаткыш камераларда катарымен немесе аспалы куйде сакталуы керек Катарымен сактау кезшде сиырдын, жылкынын. енекен1н, туйешн жартылай errepi 5-6 катарда орналастырылуы керек; бугынын жарты ел, койдын, шошканын жэне бугынын тутас errepi тертмлдеш тесемес1з, таза кагазбен жайылган торга, пластикалык поддондарга теселген жалпы бшкпп 1,7 м дешн болатын 7-8 катарда орналастырылуы керек

7.1.4    Муздатылган сгпн калын санындагы температура минус 8*С-тан жогары болмауы керек.

7.1.5    Ауанын салыстырмалы ылгалдылыгын жогары куйде у стал туру уинн етпн катарын музды глазурь жагылган матамен жабу керек немесе ет катарынын астындагы еденге кар себу керек

7.1.6    Тутас, жартылай жэне ширек куй1ндеп муздатылган ет тыгыз мыкты катарларда немесе -преул1к поддондарда сакталуы керек, сонымен катар, ширек сгпн немесе жартылай етпн теменп катары тертк1лдешке немесе торга тоселу1 керек Катардын жогаргы жагынан тебеге немесе жабын беренесше дешнп кашыктык 0,2 м кем емес болуы керек, ал катардын жогаргы жагынан тебе батареясына дейжп кашыктык 0,3 м астам емес болуы керек. Эр катарга жуктз жур1с жагынан ет топтамасын керсетепн затбелН бекзтед1

7.1.7    Кустын муздатылган епн кешрдектенген картонная жасалган жэш1ктерде немесе корагттарда сактайды. Кус eri салынган жэш1ктер мен кораптар катармен орналастырылуы керек, теменп жэннктер мен кораптар агашты тертмлдештерге немесе поддондарга койылуы керек. Катарлардын арасындагы аракашыктык 10 см, катар мен кабырга арасы 30 см болуы керек

7.1.8    Ет, шпик жэне косалкы ешмдердж блоктары катармен орналастырылуы керек, теменп катарлар поддондарга немесе торларга жаткызылуы керек Катарлар бшкпп бойынша эр 80-100 см сайын калындыгы 50 мм болатын агашты терткзлдештер.мен салынуы керек

7.1.9    Шарпы жылдык ет жске камерада немесе торлы аралыкпен коршалган аумакта ортак камерада сакталуы Tiiic.

7.1.10    Сактау камерасындагы ауа параметр! жэне ешмд1 сактаудын meicri мерз!Mi кестеде 2, 3,4 жэне 7.1.11, 7.1.12т. керсеттлген талаптарга сэйкес болуы корок

2 - кесте

Он!м атауы жэне термиялык куйдщ Typi	Сактау камерасындагы бакыланатын ауанын параметрлер1		Сактаудын ше«сп Mep3iMi астам емес, тасымалдауга
	Температура. °С	Салыстырмалы ылгалдылык. %	кеткен уакытты косканда
Сиыр eri: - салкындатылган	-1	85 артык емес	16 тэул1к
жартылай жэне шпрек еттуршде - муздатылган	-12	95-98	8 ай
жартылаи жэне ширек	-18	95-98	12 ай
еттуршде	-20	95-98	14 ай
	-25	95-98	18 ай
Бузау eTi: - салкындатылган	-1	85 артык емес	12 тэул1к
тутас жэне жартылаи	-12	95-98	6 ай
еттуршде -	-18	95-98	10 ай
муздатылган тутастай	-20	95-98	11 ай
	-25	95-98	12 ай
Шошка eTi: - салкындатылган	-1	85 артык емес	12 тэул1к
жартылай еттур!нде - муздатылган	-12	95-98	3 ай
жартылай еттуршде	-18	95-98	6 ай
	-20	95-98	7 ай
	-25	95-98	12 ай
Кой жэне ешю eTi: - салкындатылган	-1	85 артык емес	12 тэул1к
тутастай (Ынген)	-12	95-98	6 ай
- муздатылган	-18	95-98	10 ай
тутастай	-20	95-98	11 ай
	-2	95-98	12 ай
Жылкы жэне кулын	-1	85 артык емес	16 тэул1к
етг - салкындатылган жылкы eTi жартылай жэне ширек ет туршде

2- кестенщ жачгасы
0тм атауы жоме	Сактау камерасындагы бакыланатын		Сактаудын шекл
терм мял ы к куйдж Typi	ауанын параметрле	pi	мертп астам емес.
	Температура	Салыстырмалы	тасымалдауга кеткен
	°С	ылгалдылык. %	уакьпты косканда
(Ынген)	0	85 артык емес	12 тоулж
- кулын ел
салкындатылган
жартылай ет туржде
(Ынген)
- жылкы ет1	-12	95-98	8 ай
муздатылган жартылай	-18	95-98	12 ай
жоне широк ет туржде	-20	95-98	14 ай
	-25	95-98	18 ай
Туйе ел:	-1	85 артык емес	16 тоулж
- салкындатылган жар-
тылай жоне шнрек ет
туржде (шжген)
- муздатылган жартылай	-2	90 артык емес	90 тэулж
жоне шнрек ет туржде
(катарлы немесе шнген)
- муздатылган жартылай	-12	95-98	8 ай
жоне шнрек ет туржде	-18	95-98	12 ай
	-20	95-98	14 ай
	-25	95-98	18 ай
Кодае ел:	-1	85 артык емес	16 тоулж
- салкындатылган
жартылай жоне шнрек ет
туржде
Олжген)
- муздатылган жартылай	-12	95-98	8 ай
жоне шнрек ет туржде	-18	95-98	12 ай
	-20	95-98	14 ай
	-25	95-98	18 ай
Уй коянынын ел:	0-ден плюс 2-ге	80-85	5 тоулж
салкындатылган	дейж
-муздатылган пакеттергс	-12	80-85	6 ай
буып туйлген	-18	80-85	10 ай
- муздатылган	-12	80-85	3 ай
пакеттерге буып	-18	80-85	6 ай
тушлмеген
Жабайы туякты
жануарлар ел:
- салкындатылган	0-ден 2-ге дейж	85 артык емес	7 тоулж
- муздатылган	-18	90-100	6 ай

2-Kecmeiiiif соцы

Ошм атауы жоме термиялык кундщ Typi Сактау камерасындагы бакыланатын ауаныи параметрлер1 Сакгаудын шеюз мерз1м1 астам емес. Температура °С Салыстырмалы ылгалдылык, % тасымалдауга кеткен уакытты косканда Муздатылган сныр, шошка. кой еттерпйн блоктары -8 90 артык емес 4 ай Косалкы ешмдср: -салкындатылган -1 80 артык емес 2 тэулш -м кз даты л га и -12 85 астам емес 4 ай -18 85 астам емес 6 ай -20 85 астам емес 7 ай -25 85 астам емес 10 ай Смырдын, койдЫН, шошкамык жоме жылкынын пиектерг - кур га к туз дал гам 0-ден 5-кедешн 75 артык емес 1 - 2 жылга дешн - ылгалды туздалган 0-ден 5-кедешн 75 артык емес 1 - 2 жылга дешн

3-кесте

KycTypi Сактаудын meicri мерз1м1, айы, температурасы минус 12°С минус 15°С минус 18°С минус 25°С Буып тушл меген Буып туГпл- ген Буып тушл меген Буып тушл ген Буып туГйл- меген Буып туГйл- ген Буып тушл- меген Буып туГйл- ген Тауыктар. куркетауыктар, мысыр тауыктар -муздатылган 5 8 7 10 10 12 12 14 Балапандар, бала-пан-бройлерлер. куркетауык, мысыр тауык балапандары - муздатылган 4 8 6 10 8 12 11 14 Каздар, уйректер -муздатылган 4 6 5 8 7 10 11 12 Каз, уйрек балапандары -муздатылган 3 6 4 8 6 10 10 12

4-кесте

Май i^'pi Сактаудын шекп мерз1м1. айы, температурасы 25°С жогары емес 0°С-тен 6°С-ка дешн минус 5°С-тан минус 8°С-ка дешн минус 12 °С-тан жэне темен Сныр. кой. шошка майы жэш1ктерде, бешкелерде, картонды орал гы ш барабандарда 1 6 12 Суйек. жылкы майы бешкелерде, картон ды оралгыш барабандарда 1 6 6 Жиналган май бешкелерде, картонды оралгыш барабандарда - - 4 - Сныр, кой, шошка: - металлды банкаларда 12 18 24 24 - шыны банкаларда - 18 - - - баска тутынушылык ыдыста (корап, кпнкентай стакан) 2 2

7.1.11    Салкындатылган кус епн ауанын салыстырмалы ылгалдылыгы 85% - 48 сагатта 0°С-тен 6 °С-ка дешип температурада сактанды.

7.1.12    Муздатылган кус етж тоназыткыштарда ауанын салыстырмалы ылгалдылыгы 85 % -дан 95 % 20 тэулж аралыгында минус 18°С жогары емес температурада сактанды.

7.2 Шужык тагамдарын, соныс малынмн ет oimiiepin жоме ет жартылан фабрикам лрын сакгау

7.2.1    Шужык тагамдарын, соныс малынын ет ешмдерш жэне ет жартылан фабрнкаггарын сактау [3] жэне [4] сойкес жузеге асырылады.

7.2.2    вшнрунл шужык тагамдарынын. соныс малынын ет ешмдерш жэне ет жартылан фабрикаттарынын сактау мерз1м1н [3] жэне [4] талаптарды есепке ала отырып узарта алады

7.3 Ет KoiicepBliepiii сактау

Консерв1лерд1 жылытылатын жэне жыльгтылмантын коймаларда ауанын салыстырмалы ылгалдылыгы 75 % аста.м емес болатын, 0°С-тен 20°С-ка дешнп температурада сактайды.

Консерв1лерд1 сактау мерзiMi 5 кестеде керсеплген талаптарга сойкес келуз керек

5-кесте

Отм атауы жзне ыдыс Typi Коймадагы сактау мерз1мк жылына жылытылатын жы л ыты л ма йт ы н Табигн-кесек консервшер залалсыздандырылган 1) ыстык калайыланган суыктай иленген ак канылтырдан жасалган: - сыртынан лакталган немесе лнтографнрлен- 6 4 ген; - лакталмаган немесе лнтографирленбеген; 5 4 2) ыстык калайыланган суыктай иленген ак канылтырдан жасалган; 5 4 3 электролнтикалык калайыланган канылтырлы банкалар; - лакталган ФЛ -559; 3 3 - акуызга туракты эмальмсн капкалган; 5 4 - алюминийден жасалган банкалар; 4 4 - шыны банкаларла 3 3 Фаршты консервжер. металлды жэне шыны 2 2 банкаларда залалсыздандырылган Етвс1мд1кп консерв!лер, металлды лакталган 2 2 жзне шыны банкаларда залалсыздандырылган Косалкы ен1мд1 консерв1лер, металлды жэне 1 1 шыны банкаларда залалсыздандырылган

7.4    Erri тагамдык концентраттарды сактау

7.4    1 Етп концентраттар (ары карай - концентраттар) таза, ауа жаксы желдетЫетж белмелерде, -пкелей кун сэулелержен коргалатын ауанын салыстырмалы ылгалдылыгы 75 % астам емес болатын, 0 °С-тен 20 °С-ка дейшп температурада сакталуы керек.

7.4.2    Концентраты бар жэипстерд! сактау кезжде стеллаждар мен поддондарга бшктт сепз жэилктен артык емес катармен кояды. Катарлар арасындагы жэне кабырга мен катар арасындагы ара кашыктык 0,7 м кем болмауы керек.

Жылу кездержен, су жэне канализация кубырларынан ара кашыктык 1 м кем болмауы керек.

7.4.3    Концентраттарды сактау Mep3iMi 6 -кестеде керсетзлген талаптарга сэйкес келу1

керек

6-кесте

Турлер1 Пакетте ушшнмен сыгымдалган Брикеттелген полимерл1 жабындысы бар кагаздан алюмиши фольга непз1нде немесе фольгамен косылган баска матерналдармен Концентраттар - маймен 6 ай 7 ай 10 ай - май косылмаган 8 ай 10 ай 12 ай

Библиография

[1]    КО ТР 005/2011 Буып-тую каушаздт туралы (Кеден Одагы комиссиясыныц 2011 жылгы 16 тамыздагы Л¹" 769 шецйм1мен бектлген).

[2]    КО ТР 022/2011 Тагам ешмдер1 оларды танбалау белтнде (Кеден Одагы комиссиясынын 2011 жылгы 9 желтоксандагы № 881 шеилм1мен бектлген).

[3]    КО ТР 034/2013 Ет жэне ет ежмдершщ каушаздт туралы (Кеден Одагы Комиссиясынын 2013 жылгы 9 казандагы № 68 шеипм1мен бектлген).

[4]    КО ТР 021/2011 Тагам ежмдершщ каушаздт туралы (Кеден Одагы Комиссиясынын 2011 жылгы 9 желтоксандагы № 880 шсилм1мен бектлген).

ЭОЖ 637.523.006.354    МСЖ    67.120.10

67.120.20

ТуГпнл! создер:    ет,    ет    ешмдерк    консервмер,    iuieK,    KOHcepei    концентраттар.    каптау,

танбалау, сактау

Мясо н мясные продукты

УПАКОВКА, МАРКИРОВКА, ТРАНСПОРТИРОВАНИЕ И ХРАНЕНИЕ

СТ РК 1728-2015

Издание официальное

Комитет технического регулирования н метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

(Госстандарт)

Астана

Алгысоз

1    "КазВод-Консалтннг" жауапкершшп шектеул! cepiKTecTiri Э31РЛЕП ЕНГ13Д1

2    Казакстан Республнкасы Инвестнциялар жэне даму мннистрлт Техннкалык ретгеу жэне метрология комитет! Терагасынын 2015 жылгы 30 карашадагы № 250-од бунрыгымен БЕКГПЛ1П КОЛДАНЫСКА ЕНГГ31ЛД1

3    Осы стандартта Казакстан Республнкасынын 2004 жылгы 9 карашадагы № 603-И «Техннкалык ретгеу туралы» жэне 1997 жылгы II инлдедеп № 151-1 «Казакстан Республнкасындагы тыдер туралы» Зандарынын ережелер! \ске асырылган

4 Б1Р1Н1111 ТЕКСЕРУ MEP3IMI    2022 жыл

ТЕКСЕРУ КЕЗЕЦД1Л1Г1    5 жыл

5    КР СТ 1728-2007 «Ет жэне ет етмдер1 . Каптау, танбалау, Тасымалдау жэне сактау» ОРИ ЫНА ЕНГШЛД1

Осы стан()артца енгпиепйн озгерктер туралы ацпа/кип жыл саиын басып шыгарылатын «Стандарттау жонтдег/ нормаптвппк цужатпшр» акрараттыц сатеместе, ал озгерктер мен тузетулердщ мэтЫ аи сайын басып шыгарыштын «¥лттыц стандарттар» а^параттыц алтеместе жарияланады. Осы cmaiukipm канта щхиган (ауыстырылган) немесе жЫшлган жагдайда, muicmi хабарлача аи саиын басып шыгарылатын « Улпиньщ cmaiukipm тар» акпа/ниптык ситеместе жаришанаОы

Осы стандарт Казакстан Республнкасы Инвестнциялар жэне даму мннистрлт Техннкалык ретгеу жэне метрология комитетжж руксатынсыз ресмн басылым ретжде Казакстан Республнкасы аумагында толыктай немесе белшектел!п басылып шыгарыла, кебеГтле жэне таратыла ал манды

Прелнс.ювне

1    ПОДГОТОВЛЕН И ВНЕСЕН Товариществом с ограниченной ответственностью «КазВод-Консалтинг»

2    УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ приказом Председателя Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 ноября 2015 года № 250-од

3    В настоящем стандарте реализованы нормы Закона Республики Казахстан «О техническом регулировании» № 603-II от 9 ноября 2004 года. Закона Республики Казахстан «О языках в Республике Казахстан» N 151-1 от 11 июля 1997 года.

4    СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ    2022    год

ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ    5лет

5    ВВЕДЕН ВЗАМЕН CT РК 1728-2007 «Мясо и мясные продукты. Упаковка, маркировка, транспортирование и хранение»

Информспщя об изменениях и настоящему стандарту публикуется в ежегодно издаваемом информационном указателе «Нормативные документы по стандартизации», а текст изменении и поправок в ежемесячно имкгваемых информационных указателях «Национальные стандарты». И случае пересмотра (замены) или отмены настоящего станОарта соответствующее уведомление будет опубликовано в ежемесячно издаваемом информационном указателе «Национазьные стандарты»

Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен, тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

КРСТ 1728-2015

КАЗЛКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫН УЛТТЫК СТАНДАРТЫ_

Ет жэне ст oiii>i.iepi

КАПТАУ, ТАКБАЛАУ, ТАСЫМАЛДАУ ЖЭНЕ САКТАУ

Енпзёлгсн к*ун1 2017-01-01

1    Колла ныл у саласы

Осы стандарт ет жэне ст ешмдерше колданылады жэне буып-туюге, танбалауга, тасымалдауга жэне сактауга койлатын жалпы талаптарды белплейдг

Осы стандарттын талаптары арнайы багытгагы ер ешмдерше жэне курамында ет1 бар балаларга арналган азык-тулш ешмдерш буып-туюге, танбалауга, тасымалдауга жэне сактауга колданылмайды.

2    Норма niBi iK сЁлтемелер

Осы стандартты колдану ушш келесЁ алтемелш норматива к кужаттар кажет:

КР СТ ГОСТ Р 51574-2003 Ас тузы. Техникалык шарттар.

КР СТ ISO 13302-2005 Сенсорлык талдау. Каптамадан панда болган тамак ежмдершщ татымы езгергенш багалау эдЁстерЁ.

ГОСТ 745-2014 Буып-туюге арналган алюминий жукалтыр. Техникалык шарттар. ГОСТ 1341-97 Эсёмдёк пергамент. Техникалык шарттар.

ГОСТ 1760-2014 Пергамент астары. Техникалык шарттар ГОСТ 1868-88 Техникалык жэне шаруашылык жтгггер. Техникалык шарттар ГОСТ 2226-2013 Кагаздан жэне курамдастырылган матерналдардан жасалган каптар. Жалпы техникалык шарттар.

ГОСТ 3282-74 Жалпы багытгагы теменп кем1ртек"п болат сым. Техникалык шарттар.

ГОСТ 3560-73 Буып-туюге арналган болат таспасы. Техникалык шарттар ГОСТ 3916.1-96 Жалпыга арналган кылкан туршщ кабыршагынан жасалган сырткы кабаттары бар шере. Техникалык шарттар.

ГОСТ 4034-63 Ыдыстык денгелек шегелер. Курастырылымы мен елшемдер.

ГОСТ 5244-79 Агаш жонкасы. Техникалык шарттар

ГОСТ 5717.1-2014 Тамак ешмдерш консервжеуге арналган шыны ыдыстар. Жалпы техникалык шарттар.

ГОСТ 5717.2-2003 Консервтерге арналган шыны банкалар. Непзп парамстрлер мен елшемдер.

ГОСТ 5981-2011 Консервмерге арналган металл банкалар Техникалык шарттар ГОСТ 6309-93 Макга-мата жэне синтетикалык жлптер. Техникалык шарттар.

ГОСТ 7376-89 Гофрленген картон. Жалпы техникалык шарттар.

ГОСТ 7933-89 Тутынушылык ыдыска арналган картон. Жалпы техникалык шарттар. ГОСТ 8273-75 Орауга арналган кагаз. Техникалык шартгары ГОСТ 8777-80 Куймалы жэне кургак ыдысты бошкелер. Техникалык шарттар ГОСТ 10131-93 Азык-тул1к енеркэс1б1 салаларынын ен1мдер1не, ауыл шаруашьшыгы жэне cipiHKere арналган агаш жэне агаш ен1мдер1нен жасалган жэш1ктер. Техникалык шарттар

ГОСТ 10354-82 Полиэтилену кабыкша. Техникалык шарттар.

ГОСТ 11354-93 Азык-тул1к енеркэс1б1 салаларынын ен1мдер1не, ауыл шаруашылы-

гына арналган агаш жоме агаш ожмдержен жасалган коп айналымды жоипктер. Технмкалык шарттар.

ГОСТ 13358-84 Консервшерге арналган тактай жоипктер. Технмкалык шарттар.

ГОСТ 13511-2006 Тамак ож.мдерже, cipiHKere, темем буйымдарына жоне жугыш заттарга арналган гофрл1 картоннан жасалган жоипктер. Тех ни кал ык шарттар.

ГОСТ 13512-91 Кондитер ожмдер1 не арналган гофрл1 картоннан жасалган жоипктер Технмкалык шарттар.

ГОСТ 13513-86 Ет жоне сут онеркоабжж ожмдерже арналган гофрл1 картоннан жасалган жоипктер. Технмкалык шарттар

ГОСТ 13516-86 Консервшерге, пресервжерге жоне азык-тулж суйыктыктарына арналган гофрл1 картоннан жасалган жоипктер. Технмкалык шарттар

ГОСТ 13830-97 Ас тузы . Жалпы технмкалык шарттар.

ГОСТ 14192-96 Жукт! танбалау.

ГОСТ 17065-94 Оралган картонды а гамак Технмкалык шарттар.

ГОСТ 17308-88 Кешир ж-in. Технмкалык шарттар.

ГОСТ 17527-2014 Буып-тую. Терминдер мен аныктамалар.

ГОСТ 18251-87 Кагаз нелздел жел1мд1 таспа. Технмкалык шарттар.

ГОСТ 20477-86 Жабыскак кабаты бар полиэтиленд! таспа. Технмкалык шарттар.

Ескертпе - Осы стандартты колданган кезде алтемелж стандарттар мен ж1ктепштердж колданысын агымдагы жылдын жагдайы бомынша «Стандарттау жонждеп норматнв-пк кужаттар» жыл самым басылып шыгарылатын акпараттык корсетюш жоне агымдагы жылда жармяланган ай сайын басылып шыгарылатын акпараттык корсетк1ш бомынша тексерген дурыс Егер с1лтемел1к кужат ауыстырылса (взгертмсе), онда осы стандартты колданган кезде ауыстырылган (озгертжген) кужатты басшылыкка алу керек. Егер с1лтемел1к кужат ауыстырусыз жойылса, оган с1лтеме бер1лген ереже осы алтемеж козгамайтын бол1кте колданылады.

3    Терминдер мен аныюама.1ар

Осы стандартта бер1лген терминдер [1], [2], [3], ГОСТ 17527 сойкес колданылады.

4    Буып-тую

4.1    Жалпы талаптар

4.1.1    Ет вжмдерж буып-тую уипн тугынушылык жоне тасымалдау каптамаларын пайдаланады. Тугынушылык жоне тасымалдаушы каптамалар [1] талаптарына сойкес келу1 керек

4.1.2    Буып-тую матерналдары ет вжмдержж дом1не Kepi осер erneyi керек. Ет ежмдержж дом1не каптау материалынын ocepiH багалауды КР СТ ISO 13302 бойынша журНзу керек

4.2    Op6ip каптау б1рл1пнде аталуы, сурыбы, санаты, мушелеу Typi, дайындау мерз1м1 6ip ожм болуы керек.

Ет он1мдер1н1н нетто салмагы ohImhIh белгш oip Typi не байланысты технологмялык нускаулыктармсн жоне орскеттсН норматмв'Нк кужаттармсн орнатылуы керек.

4.3    Ет он1мдер1не арналган тугынушылык жоне тасымалдау каптама турлер1 1 -кестеде усынылган.

	КРСТ 1728-2015 1- кесте
Ошмшн аталуы	Орауыш
1 Сойылган етпн барлыктурлерк тугае, жартылай тугае жэне суытылган, салкындатылган, муздатылган. тоназытылган, катты муздатылган, шпик, шим май	Салкындатылган туржде етп каптамасыз, tik ijiihi сн кушнде, 6ip-6ipiMeH жанаспайтындай етж тнейдг Тоназытылганнан кешн, тутынушынын талабы бойынша, erri эрекеттеп нормашвпк кужатнамага сэйкес каптау матасына немесе ГОСТ 10354 бойынша полиэтиленд! кабыкшамен орайды. Матаны ГОСТ 6309 бойынша жтппен немесе орауыштагы синтетикапык жтппен *пгед1. ГОСТ 1341 бойынша пергамент. ГОСТ 1760 бойынша пергамент астары теселген ГОСТ 10131, ГОСТ 11354 бойынша жэинктерге буып-тую руксат еттледг
2 Муздатылган сиыр, кой, шошка ет шыгыршыктары	Ошм буып-тую матерналдарынын 6ipiMeH оралуы тше: ГОСТ 1341 бойынша пергаментпен, ГОСТ 1760 бойынша пергамент астарымен, полимерл1 кабыкшамен немесе баска да материал дармен. Тасымалдаушы каптама - ГОСТ 13513 бойынша гофрленген картоннан жасалган жэилктер.
3 Тугае, жартылай тугае, еттщ болт турждеп, суытылган, шамалы муздатылган, муздатылган жэне катты муздатылган кус eri	Кустын барлык турлержж ет1 полимерл1 кабыкшадан жасалган пакеггерге буып-туйед1. Тасымалдаушы каптама болган жагдайда тутынушыга кустын ет1н тутынушы каптамасыз жетюзуге руксат ет1лед1. Кус ет1н тута стай куГпнде жетюзелн болса оларды ГОСТ 10131 бойынша 6ip катарга турлер1 бойынша белектеп, сем1з;нк санаттарына байланысты калы и тактай жэш1ктерге буып-туйед1. Капталмаган тутас еттерд1н арасына шыгарар кезде ГОСТ 1341 бойынша eciKUUK пергамен тесемелер1н немесе ГОСТ 1760 бойынша пергамент астарын тесейд1.Жэш1ктерге буып-тую матерналдарынын oipi теселу1 т»«с: ГОСТ 8273 бойынша орама кагазбен. ГОСТ 1341 бойынша пергаментпен немесе ГОСТ 1760 бойынша пергамент астарымен*
4 Тагамдык субежм-дер	Полимерл1 матерналдардан жасалган пакеттерге буып-туйед1*. Тасымалдаушы кагттамасы - коп айналымды агаш, полмерл1, гофрл1 картонды жэш1ктер; матадан жасалган контейнерлер. капшыктар*.
5 Тагамдык майлар (жануар майы). epi-•плген (сиыр, кой, шошка, жылкы, ж\-л\к)	ГОСТ 1341 бойынша тутынушы каптама, ГОСТ 745 бойынша салкын тепстелген алюминд1 жукалтыр. ГОСТ 8777 бойынша куй малы агаш бешкелер. ГОСТ 17065 бойынша оралган картонды атанактар - тек майлар ушш, ГОСТ 13358 бойынша шерел1, тактай жэилктер, ГОСТ 13516 бойынша гофрл1 картоннан жасалган жэш1ктер. Бешкен1 жэне атанакгы толтырмас бурын каптау материалдары теселу1 керск немесе оларга сол матерналдардан жасалган кап-inmeK салынуы Tiiic.
6 Курсак туздалган жэне сулы куйпнде туздалган сиыр, кой. шошка жэне жылкы imeKTepi	Кургактай туздалган жэне сулы кезшде туздалган байламдарга оралган жэне (немесе) будактарга байланган 1шектерд1 санылаусыз бошкелерге ГОСТ 8777 бойынша немесе баска да сыйымдылыктарга* салады 1шектерд1 бвшкен1н жэне (немесе) сыйымдылыктын жогаргы какпакка дейнн катармен

	тыгызлап (ауа мрмес ушж) орналастырады жэне !шектердж жогаргы катарына №2 тартылган oipimni сурыггтан кем емес таза кайнатылган ас тузын себедк ал койдын ж1Ц1шке (шестерш - №0 немесе Х«1 тартылган тузын себедк КР СТ ГОСТ 51574 немесе ГОСТ 13830 бойынша. Ортурл1 атаулы 1шектерд1 oip ыдыска салуга руксат ет!лед1 Кургак ыдыска тыгыздап оралган кургак 1шектерд1 жэш1ктерге, себеттерге немесе тендер! не салады
7 Шужык ошмдерк сонын iuiiaae зельц-тер, ет сЫкпелер! мен 1рк1лдектер$, ет паштеттерг	Тутынушылык каптама - диаметр! жэне Tyci эртурл! табиги немесе жасанды шужык кабыршагы, полимерл! кабыкша*, пергамент теселген жэне (немесе) маймен майланган металл калып (зельцтер. с!л!кпелер, !рк!лдектер, паштеттер ушж); полимер матерналдардан жасалган стаканшалар жэне науалар *. Шужык он!мдер! вакуумным астында газ 0тк!збеГтн кабыкшалар мен пакеттерге* каптала алады; газды атмосфералар ортасында (модификацияланган газды ортада) тшк тур!нде (даярлык, мол шерл!), бупн батондармен. Тасымалдаушы каптама - ГОСТ 11354 бойынша коп айналымды агаш жэипктер, ГОСТ 13513 бойынша гофрл! картон жэинктер, эрекеттсН нормативтзк кужатка сэйкес полимерл! жэш!ктер немесе баска матерналдардан жасалган каптама*. Op6ip жэш1кке 6ip атаулы ежмд! каптайды, тутынушымен келгсе отырып -эртурл! атаулыны.
8 Сойылган жануар-лар ет1нен жасалган ежмдер: шошка етжен, кон етжен, сиыр етжен, бугы етжен, кус етжен шошка шпипнен (таржген, ысталган-тарЫген, ши идеи ысгалган. ш июлем туздалган. кегтпртген, ысталган-какталган, какталган жэне куы-рылган) жасалган етмдер	Тутынушылык каптама - диаметр! жэне Tyci эртурл! табиги немесе жасанды шужык кабыршагы. полимерл! кабыкша. эрекеттеп норматнвт!к кужатка сэйкес металл калып; ГОСТ 1341 бойынша пергамент; ГОСТ 1760 бойынша пергамент астары, целлюлоза немесе эрекеттеп норматив™ кужатка сэйкес материалдар*.3аттанбасында етмнщ салмагын корсете отырып. салмагы эртурл! ©лшенген тур!нде бупн кесекпен (молшерл! т4л!к) ваккумнын астында жэне/немесе газды атмосфералар ортасында (моднфикацнялык газды ортада) капталган куййнде шыгаруга руксат етжедг Тасымалдаушы каптама - ГОСТ 11354 бойынша коп айналымды агаш жэинктер, ГОСТ 13513 бойынша гофрл! картоннан жасалган жэинктер, эрекеттеп норматив™ кужатка сэйкес полимерл! жэинктер. Opoip жэинкке oip атаулы он!мд! каптайды, тутынушымен келюе отырып -эртурл! атаулыны.
9 Ет жартылай фабри каттары, сонын iuiinae, кап-талган ет жэне суббммдерц улкен кесект1лер (суйеказ-дер жэне ет суйек-■плер), оамдж-п жар-тыл ай фабри каттар; жентек.	Тутынушылык каптама- ГОСТ 1341 бойынша пергамент; ГОСТ 1760 бойынша пергамент астары; ГОСТ 745 бойынша салкын тепстелген алюмищн жукалтыр, эрекеттеп норматнвтзк техникалык кужаттар бойынша целлюлозалы жэне полиэтилена! кабыкша; пакеттер, науалар, туптесемдер, жэне полимерл! матерналдардан жасалган корапшалар* Жентекп жасанды кабыршакка, пакетке, науага, туптосемге жэне полимерл! материалдан жасалган корапшага каптайды. Камырдан жасалган жартылай фабрнкаттарды салмагы эртурл! картонды немесе полимерл! корапшаларга жэне

шабылгандар, ет камырдагы жартылай фабрнкаттар, дайын тагамдар.	пакеттерге еммнш салмагын загганбада корсете отырып каптайды. Тасымалдаушы каптама -ГОСТ 11354 бойынша коп айналымды агаш жэинктер, ГОСТ 13513 бойынша гофрл1 картоннан жасалган жэинктер, эрекеттеп нормативriк кужатка спи кос полимерл1 жэинктер. Opoip жэипкке 6ip атаулы ошм;н каптайды, тутынушымен кел1се отырып -эртурл1 атаулыны.
10 Зарасызданды-рылган ет консервГ лер1, сонын i mi нде табиги-'пл1мд1; жен-тектз; ет oci мд1 icri; субешмдер. курамында Ы бар.	Тутынушылык каптама - ГОСТ 5981 бойынша металл банкалар, ГОСТ 5717.1, ГОСТ 5717.2 бойынша шыны банкалар. Тасымалдаушы каптама - ГОСТ 13358 бойынша тыгыз тактай жэинктер, ГОСТ 13516 бойынша гофрл1 картоннан жасалган жэинктер. Шыны банкадагы ешмдерге арналган жэш1ктер ГОСТ 7373 бойынша гофрл1 картонмен барлык жагынан салынуы керек. Гофрл1 картонды баска жумсак каптау материалымен (ГОСТ 5244 бойынша агаш жонкамен, поролон калдыктарымен жэне т.б.) толыгымен немесе белшектеп алмастыруга руксат ет1лед1 Жэинктерде oni Mi бар шыны банкалар 6ip oipinen ГОСТ 7376 бойынша Т тигтл гофрл1 картоннан жасалган калканмен, ГОСТ 3916.1 немесе ГОСТ 3916.2 бойынша шеремен барлык бшкттк бойынша бел1Н1П туруы керек. Шыны банкалардын келденен катарларын oip oipiHen ГОСТ 7376 бойынша гофрл1 картоннан жасалган тесемемен белу керек. Металл банкалардын келденен катарларын 6ip б1ржен ГОСТ 7933 бойынша калындыгы 1 мм-ге дейнн картоннан жасалган тесемемен белу керек
11 Ет концентраторы, сом ын i mi нде етп, курамында ел бар жэне ет eciMAiicri	Шашпалы май косылган ет концентратгарын ГОСТ 1341 бойынша пергаменгген жасалган пакетке. полнмерл1 жабыны бар кагаз пакетке немесе алюммнш жукалтыр непз1нде курамдастырылган термиялык дэнекерленген подммер;п матерналдардан жасалган пакетке* эрекеттеп нормативт1к кужатка сэйкес орайды. Шашпалы майсыз ет концентраттарын ГОСТ 1760 бойынша пергамент астарымен жэне парафина кагазбен, сонымен катар эрекеттеп норматив™ кужатка сэйкес полиэтиленд! кабыкшамен* каптайды. Брнкеттелген ет концентраттарын полиэтиленд! кабыкшадан жасалган пакетке, сонымен катар каптау материалдарынын ек1 кабатына каптайды, онын сырткы кабаты заттанба peri нде кызмет етед1, ал 1шк1 репнде ГОСТ 1341 бойынша пергамент, ГОСТ 1760 бойынша пергамент астары немесе эрекеттеп норматив™ кужатка сай парафннш кагаз* колданылады. Каптама газ, бу жэне май втюзбейтж болуы керек, ылгалданудан, ашудан жэне ол ер1лген кезде майдан айырылудан коргауды камтамасыз ету керек Тасымалдаушы ыдыс - ГОСТ 10131 бойынша шерел1 жэш1ктер, ГОСТ 13511, ГОСТ 13512, ГОСТ 13516 гофрл1 картоннан жасалган жэплктер; ГОСТ 2226 бойынша кагаз каптар.

4.4    Пoлимepлi пакеттер термиялык дэнекерленген, кыскыштармен бектлген немесе оны тасымалдау, сактау жэне етюзу удерюнде кагтталган ешм сапанын жэне каушаздшшн сакталуын, санылаусыздыкты камтамасыз ететж баска да эд1стермен жабык болуы керек,

4.5    6шм1 бар агаш жэчйктер ГОСТ 4034 бойынша шегелермен кагылуы. ал баска калаларга тасымалдау ушж ГОСТ 3282 боиынша буГнр жактан болат сымдармен немесе ГОСТ 3560 боиынша металл таспамен тыгыздалып тартылуы керек

4.6    Ернеушемен жабдыкталган гофрленген картонды жэш1ктер ГОСТ 3282 боиынша сыммен немесе ГОСТ 3560 боиынша металл таспамен, немесе полимерл1 материалдардан жасалган таспамен байлануы, немесе ГОСТ 20477 боиынша жабыскак кабаты бар полиэтиленд1 таспамен 6ip немесе ем бел жапсырылуы, немесе ГОСТ 18251 боиынша кагаз непзд1 жел1мд1 таспамен жапсырылуы керек.

Жергшкп етк1зу уиин орап баилау уш1н ГОСТ 1868 боиынша техникалык жэне шаруашылык аркандарды немесе ГОСТ 17308 боиынша кенд1рж1пт1 пайдалануга руксат ет1лед1.

4.7    0жмдерд1 куималы агаш бешкелерге буып-т\'йгенде каптама-1шпсктер1н пайдаланады. Каптама-1шпектерд1 термиялык дэнекерлейд1, кыскыштармен бемтед1 немесе oniMHiii сакталуын камтамасыз ететж баска да эд1спен жабады.

5 'Ганбалау

5.1    Тагамдык (жануар текл) п1скен, шужык тагамдарынын, ет ежмдер1н1н, ет жартылай фабрикаттарынын, консервтер мен ет концентраттарынын танбалауын [2], [3] жэне осы стандарт бойынша журпзедГ

Тутынушылар ыдысынын эр б1рл1пнде Тутынушыга арналган акпарат мемлекетпк, орыс жэне косымша (шетелшк жепаз1л1м кезжде) тутынушылардын талабы бойынша -агылшын Т1лдер1нде болуы Tiiic.

5.2    Кел1к танбаламасы - ГОСТ 14192 бойынша манипуляциялык танба немесе ескерту белпсш туару: «Тез бузылатын жук», «Кун сэулесжен коргау», «Ылгалдан коргау», «Температураны шектеу», «Абай болыцыз, нэз1к» (шыны банка га буып т\'йилген консерв1лерге).

5.3    Етп, косалкы ен1мдерд1 жэне 1шектерд1 танбалау бойынша айрыкша талаптар

5.3.1 1ске асыруга немесе кайта ендеуге арналган сойыс малынын тутас епнж,

жартылай етпн жэне ши ре к етпн суыган, салкындатылган, муздатылган, 6ipa3 муздатылган, терен муздатылган куйиндеп турлер1 [3J сэйкес келес1лерге не болуы керек:

-    ветеринарлык танбанын баспа - танбасы;

-    сем1зд1к категориясы бойынша тауартанушылык танбанын баспа - танбасы:

а) сныр ет1:

1)    oipiumi санатты сиыр еп - 40 мм днаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    екзнпм санатты сныр еп - жактары 40x40 мм елшемд) шаршы баспа-танба;

3)    арык сиыр еп - жактары 45x50x50 мм елшемш ушбурышты баспа-танба;

4)    GipiHmi жэне ек1нш1 санаттагы телд1н еп се.\йзд1к баспа-танбасынын он жагынан 20 мм бшкпкте М эршмен танбаланады;

5) oipimui жэне екжнл санаттагы бука ей сем1здж баспа-танбасыныи он жагынан 20 мм бшкпкте М эршмен танбаланады;

Тагамдык максат уийн енеркэсжпк канта ендеуге арналган жартылай ет жэне шнрек errepfli сэйкес санаттагы ет бойынша (арык, бука жэне т о) жауырын бел i Инде басып -танбалайды, арткы ширек eni - санында 6ip баспа-таибамен, баспа -танбадан он жакта «ПП» эршмен 20 мм бшкпкте басып - танбалайды

б)    бузау eri:

1)    6ipiHmi санатты бузау eri - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    скмHini санатты бузау eri - жактары 40x40 мм елшемд1 шаршы баспа-танба;

3)    арык бузау eri - жактары 45x50x50 мм влшемд1 ушбурыитты баспа-танба;

Баспа-танбаны тутас еттж жауырнына жэне алдынгы снрагына Т эршмен 20 мм

бшкпкте кояды

в)    шошка eri:

1)    6ipi ним санат (сурсубелО - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    екпшп санат (erri - тол ет1) - жактары 40x40 мм олшемд1 шаршы баспа-танба;

3)    ушпшп санат (майлы) - D|= 50 мм. D>=40 мм днаметрл1 сопакша баспа-танба;

4)    тертжнл санат (енеркэсптк кайта ендеу) - жактары 45x50x50 мм елшемд1 ушбурышты баспа-танба;

5)    бесжпл санат (торай eTi ) - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба жэне баспа-танбасынын он жагынан 20 мм бшкпкте М эрпг

Кабаннан алынган шошка ет1 жактарынын елшем1 20x50 мм, эрттж oniicTiri - 7 мм болатын ушбурыш !Йш1нд1 косымша калыппен «Кабан - ПП» танбаланады

г)    кой ет1 жэне eiiiKi rri:

1)    6ipinnii санат - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    екжин санат - жактары 40x40 мм елшемд1 шаршы баспа-танба;

3)    арык ет - жактары 45x50x50 мм елшемд1 ушбурышты баспа-танба;

Enik'i етж косымша баспа-танбасынын он жагынан 20 мм бшкпкте К эрглмен танбалайды

Тагамдык максат ушж енеркэс1п^к кайта ендеуге арналган кой eTi мен елш етж сем1зд1к санаты бойынша жауырын белтнде баспа - танбамен танбалайды, баспа-танбанын он жагынан 30 мм бшкпкте «ПП» эршнж танбасын кояды

д)    жылкы ет1 жэне кулын етк

1)    6ipiHini санат - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    ekinnii санат - жактары 40x40 мм влшемд1 шаршы баспа-танба;

3)    арык ет - жактары 45x50x50 мм елшемд1 ушбурышты баспа-танба;

Барлык санаттагы жылкы епне ск\ баспа-танба кояды - санына б1р-б1рден жэне жартылай еттж жауырын бел1ктер1не

Барлык жагдайда баспа-танбанын он жагынан - жактарынын елшем1 25x50 мм болатын пкбурышты калып «Жылкы ел» койылады

Кулындардын жартылай еттерждеп баспа-танбанын он жагына косымша 20 мм б«лкпкте Ж эрглмен калып койылады, oipiHini жэне екжлл санаттагы телд1н жартылай ет1не - 20 мм бшкпкте М эршмен калып койылады.

Тагамдык максат ушж внеркэстпк кайта ендеуге арналган жылкы жэне кулын етж косымша баспа-танбанын он жагынан 30 мм бшкпкте «ПП» эршмен танбалайды

е)    туне eTi:

1)    oipimui санат - 40 мм диаметрл1 домалак баспа-танба;

2)    екпшп санат - жактары 40x40 мм влшемд4 шаршы баспа-танба;

3)    арык ет - жактары 45x50x50 мм елшемд! ушбурышты баспа-танба;

Gpoip ширек ет пен мойын белтне oip-oip баспа-танбадан, жартылай етке ею баспа-танбадан - 6ipcyiн санына, скжнлсж жауырын белтне кояды.