КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ

Твмен вольтп тарату жэне баскару аппаратурасы.

4-1 бел1м

ТУШСТПТННТЕР МЕН ICKE ЦОСЦЫШТАР ^озгалтцыштыц элскгрмсханикалмк тушстаргннтер! мен icKe косцынггарм

Аппаратура распределения и управления низковольтная Часть 4-1 КОНТАКТОРЫ И ПУСКАТЕЛИ Электромеханические контакторы и пускатели двигателей

К;Р СТ МЭК 60947-4-1-2011

ТЕС 60947-4-1:2009 Low-voltage switchgear and control gear - Part 4-1: Contactors and motor-starters - Electromechanical contactors and motor-starters (IDT)

Ресми басылым

Е^азакстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрлйтнщ Техникальщ реттеу жэне метрология комитет! (Мемстандарт)

Астана

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ

Томен вольтт! тарату жэне баскару аппаратурасы.

4-1 бел1м

ТУЙ1СТ1РГ1ШТЕР МЕН ICKE ЦОСЦЫШТАР ^озгалтцыштьщ электрмеханикалык TyincTipriniTepi мен icKe коскыштары

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

IEC 60947-4-1:2009 Low-voltage switchgear and control gear - Part 4-1: Contactors and motor-starters - Electromechanical contactors and motor-starters (IDT)

Ресми басылым

Ь^азацстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрл1гшщ Техникалык реттеу жэне метрология комитет! (Мемстандарт)

Астана

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3 Терминдер, аныцтамалар, белплеулер мен кмсцартулар

3.1    Жалпы ережелер

Осы стандартта IEC 60947-1 (2-тарау) бойынша терминдер, сондай-ад сэйкесшше аныктамалармен, белгшенулермен жэне цысцартулармен келеа терминдер крлданылады:

3.2    Терминдердщ элшбшпк peri

А

Автотрансформаторлы icKe досдыш.....................................................3.4.5.2

Айнальщ тушспе..................................................................................F.2.1

Б

Bip сатылы 6ip позициялы icKe к;осщ>пн.......................................................3.4.14

В

Вакуумды тушспрпш (icKe к;оск;ыш)

Е

..3.4.4 .3.4.15

Ж

Жабылатын тушепргйн.........................................................................3.3.5

Жылу релеЫ немесе артык; жуктеме атыткышы, узшуге (тусуге)

Жулдызша-ушбурыш т1збект1 icKe досдыш..............................................3.4.5.1

Жерге туйьщталудан к;органысы бар электронды артык; жуктемел1 peneci ...........Н.2.1

К

Кернеудщ минимал агъгщышы..................................................................3.4.19

к;

Курамдастырылтан icKe доскыш...............................

Крлдьщ icKe досцыш..............................................

Крзталтдыш жетект1 icKe доскыш...............................

Кдйтламалы-кыска уадытта к;осылу тэрт1б1...................

]^арсы тодпен тежелу1..............................................

Крргалган коммутациялык; аппараты..........................

Курамдастырылган коммутациялык; аппараты..............

Кджалуы СО..........................................................

]$ажалуы О............................................................

Куат жетшпеушпигшен дорганысы бар электронды реле

О

0тпел1 далпына келетш кернеу, 0КД

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011

П

Пневматикальщ туйкнрпш................................................................3.3.3

Пневматикальщ icxe коскыш..............................................................3.4.12

Р

Реверсивп icKe коскыш.......................................................................3.4.3

Реостатты кке коскыш......................................................................3.4.6

Реостатты статорлы кке коскыш..........................................................3.4.6.1

Реостатты роторлы кке коскыш............................................................3.4.6.2

Реле токтауына сез1мталдыгы (электронды артьщ жуктемелер)......................3.4.28

Реле узЫсше сез1мталдыгы (электронды артьщ жуктемелер).......................3.4.29

С

Сез1мтал фазалар......................................................................................3.4.17

Т

Тпселей эсердеп кке коскыш.................................................................3.4.2

Темендет1лген кернеудеп icKe коскыш......................................................3.4.5

Тыныштьщ далпы (туйкпргпнтщ)...........................................................3.4.7

Тодтьщ минимал агыткышы..................................................................3.4.18

Тыйым салу уакыты.........................................................................3.4.30

Лзбекп узбей ету (автотрансформаторлы icKe досдышты немесе жулдызша-

ушбурыш т1збект1 юке коскышты пайдаланганда)...............................................3.4.23

Тлзбекп уз1п ету (автотрансформаторлы icKe коскышты немесе жулдызша-

ушбурыш ттзбекп кке коскышты пайдаланганда).................................................3.4.22

Туйкпе (механикалык).................................................................................3.5.1

Тодтыц дисбалансынан корганысы бар электронды реле...............................Н.2.2

Тыйым салу тогы (I_ic)............................................................................Н.2.7

Ф

Фазалардьщ айналуынан дорганысы бар электронды реле..............................Н.2.4

I

1ске коскыш.........................................................................................3.4.1

1ске косу уакыты (реостатты icKe коскыш)...............................................3.4.20

1ске косу уакыты (автотрансформаторлы кже коскыш).................................3.4.21

Э

Электромагнит туйкпргпн..................................................................3.3.2

Электромагниттщ электронды-магниттелген катушкасы...............................3.3.8

Электропневматикалык туйкнрпш........................................................3.3.4

Электромагнит кже коскыш................................................................3.4.10

N

n-сатылы icKe коскыш

7

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3.3 Тушспргннтсргс кагысгы терминдер мен аныктамалар

3.3.1    Тушспргпн (механикалык) ((mechanical) contactor): Bip гана тыныштьщ калпы бар, подмен операция жасалмайтын, пзбектщ калыпты шарттарында, соныц шпнде жумысшы артьщ жуктемелерде токтарды косуга, етюзуге жэне ажыратуга кабшетп механикальщ коммутацияльщ аппарат.

ЕСКЕРТПЕ 1 Тушстсргннтер, басты тушспелер туйьщталу унпн, кунт колдану тэснпне сэйкес курастырылган болу керек.

ЕСКЕРТПЕ 2 «Кцлмен операция жасалмайтын» TepMHHi, курылгы 6ip немесе одан да коп сыртды коздер кемепмен реттелед! жэне жумыс цалпына келпршетппн бщцредь

ЕСКЕРТПЕ 3 Бастапкы калпында жабьщ, басты тушспелер! бар, тушспргпптер, французша эдетте «rupteur» деп аталады. Агылшын тшнде «rupteur» сезшщ эквивалент! жок.

ЕСКЕРТПЕ 4 Тушспргпн эдетте кеп жумыска арналган.

3.3.2    Электромагнит! тушспрпш (electromagnetic contactor): Басты туйьщталатын тушспелердщ туйыкталуы немесе басты ажырататын TYЙicпeлepдi ажырату yniiH, кажетп купи бар тушстгргпн электромагнитпен курылады.

ЕСКЕРТПЕ Электромагнит электронды баскарылуы мумюн.

3.3.3    Пневматикалык тушспрпш (pneumatic contactor): Басты туйьщталатын туйкпелердщ туйьщталуы немесе басты ажырататын тушспелерд1 ажырату yniiH кажет купи бар тушспргпн, баскаратын электр курылгысын колданбай, кысылган ауада жумыс ктейтш курылгымен курылады.

3.3.4    Электропневматикалык тушспрпш (electro-pneumatic contactor): Басты туйьщталатын тушспелердщ туйьщталуы немесе басты ажырататын тушспелерд1 ажырату унпн кажетп Kynii бар тушспрпш, электр какцактарды баскарумен, кысылган ауада жумыс ктейтш курылгымен курылады.

3.3.5    Жабылатын тушспрпш (latched contactor): Баскдру механизм1не ocepi токталганда, жабатын курылгысы козгалмалы элементтерге тыныштьщ калпына оралуга мумкшдш бермейтш, туйкнрпш. ([2] карацыз).

ЕСКЕРТПЕ 1 Ысырманыц шмеп жэне оныц агьгщышы механикальщ, пневматикалык жэне т.с.с. болуы мумктн.

ЕСКЕРТПЕ 2 Ьгмектщ аркасында тушспрпш фактип тыныштыктьщ екшпп далпын алады жэне осы аньщтаманыц толык магынасында, тушсттрпштерге жатпайды. EipaK курылымыныц колдану саласына сэйкес, жабьшатын тушспргпн кез-келген баска коммутацияльщ аппараттарга Караганда, тутспргпнтерге сэйкес келедц сондьгктан тушспрпш талаптарын канагатгандырады (орынды болганда) деп есептейдг

3.3.6    Вакуумды тушспрпш (немесе icKe коскыш) (vacuum contactor (or starter)): Басты тушспелерц кунт cиpeтiлгeн атмосферасы бар, кабьщша 1шшде ажыратылатын жэне туйьщталатын, туйкпрпш (немесе кке коскыш).

3.3.7    Тыныштык калпы (тушспргннтщ) (position of rest (of a contactor)): T уйкпрпштщ электромагнит немесе пневматикалык курылгылары коректенущ алмагандагы, оныц козгалмалы белштершщ алатын калпы. ([2] карацыз).

3.3.8    Электронды-магниттейтш электромагниттщ катушкасы (electronically energized coil of electromagnet): Катушкасы белсещц электронды элементтер1 бар пзбек кемепмен магниттелетш, электромагнит.

3.4 1ске коскыштарга катысты терминдер мен аныктамалар

3.4.1 1ске коскыш (starter): Артык жуктемеден корганысы бар, козгалтцышты icKe косу мен токтатуга кажетп, барльщ коммутацияльщ курылгылардыц жиынтыгы. ([2] карацыз, езгерплген).

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3.4.2    Тжелей эсердеп кке коскыш (direct-on-line starter): Крзгалткыш жетектерше желшк кернеуд1 6ip сатылы беретш, icKe коскыш. ([2] карацыз).

3.4.3    Реверсивт1 кке коскыш (reversing starter): Крзгалткышты мшдегп токдатусыз, оньщ коректенетш байланыстарын ауыстырып косу жолымен козгалткыштыц айналу багытын езгерту yniin арналган, icKe коскыш.

3.4.4    Айналудыц ею багыттаушысы бар кке коскыш (two-direction starter): Тек козгалткышты токтатканда гана оньщ коректенетш байланыстарын ауыстырып косу жолымен козгалткыштыц айналу багытын езгерту ушш арналган, шке коскыш.

3.4.5    Темендетшген кернеудеп кке коскыш (reduced voltage starter): Крзгалткыш жeтeктepiнe ею немесе одан да кеп сатылармен немесе жетектершдеп кернеуд1 бipтiндeп жогарлату жолымен желЫк кернеуд1 беруге арналган, icKe коскыш.

3.4.5.1    Жулдызша-ушбурыш пзбекп кке коскыш (star-delta starter): 1ске косылган калпында статор орамдары жулдызша байланысатын, ал жумыс калпында - ушбурыш, ушфазалы асинхронды козгалткынща арналган, icKe коскыш. ([2] карацыз).

3.4.5.2    Автотрансформаторлы icKe коскыш (auto-transformer starter):

Автотрансформатордан алынатын козгалткышты icae косу ушш, 6ip немесе б1рнеше

темендет1лген кернеулерд1 пайдаланатын, асинхронды козгалткынща арналган icKe коскыш. ([2] карацыз).

ЕСКЕРТПЕ Автотрансформатор келеш турде [5], 3.1.2т. аньщталынады: «кем дегенде, ею орамыныц жалпы белт бар, автотрансформатор».

3.4.6    Реостатты кке коскыш (rheostatic starter): 1ске косканда козгалткыштыц бершген айналу сэтше жэне токтыц шектеуше жету ушш, 6ip немесе 6ipHeme кедергшермен жабдьщталган, icae коскыш. ([2] карацыз).

ЕСКЕРТПЕ Реостатты кже коскыш ереже бойынша, уш непзп белпстерден турады, олар курамдас торап, сондай-ак пайдалану орнында байланысатын, белек тораптар тур1нде жабдыкталуы мумюн:

-    статорга коректенуд1 беруге арналган механикалык коммутациялык курылгьшар (непзшен, артык жуктемеден коргауга арналган, курылгылармен пайдаланады);

-    статор немесе ротор ттзбегше курастырылган резистор (лар);

-    резистор(лар)ды б1рт1ндеп ажыратуга арналган, механикалык коммутациялык курылгьшар.

3.4.6.1    Реостатты статорлы кке коскыш (rheostatic stator starter): 1ске косу кезещнде, статор ызбегше енизшген, 6ip немесе 6ipHenie кедергшерд1 ызбектеп белетш, кыска туйыкталган роторы бар козгалткынща арналган, реостатты icKe коскыш.

3.4.6.2    Реостатты роторлы кке коскыш (rheostatic rotor starter):

1ске косу кезещнде, статор избегше енпзшген, 6ip немесе б1рнеше Keflepriiiepfli избектеп белетш, фазалык роторы бар козгалткышка арналган, реостатты icKe. ([2] карацыз).

3.4.7    Ь^оргалган icKe коскыш (protected starter): 1ске коскыштан, колмен баскарылатын коммутациялык аппараттан жэне ещцрунп нускауы бойынша курастырылган немесе байланыскан, кыска туйьщталудан коргайтын аппараттан туратын курылгы.

ЕСКЕРТПЕ 1 Ьуоргалган юке коскыш корпуста, сондай-ак онсыз орындалуы мумюн.

ЕСКЕРТПЕ 2 Осы стандарттыц мэтшшде «вщцруип» термит Keneci непзп жауапкерштп бар, компания немесе уйымныц кез-келген тулгасын бщцредк

-    сэйкес стандартка сэйкестшн тексеру;

-    6-тарауга сэйкес, ешм туралы акпаратты усыну.

ЕСКЕРТПЕ 3 Подмен баскарылатын коммутациялык аппарат жэне кыска туйьщталудан коргауга арналган курылгы ез1мен б1ртутас аппарат бола алады жэне icKe коскышты артык жуктемеден косымша коргаумен жабдыкталуы мумюн.

9

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3.4.8    Курамдастырылган icKe коскыш (combination starter): Окшаулагыш кызметш bipiKTiperiH, коргалган icxe коскыштан туратын курылгы (3-cypeTTi карацыз).

ЕСКЕРТПЕ Сондай-ак «козгалткыштыц курастырылган контроллерЬ).

3.4.9    Х^олдык icKe коскыш (manual starter): Басты тушспелерд1 туйьщтау ушш кджегп Kymi бар, icKe коскыш тек колдыц булшьщ eri энергиясымен гана камтамасыз eтiлeдi. ([2] карацыз).

3.4.10    Электромагнитп icxe коскыш (electromagnetic starter): Басты туйюпелерд1 туйыктау ушш кажетп Kymi бар, тке коскыш электромагнитпен камтамасыз етшедк

3.4.11    Ь^озгалткыш жетект1 icKe коскыш (motor-operated starter): Басты Tyinci^epfli туйьщтау ушш кажетп Kymi бар, icxe коскыш электр козгалткышпен камтамасыз етшедг

3.4.12    Пневматикалык icne коскыш (pneumatic starter): Басты туйюпелерд1 туйьщтау ушш кажетп Kymi бар, icxe коскыш баскаратын электр курылгысын колданбай, кысылтан ауамен камтамасыз eтiлeдi.

3.4.13    Электропневматикалык icKe коскыш (electro-pneumatic starter): Басты тYЙicпeлepдi туйыхтау ушш кажетп Kymi бар, icxe коскыш электр какпактарды баскарумен, кысылтан ауамен камтамасыз етшедь

3.4.14    Bip сатылы 6ip позициялы icxe коскыш (single-step starter): Крсылу жэне ажырату калыптары арасындаты таратудыц аралык позициясы жок icxe коскыш.

ЕСКЕРТПЕ Бершген icxe коскыш тпкелей тура шке косуга арналган icKe коскыш болып табылады.

3.4.15    Exi сатылы exi позициялы icxe коскыш (two-step starter): Крсылу жэне ажырату калыптары арасындаты таратудыц 6ip тана аралык позициясы бар icxe коскыш.

МЫСАЛ Exi сатылы жулдызша-ушбурыш тибекп icxe коскыш болып табылады.

3.4.16    n-сатылы icxe коскыш (n-step starter): Крсылу жэне ажырату калыптары арасындаты таратудыц (п-1) аралык позициясы бар icxe коскыш (4-cyperri карацыз). ([2] карацыз).

МЫСАЛ Yin сатылы реостатты icxe коскышта icxe косу ушш хедергшердщ exi сехциясын пайдаланады.

3.4.17    Жылу релес1 немесе артык жуктеме агыткышы, узшуге (тусуге) сез1мтал фазалар (phase loss sensitive thermal overload relay or release): Ken полюсп жылу релей немесе артык жухтеме хезшде жэне жазылган талаптарга сэйхес, фазаныц Tycyi жагдайында эсер ететш, артык жухтеме агыткышы.

3.4.18    Токтыц минимал агыткышы Ол аркылы ететш токтыц бершген децгейден тусхен хезде, автоматты эсер ететш, агыткыш (under-current relay or release):.

3.4.19    Кернеудщ минимал агыткышы (under-voltage relay or release): Оган бершген хернеудщ бершген децгейден томен тусхен хезде, автоматты эсер ететш, агыткыш.

3.4.20    1ске косу уакыты (реостатты icxe коскыштыц) (starting time (of a rheostatic starter)): Токтыц icxe коскыш хедергшер1 аркылы ету хезещ немесе олардыц белЫ.

ЕСКЕРТПЕ К°су калпына ауыстырып косканнан хеши соцгы тарату хезещн есхере отырып, icxe коскыштыц icxe косу уакыты козгалткыштыц icxe косудыц толык уакытынан кыска.

3.4.21    Icxe косу уакыты (автотрансформаторлы icxe коскыштыц) (starting time (of an auto-transformer starter)): Токтыц автотрансформатор аркылы ету хезещ.

ЕСКЕРТПЕ К°^СУ калпына ауыстырып косканнан хеши соцгы тарату хезещн есхере отырып, icxe коскыштыц icxe косу уакыты козгалтцыштыц icxe косудыц толык уакытынан кыска.

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3.4.22 Тпбекп узш вту (автотрансформаторлы icKe коскышты немесе жулдызша-ушбурыш тобекп icicc коскышты пайдалантанда) (open transition (with an auto-transformer    starter    or    star-delta starter)):    Bip    сатыдан    баска    сатыга    еткенде

козгалткыштьщ коректену1 узшетш жэне кайтадан калпына келтдршетш, коммутациялык тазбек.

ЕСКЕРТПЕ ©Tneni кезец косымша саты ретшде карастырылмайды.

3.4.23 Т1збекзэ узбей вту (автотрансформаторлы icKe коскышты немесе жулдызша-ушбурыш зззбекп icne коскышты пайдалантанда) (closed transition (with an auto-transformer    starter    or    star-delta starter)):    Bip    сатыдан    баска    сатыга    еткенде

козгалткыштьщ коректен}й узшмейтш (6ip сэтке де), коммутациялык пзбек.

ЕСКЕРТПЕ ©meni кезец косымша саты ретшде карастырылмайды.

3.4.24    К^айгаламалы-кыска уацытта косылу iopii6i (соккы iopri6i) (inching (jogging)): Келт1ршетш механизмнщ улкен емес ыгысуларын жузеге асыру максатында, кыска уакытта козгалткышка (немесе соленоидка) энергияны кеп рет беру.

3.4.25    К^арсы токпен тежелу (plugging): козгалткыштьщ айналу урдшшде оныц алганщы байланыстарын ауыстырып косу жолымен козгалткыштьщ айналу багытын токтатуы немесе лезде e3repTyi.

3.4.26    К^оргалган коммутациялык аппарат (protected switching device): TymcTipriniTeH немесе жартылай етюзпш контроллер дан, колмен баскарылатын коммутациялык аппаратты артык жуктемеден коргау жэне енд1рупп нускауы бойынша K¥P^acTbIP^bIJIFaH немесе байланыскан, кыска туйьщталудан коргайтын аппараттан туратын курылгы (козгалткыштыц ЖYKтeмeлepi ymiH емес).

ЕСКЕРТПЕ 1 Крргалган icKe коскыш корпуста, сондай-ак онсыз орындалуы мумюн.

ЕС1СЕРТПЕ 2 Осы стандарттыц мэтшшде «eндipyшi» термит Keneci непзп жауапкершнпп бар, компания немесе уйымныц кез-келген тулгасын бшд1редк

-    сэйкес стандарта# сэйкестптн тексеру;

-    6-тарауга сэйкес, ешм туралы акпаратты у сыну.

ЕСКЕРТПЕ 3 Колмен баскарылатын коммутациялык аппарат жэне кыска туйьщталудан коргауга арналган курылгы ез!мен 6ipryTac аппарат бола алады жэне icKe коскышты артык жуктемеден косымша коргаумен жабдыкталуы мумюн.

3.4.27    1(урамдастырылган коммутациялык аппарат (combination switching device): Окшаулагыш кызметш 6ipiKTipeTiH, коргалган icKe коскыштан туратын курылгы.

ЕСКЕРТПЕ Сондай-ак «козгалткыштьщ курастырылган контроллера.

3.4.28    Токтатылуга (электрондык артык жуктемелерге) сез1мтал реле (stall sensitive (electronic overload) relay): Ток, icKe косудыц белгЫ 6ip уакыт кезещнде бершген мэншен томен туспегенде немесе белгшенген талаптарга сэйкес, реле, козгалтцыш бершген уакыттан соц айналмайды, дегенд1 бщдаретш деректерд1 алганда, эсер ететш электрондык артык ЖYKтeмeлi релесь

ЕСКЕРТПЕ 1 Токталудыц ce6e6i: 1ске косу уакытында ротордыц сыналануы.

ЕСКЕРТПЕ 2 Сэйкесшше токты женге салу мен icKe косу уакыты бар, осындай реле созылмалы icKe косуларды аныктау уппн колданылуы мумкш.

3.4.29    Узипстерге (электрондык артык жуктемелерге) сез1мтал (jam sensitive

(electronic overload) relay):    Белгшенген    талаптарга    сэйкес,    артык    жуктеме

жагдайында, сондай-ак ток, жумыстыц белгш 6ip уакыт кезецшде, бершген мэншен аспау керек кезшде, эсер ететш электрондык артык жуктемел1 релесг

3.4.30    Тыйым салу уакыты (inhibit time): Реленщ ажырату кызмеп блоктанган уакытында, Kiflipic кезещ (perrenyi мумюн).

11

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3.5    Ерекше влшемдерге катысты, терминдер мен аныцтамалар

3.5.1    0Tneni калпына келетш кернеу, 0К^К (transient recovery voltage, TRV): Айкын керсетшген етпел1 сипаттамасы бар, уакыт кезещндеп калпына келетш кернеу.

ЕСКЕРТПЕ Тушспрггш немесе шке крскыш вакуумда ец жогаргы етпел1 калпына келетш кернеу, ажырату алдындагы полюстан ерекшеленетш, баска полюста пайда болуы мумкш. (IEC 60947-1 карацыз, т. 2.5.34, езгертшген)

3.5.2    Эсер ету СО (СО operation): Сыналатын курылгы кемепмен пзбектщ туйыкталуы нэтижeciндe кыска туйыкталудан коргау курылгысы кемепмен пзбектщ ажырауы.

3.5.3    Эсер ету О (О operation): Туйьщталган калпында турган, сыналатын курылгы кемепмен пзбектщ туйьщталуы нэтижесшде кыска туйьщталудан коргау курылгысы кемепмен избектщ ажырауы.

ЕСКЕРТПЕ Калека туйьщталудан коргау курылгысы ызбектщ туйыкталуы алдында туйьщталган калпында турады; кейб1р жагдайларда кыска туйьщталудан коргау курылгысы пзбектт туйьщтау керек (9.3.4.2.2 карацыз, т1збелеу Ь)).

3.6    Белгмеулер мен кысцартулар

СРД Сапаньщ руксат етшген децгеш

ЭМУ Электромагнитпк уйлешмдпик

К^ТКД Ьуысца туйыкталудан коргау курылгысы

/_с Крсылатын жэне ажыратылатын ток; (7-KecTeHi карацыз)

1_е Номиналды жумыс тогы (5.3.2.5 карацыз)

1_ег    Ротордыц номиналды жумыс тогы (5.3.2.7 карацыз)

I_es    Статордыц номиналды жумыс тогы (5.3.2.6 карацыз)

lie    Тыйым салу тогы (Н.2.7 карацыз)

I_th Ашьщ орындаудагы шартты жылу тогы (5.3.2.1 карацыз)

I_the Кдбыкшадагы шартты жылу тогы (5.3.2.2 карацыз)

I_thг    Ротордыц шартты жылу тогы (5.3.2.4 карацыз)

Iths Статордыц шартты жылу тогы (5.3.2.3 карацыз)

/„ Номиналды Y3micci3 ток (5.3.2.8 карацыз)

Т_р    Агыту уакыты (2-кестеш карацыз)

Uс    Баскару пзбегшщ номиналды KepHeyi (5.5 карацыз)

U_e    Номиналды жумыс KepHeyi (5.3.1.1 карацыз)

U_er    Ротордыц номиналды жумыс KepHeyi (5.3.1.1.2 карацыз)

Ues    Статордыц номиналды жумыс KepHeyi (5.3.1.1.1 карацыз)

Ui Окшаулау бойынша номиналды кернеу (5.3.1.2 карацыз)

Ui_mp    Номиналды импульстйс усталатын кернеу (5.3.1.3 карацыз)

U_ir Ротордыц окшаулау бойынша номиналды KepHeyi (5.3.1.2.2 карацыз)

U_is    Статордыц окшаулау бойынша номиналды KepHeyi (5.3.1.2.1 карацыз)

U_г    0неркэсптик желшщ немесе туракты токтыц кайта келетш кернеу1 (7-

KecTeHi карацыз)

U_s Баскару ттзбеп коректенушщ номиналды KepHeyi (5.5 карацыз)

4 Жштеу

Топтастырудыц критерийлер1 болуы мумкш, барлык параметрлер 5.2 пзбектелген.

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011 5 Тушспргннтер мен icKe досдыштардыц сипаттамалары

5.1    Сипаттамалар Ti3iMi

ТymcTiprinrrep мен icKe досдыштар келес1 сипаттамалармен аньщталу керек (орынды болганда):

-    аппарат тишмен (5.2 дарацыз);

-    басты тобектщ номиналды жэне шект1 мэндер1мен (5.3 дарацыз);

-    долдану санаттарымен (5.4 дарацыз);

-    басдару пзбектер1мен (5.5 дарацыз);

-    досалцы т1збектер1мен (5.6 дарацыз);

-    реле мен агытдыштардыц типтер1мен жэне параметрлер1мен (5.7 дарацыз);

-    дысда туйыдталудан доргау аппараттары бар уйлесирумен (5.8 дарацыз);

-    коммутациялыд артьщ кернеумен (5.9 дарацыз);

-    автоматтыд ауыстырып досдыштар мен уД^еУ реттегшггершщ типтер1мен жэне парам етрлер1мен (5.10 дарацыз);

exi сатылы автотрансформаторлы icxe досдыштарга арналган автотрансформаторлардыц типтер1мен жэне параметрлер1мен (5.11 дарацыз);

-    реостатты роторлы icxe досдыштарга арналган icKe досдыш кедергшердщ типтер1мен жэне параметрлер1мен (5.12 дарацыз).

5.2    Аппарат тиш

Келесшер керсетшу керек (сондай-ад 6-тарауды дарацыз).

5.2.1    Аппарат Typi

-    тушстарпш;

-    айнымалы тодтыц т1келей эрекеттеп icKe досдыш;

-    жулдызша-ушбурыш т1збект1 icKe досдыш;

-    ею сатылы автотрансформаторлы icKe досдыш;

-    реостатты роторлы ioxe досдыш;

-    дурамдастырьшган немесе доргалган icKe досдыш.

5.2.2    Полюстар саны

5.2.3    Тод Typi (айнымалы немесе турадты)

5.2.4    Коммутациялык орта (ауа, май, вакуум жэне т.с.с.)

5.2.5    Аппараттыц эсер ету шарты

5.2.5.1    Операция жасау тэспн (жетек Typi бойынша)

Мысалы:    долдыд,    электромагнитт1, дозгалтдышты, пневматикалыд,

электропневматикалыд.

5.2.5.2    Баскару тэсин Мысалы:

-    автоматтыд (сынадты немесе пзбекп басдарудыц ауыстырып досдыштары);

-    автоматтыд емес (долдыд жетек немесе басылатын батырмалар кемепмен);

-    жартылай автоматтыд (ягни жартылай автоматтыд, жартылай автоматтыд емес).

5.2.5.3    Белгын типтердеп icKe досдыштар уш1н ауыстырып косу тэсйп Жулдызша-ушбурыш т1збект1 icxe досдыштардыц, реостатты роторлы icxe

досдыштардыц немесе автотрансформаторлы icKe досдыштардыц ауыстырып досылуы автоматты, автоматты емес немесе жартылай автоматты болуы мумюн (4 жэне 5 суреттерд1 дарацыз).

5.2.5.4    Белгпп типтердеп кке досдыштар ушш байланыстыру тэсйп

Мысалы: т1збеп ажыратылган icxe досдыштар, т1збеп ажыратылмаган icxe досдыштар (5-cyperri дарацыз).

13

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

5.3 Басты тпбек параметрлершщ номиналды жэне шекп мэндер1

TyfiicTipriiH немесе icKe цосцыш параметрлершщ номиналды мэндерш 5.3.1 - 5.4, 5.8 жэне 5.9 сэйкес корсету керек, б1рац барльщ т1збектелген параметрлерд1 емес.

ЕСКЕРТПЕ Реостатты роторлы кже коскыштыц номиналды мэндерш 5.3.1.2, 5.3.2.3, 5.3.2.6, 4.3.2.6, 5.3.2.7 жэне 5.3.5.5 бойынша керсетед1, б!рак, мшдети турде барльщ тазбектелген параметрлерш емес.

5.3.1    Номиналды кернеулер

Тушспргйн немесе icKe цосцыш келес1 номиналды кернеулерд1 сипаттайды.

5.3.1.1    Номиналды жумыс кернеу1 (U_e)

Крлданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.1.1).

5.3.1.1.1    Статордыц номиналды жумыс Kepneyi (U_es)

Реостатты роторлы icKe цосцыштар ушш статордыц номиналды жумыс кернеу1, статордыц номиналды жумыс ток; уйлешмшде, оган цосылган механикальщ коммутацияльщ аппараттармен жэне цосылатын эр1 ажыратылатын цабшетпктершщ ара цатынасы белгшенетш, пайдалану тэрт1б1 жэне icKe цосцыш сипаттамаларымен 6ipre статор т1збегшщ цолдану саласын аньщтайтын, мэн1 болып табылады. Статордыц максимал номиналды жумыс кернеу1 еш жагдайда, оцшаулау бойынша сэйкесшше номиналды кернеуден аспау керек.

ЕСКЕРТПЕ Номиналды жумыс кернеу1 фазааральщ кернеу ретшде ернектелед1.

5.3.1.1.2    Ротордыц номиналды жумыс кернеу1 (U_er)

Реостатты роторлы кже цосцыштар ушш - бул кернеудщ статордыц номиналды жумыс тоц уйлешмшде, оган цосылган механикальщ коммутацияльщ аппараттармен жэне цосылатын эр1 ажыратылатын цабшетпктершщ ара цатынасы белгшенетш, пайдалану тэрт1б1 жэне icKe цосцыш сипаттамаларымен 6ipre статор пзбегшщ цолдану саласын аньщтайтын, мэш. Ол цозгалтцыштыц тоцталу жэне статорга оныц номиналды кернеуш беруде, ротор пзбегшщ ажырауы шартында туй1спе сациналар арасында елшенеин, кернеуге тецеседь

Ротордыц номиналды жумыс кернеу1 icKe цосу кезецшщ цысца мерз1мше гана бершедь Сондьщтан роторды оцшаулау бойынша номиналды кернеу1 ротордыц номиналды жумыс кернеу1мен 100 %-ды асуы руцсат етшедь

1ске цосцыш роторы т1збек белштершщ (мысалы, коммутацияльщ аппараттармен, кедергшермен, байланыстармен жэне т.с.с.) кернеушде туратындардыц арасындагы максимал кернеу1н1ц эр турл1 мэндер1 болуы мумкш, буны аппаратты жэне оныц орналасу орнын тацдаганда ескеру цажет.

5.3.1.2    Оцшаулау бойынша номиналды кернеу (Щ

^олданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.1.2).

5.3.1.2.1    Статорды оцшаулау бойынша номиналды кернеу (t/,_v)

Реостатты роторлы icKe цосцыштар ушш статорды оцшаулау бойынша номиналды кернеу, статордыц цоректену нзбегше цосылган жэне олардыц жуйелер1н б1р1кпретш, электр оцшаулау мен кему арацашыцтыгын сынауларыныц арацатынасын белгшейтш, аппараттар ушш белгшенетш мэш болып табылады.

5.3.1.2.2    Роторды оцшаулау бойынша номиналды кернеу (С,>)

Реостатты роторлы кке цосцыштар ушш роторды оцшаулау бойынша номиналды кернеу, ротордыц пзбегше цосылган жэне олардыц жуйелерш (байланыстар, кедергшер, цабыцшалар) б1рпспретш, электр оцшаулау мен кему арацашыцтыгын сынауларыныц арацатынасын белгшейтш, аппараттар ушш белгшенетш мэш болып табылады.

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011

5.3.1.3    Номиналды импульстнс устал атын кернеу (Uj_mp)

К^олданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.1.3).

5.3.1.4    Автотрансформаторлы icKe коскыштыц номиналды кке коскыш кернеу1

Автотрансформаторлы кке коскыштыц номиналды icKe коскыш кернеук трансформатордан бершетш темендетшген кернеу болып табылады.

Номиналды icKe коскыш кернеушщ ерекше мэндер1 номиналды жумыс кернеушщ 50 %, 65 % немесе 80 % курайды.

5.3.2 Токтар мен куаттар

Тушспрпш немесе icKe коскыш темендеп токтарды сипаттайды.

ЕСКЕРТПЕ Жулдызша-ушбурыш избегал icKe коскыштагы бул токтар ушбурыш байланысын сипаттайды, ал ею сатылы автотрансформаторлы немесе роторлы кке коскыштарда - косылу калпын.

5.3.2.1    Ашык орындаудаты шартты жылу ток (/ш)

К^олданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.2.1).

5.3.2.2    Кабыкшадагы шартты жылу ток (Лье)

Колданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.2.2).

5.3.2.3    Статордыц шартты жылу тогы (/«,0

1ске коскыш статорыныц шартты жылу тогы 5.3.2.1 жэне 5.3.2.2 сэйкес ашык орындаудаты немесе кабыкшадагы I_th_es деп айырылады.

Реостатты роторлы icKe коскыш статорыныц шартты жылу тогы - бул 9.3.3.3 бойынша сынауларда, оныц эр lypni белйстершщ температурасыныц жогарлауы 8.2.2 керсетшген, шектерден шыкпайтындай етш, 8-сагаттык уакытта (5.3.4.1 карацыз) журпзе алатын, максимал ток.

5.3.2.4    Ротордыц шартты жылу тогы (/_№г)

1ске коскыш роторыныц шартты жылу тогы 5.3.2.1 жэне 5.3.2.2 сэйкес ашык орындаудаты немесе кабыкшадагы I_th_es деп айырылады.

Реостатты роторлы icKe коскыш роторыныц шартты жылу тогы — бул 9.3.3.3 бойынша сынауларда, оныц эр турл1 белйстершщ температурасыныц жогарылауы 8.2.2 керсетшген, шектерден шыкпайтындай етш, 8-сагаттык уакытта (5.3.4.1 карацыз) ротордыц тогы косылган калпында, ягни кедергшерд1 ажыратканнан кейш icKe коскыштыц бел1ктер1 журпзетш, максимал ток.

ЕСКЕРТПЕ 1 1ске коскыштыц косылган калпында нелдпс ток ететш элементтерде (коммутациялык аппараттарда, байланыстыру етюзпштерде, кедергтперде), пайдаланудыц номиналды тэрттбвде (5.3.4 карацыз) енд1рунймен керсетзлген, интеграл мэш температураныц жогарлауы 8.2.2 керсетшгеннен жогары мэнше жетпейтшднтн тексерш туру керек

о

ЕСКЕРТПЕ 2 Егер кедерплер кке косьсышка енпзшсе, температураныц жогарылауын ескеру кажет.

5.3.2.5 Номиналды жумыс токтар (1_е) немесе номиналды жумыс куаттары

Номиналды жумыс кернеуд1 (5.3.1.1 карацыз), ашык орындаудагы немесе кабыкшадагы туй1ст1рпш немесе icKe коскыштыц шартты жылу тогын, номиналды жиипктеп артьщ жуктемел1 реленщ номиналды тогын (5.3.3 карацыз), пайдаланудыц номиналды тэрт1бш (5.3.4 карацыз), колдану санатын (5.4 карацыз) жэне корганыс кабыкшасыныц типш (ол бар болганда) ескерш, туй1ст1рпш пен icKe коскыштыц номиналды жумыс кернеуд1 енд1руш1 керсетед1.

Жеке козгалткыштардыц тшелей коммутациялау аппараттары ушш номиналды жумыс тогы тур алы акцаратты, осы аппараттар арналган козгалткцштыц максимал

15

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

Алгысез

1    «Мунай жэне газ акпараттьщ талдау орталыгы» Акционерлш когамы жэне № 58 «Мунай, газ, оларды ецдеу ешмдерш, мунай жэне мунай-химия жэне газ енеркэс1бше арналган материалдарды, жабдьщтарды жэне имараттарды» стандарттау женшдеп техникалык комитет! Э31РЛЕП ЕНГ13Д1

2    Казахстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрлЫ Техникалык реттеу жэне метрология комитет! торагасыныц 2011 жьшгы «24» карашадагы № 642-од буйрыгымен БЕК1Т1Л1П ЦОЛДАНЫСЦА ЕНГ131ЛД1

3    Осы стандарт Хальщаралык IEC 60947-4-1:2009 Low-voltage switchgear and controlgear - Part 4-1: Contactors and motor-starters - Electromechanical contactors and motor-starters (Томен вольтп тарату жэне басдару аппаратурасы. 4-1 бел!м. Тушсиргпптер мен icKe коскыштар. Крзгалткыштыц электрмеханикальщ тушстаргпнтер! мен icKe коскыштары) стандартына сэйкес.

Хальщаралык IEC 60947-4-1:2009 стандарты «YitnecTipy жэне баскару аппаратурасы» МЭК 17 хальщаралык; техникальщ комитеттщ «Томен вольтт! уйлеспру жэне баскару аппаратурасы» 17В шагын комитетпен эз!рлещц.

Стандарттыц «Нормативах сштемелер» тарауында жэне мэтшшде сштемел! хальщаралык стандарттар езектещцршд!.

Мемлекетт!к (мемлекетаральщ) стандарттарыньщ сштемел! хальщаралык стандарттарга сэйкестпт туралы мэл!мет косымша Д.А. косымшасында келтгршген.

Агылшын тшшен аудармасы (еп).

Сэйкес келу дэрежес! - уксас (ШТ).

4    Б1Р1НШ1 ТЕКСЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕРУ КЕЗЕНДШ1Г1

5    АЛЕАШ РЕТ ЕНГ131ЛД1

«Осы стандартца енгЫлетт взгерттер туралы ацпарат «Стандарттау бойынша нормативтж цужаттар» сштеместде, ал eszepicmep мен тузетулер мэтШ - ай сайынгы «Мемлекеттж стандарттар» ацпараттыц сштеместде жарияланады. Осы стандартты цайта цараган немесе ауыстырган (жойган) жагдайда, muicmi ацпарат «Мемлекеттж стандарттар» ацпараттыц сштеместде жарияланатын болады».

Осы стандарт Кдзакстан Республикасы Индустрия жэне жаца технологиялар министрлггшщ Техникалык реттеу жэне метрология комитетшщ руксатынсыз ресми басылым ретшде тольщтай немесе белшектелш басылып шыгарыла, кебейтше жэне таратыла алмайды

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

номиналды шыгатын куаты (белгЫ номиналды жумыс кернеуде) тур алы деректермен ауыстыруга немесе толыктыруга болады. 0щцрупп ток; пен куат арасындагы кабылданган катынасын корсету керек.

ЕСКЕРТПЕ G косымшасы номиналды жумыс ток пен номиналды жумыс куат арасындагы катынаска THicTi мэндi бередт

1ске коскыштар ушш номиналды жумыс тогы 1_е — бул оныц косылган калпындагы

тогы.

5.3.2.6    Статордыц номиналды жумыс гоктары (7_es) немесе номиналды жумыс Куаты

Реостатты роторлы ioxe коскыштар ушш, осы icKe коскышта белгшенген артьщ жуктемел1 реленщ, осы icKe коскышта белгшенген, артьщ жуктемел1 реленщ номиналды тогын, статордыц номиналды жумыс кернеуш (5.3.1.1.1 карацыз), ашьщ орындаудаты немесе кабыкдпадагы icKe коскыштардыц шартты жылу тогын, пайдаланудыц номиналды тэрттбшщ (5.3.4 карацыз) номиналды жишшн (5.3.3 карацыз), корганыс кабыкщасыныц кке коскыш сипаттамалары мен типш ескерш, енд1руш1 статордыц номиналды жумыс тогын керсетед1.

Номиналды жумыс ток; туралы акцаратты, icKe коскыштыц осы статорлы элементтер1 арналган, козгалткыштыц максимал номиналды шьн'атын куатын (статордыц белгип номиналды жумыс кернеу1) керсетумен ауыстыруга болады. 0нд1руш1 дозгалтцыш куаты мен статор тогы арасындагы кабылданган катынасын корсету керек.

5.3.2.7    Ротордыц номиналды жумыс тогы (1_ег)

Реостатты роторлы кке коскыштар ушш» ротордыц номиналды жумыс кернеуш (5.3.1.1.2 карацыз), ашьщ орындаудагы немесе кабьщшадагы ротордыц шартты жылу тогын, пайдаланудыц номиналды тэрНбшщ (5.3.4 карацыз) номиналды жишшн (5.3.3 карацыз), корганыс цабьщшасыныц icKe коскыш сипаттамалары (5.3.5.5 карацыз) мен типш ескерш, ещцрунп ротордыц номиналды жумыс тогын керсетедк

Крзгаггщыш тольщ жуктемемен жумыс 1стегенде, байланыстар бойымен ететш тоьща кыска туйьщталган роторга тецеледц ал статорга номиналды кернеул1 жэне жишштш ток бершедк

Егер реостатты роторлы icKe коскыштыц роторлы болт номиналды сипаттама бойынша ерекшеленсе, ротордыц номиналды жумыс тогы туралы акпаратты icKe коскыштыц осы болт (коммутациялык аппараттар, байланыстыру етюзгинтерц реле, кедерп) арналган, козгалткыштыц максимал номиналды шыгатын куатын (ротордыц бершген номиналды жумыс кернеу1) керсетумен толыктыруга болады. Бул куат, соныц пшнде, icKe косканда карастырылатын айналу сэтше, жэне icKe коскыш сипаттамаларга (5.3.5.5 карацыз) байланысты езгертшедй

5.3.2.8    Номиналды узинсаз ток (/«)

Крлданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.2.4).

5.3.3    Номиналды жишк

Крлданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.3).

5.3.4    Пайдаланудыц номиналды тэртштер1

Крлданылады IEC 60947-1 (т. 4.3.4).

5.3.4.1 Сепз сагаттыц (узШсп-созылмалы) тэртш

Крлданылады IEC 60947-1 (тт. 4.3.4.1) келес1 тольщтырумен.

Жулдызша-ушбурыш т1збект1 ек1 сатылы автотрансформаторлы немесе реостатты роторлы icKe коскыш ушш - бул тэрт1пте icKe коскыш жьшулык тепе-тецд1кке жету ушш, белгшенген токты жеткшкп узак, 6ipaK 8 сагаттан коп емес узшссЬ журпзгенде, icKe

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

Мазмуны

1    Крлданылу саласы жэне стандарттау нысаны.............................................1

2    Нормативтж сштемелер............................................................................4

3    Терминдер, аньщтамалар, белгшеулер мен ьсысьсартулар........................................6

4    Жпстеу...................................................................................................12

5    Тушспргпнтер мен icKe косцыштардыц сипаттамалары.................................13

6    Буйым туралы аппарат...........................................................................26

7    Пайдаланудыц, жендеудщ жэне тасымалдаудын; ьсалыпты шарттары.................28

8    Курььлымы мен жумыс к;абшеттш1пне ьсойылатъьн талаптар.............................28

9    Сынау..................................................................................................44

А косымшасы(мшдегп) Тушстгрпш жетектер1н жэне олармен байланыскдн артьщ

жуктемел1 релеш тацбалау мен сэйкестенд1ру..................................68

В ьсосымшасы (мшдетп) Арнайы сынаулар.........................................................72

С ьсосымшасы Kynii жойылган...........................................................................81

D ьсосымшасы (аьспараттыьс) 0нд1руш1 мен тутынушы арасындагы кел1с1мд1 тал ап

ететш мэселелер.................................................................................82

Е ьсосымшасы (аьспараттыьс) Басьсару пзбеп нобайыныц мысалдары..........................83

F ьсосымшасы (мшдетп) Кушпк тушспелермен (айналы туй1спелер) байланысты

ьсосымша тушспелерге арналган талаптар...........................................86

G ьсосымшасы (аьспараттыьс) Электр ьсозгалтьсыштарга арналган коммутациялыьс аппараттардьщ номиналды жумыс тоьстары мен номиналды жумыс

ьсуаттары.........................................................................................................89

Н ьсосымшасы (мшдетп) Электронды артыьс жуктемел1 реленщ кецейтшген

функциялары..........................................................................93

I ьсосымшасы (аьспараттыьс) Крзгалтьсьпн жуктемелершщ басьсарьшатын жартылай

епазгпнтерд1 ьсолдануга арналган АС1 TymcripriniTepi.....................99

J ьсосымшасы Kynii жойььлган........................................................................100

К ьсосымшасы (аьспараттыьс) Кдушшз ьсызмет eryi ушш ьсолданылатын

электромеханикалыьс тушсирпштер деректерш аныьстау ypflici........101

Библиография.......................................................................................110

Д.А ьсосымшасы (аьспараттыьс) Мемлекетик стандарттардын; сштемел1 халыьсаралыьс стандарттарга (халыьсаралыьс кужаттарга) сэйкеспп туралы мэшметтер).....................................................................................111

III

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011 КАЗАХСТАН РЕСГГУБЛИКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ

Твмен BOJib i ri тарату жэне баскару аппаратурасы.

4-1 бел1м

ТУШСПРПШТЕР МЕН ICKE КОСКЫШТАР

Ь^озгалткыштыц электрмеханикалык тушсыргннтер! мен icne коскыштары

Енпзшген куш 2013-01-01

1 Ь^олданылу саласы жэне стандарттау нысаны

1.1    Колданылу саласы

Осы стандарт, басты тушст1ргшггер1 айнымалы тонта 1000 В немесе туракты тонтагы 1500 В аспайтын номиналды кернеу табектерше носылуга болжамданатын, 1.1.1 жэне 1.1.2 керсет1лген барлын аппараттар тур1не таралады.

Осы стандарт бойынша тушспргшггер мен icKe носныштар кысна туйьщталу тодтарын енпруге арналмаган. Сондьщтан дысда туйьщталудан сэйкесшше норганыс (9.3.4 царацыз) нондыргы белМмен, 6ipan мшдета турде тушст1ргшшен немесе icKe носнышсыз жузеге асу керек.

Осы ережелерге сэйкес, стандартта мынадай талаптар намтылган:

-    артьщ жуктемемен жэне/немесе нысна туйьщталудын; норганыс курылгыларымен байланысты тушсирпштерге;

-    нысна туйьщталудын белек норганыс курылгыларымен жэне/немесе нысна туйьщталудан жэне артьщ жуктемеден белек интегралданган норганыс курылгыларымен байланысты стартерлерге;

-    нысна туйьщталудан норганудьщ езшднс аппараттармен курамдастырылган ескерт1лген шарттарда, тутст1ргпнтер мен icKe носныштарга;

Мысалы, курамды немесе норгалган icKe носныштар сиянты, курамдарды б1рыцгай аппарат ретшде царастырады.

Автоматтьщ сещцргпнтер мен курамды жэне норгалган icKe носныштардагы нысна туйьщталудан норгау аппараттарыныц функциясында пайдаланылатын, балныгыш сантандыргыштары бар курамдар IEC 60947-2 жэне IEC 60947-3 талаптарын нанагаттандыру керек.

Стандарт теменде корсетмген, аппараттарга таралады.

1.1.1    Айнымалы жэне туракты тон TyfikTipriurrepi

Электр т1збектер1н нысна туйьщтау мен ажырату ушш арналган, ал сэйкес peneci бар (1.1.2 нарацыз) курамдасында осы т1збектерд1 болуы мумкш жумыстьщ артьщ жуктемеден норгауга арналган айнымалы жэне туракты тон тушст1риштерь

ЕСКЕРТПЕ Сэйкес релеш бар курамдастырылган жэне кыска туйыкталудан коргауга арналган тушспрпштер ушш пзбектщ автоматты севддргшггерше (IEC 60947-2 дарацыз) бершген сэйкес шарттар косымша колданылады.

Осы стандарт сондай-ан тушспргпн реле жетектерше жэне тушст1ргшггщ катушка т1збепмен гана басдарылатын тушспеге таралады.

Сондай-ан электромагнита электронды баснаратын тушспргшггер мен icKe носныштар да осы стандартта намтылады.

1.1.2    Айнымалы токты icKe коскыштар

Крзгалтнышты icKe носу мен номиналды жылдамдынна дейш тарату, нозгалтныштьщ узЫсыз жумысын намтамасыз ету, нозгалтныштан норектещцрущ ажырату жэне

Ресми басылым

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

козгалткыштар мен косылган пзбектерд1 жумыстыц артьщ жуктемесшен коргау ушш арналган, айнымалы ток; icKe коскыштары.

Соныц шпнде кецейтшген функциялары бар немесе жок электронды технологияларга непзделген, icKe коскыштарга арналган артьщ жуктемел1 релес1 Н косымшасына сэйкес, осы стандарттыц талаптарына колданылады.

1.1.2.1    Тжелей тура icne косуга арналган айнымалы ток icKe коскыштары (толык кернеумен)

К^озгалткышты icKe косуга, оны номиналды жылдамдьпща дейш таратуга, козгалткыштар мен косылган т1збектерд1 жумыстыц артьщ жуктемесшен коргауга жэне козгалткыштан коректенд1руд1 ажыратуга арналган, icxe коскыштары.

Осы стандарт сондай-ак реверсивп icKe коскыштарга таралады.

1.1.2.2    Темендетшген кернеудеп айнымалы ток icKe коскыштары

Козгалткышты icKe косуга, оны желшпс кернеудщ козгалткыш жетектерше

байланыстырудыц 6ip сатыдан кеп немесе кернеуд1 б1ртшдеп жогарылату аркылы беру жолымен номинал жылдамдыкка дешн тарату, козгалткыштар мен косылган пзбектерд1 жумыстыц артъщ жуктемесшен коргауга жэне козгалткыштан коректенд1руд1 ажыратуга арналган, томен кернеудеп айнымалы ток 1ске коскыштары.

Ауыстырып косудыц автоматтык курылтылары, 6ip кадамнан баскасына ауыстырып косудыц пзбекп операцияларын бакьшау ушш пайдалануы мумюн. Автоматтык ауыстырып косудыц осындай курылгылары, мысалы, уакыт Kiflipici бар тушспргпн реле немесе бершген уакыт Kwpici бар ею позициялы реле, токтыц минималды агыткыштары жэне удеудщ автоматтык реттегпнтер1 (5.10 карацыз).

1.1.2.2.1    Жулдызша-ушбурыш тобекп кке коскыштар

Жулдызша байланысындагы уш фаз алы козгалткышты icKe косу, оныц жулдызша байланысындагы узипсйз жумысын камтамасыз ету, козгалткыштар мен оган косьшган т1збектерд1 жумыстыц артьщ жуктемесшен коргау жэне козгалткыштыц коректенуш ажырату ушш арналган, жулдызша-ушбурыш пзбекп icKe коскыштары.

Осы стандартта карастырылатын, жулдызша-ушбурыш тазбекп icKe коскыштары козгалткыштарды лезд1к реверстеуге арналмаган, сондьщтан АС-4 сатыда колданыла алмайды.

ЕСКЕРТПЕ Жулдызша пзбегтде желщел ток пен козгалткыштьщ айналу сэй ушбурыш избегшей шамамен уш есе аз. Осылайша, жулдызша-ушбурыш лзбегшдеп icKe коскьпнтарды юке косумен шарттаскан жогаргы токты немесе жетекп механизм эсершен косылган айналу сэтш шектеу кажет болганда пайдаланады. Крзгалткыштыц icKe коскыш тогыныц, юке коскыш айналу сэтшщ жэне жетекп механизмнщ кедерп сэтшщ типтес кисыктары 1-суретте керсетшген.

1.1.2.2.2    Ек1 сатылы автотрансформаторлы icKe коскыштар

Асинхронды козгалткышты icxe косу, оны томендетшген айналу сэпмен тыныш калпынан калыпты жылдамдыкка дешн тарату, козгалткышты жэне оган косьшган т1збектерд1 жумыстыц артьщ жуктемесшен коргау жэне козгалткыштыц коректенуш ажырату ушш арналган, ею сатылы автотрансформаторлы icKe коскыштары.

Осы стандарт, icKe коскыштыц батгшен немесе icKe коскышпен байланысуга арнайы есептелген, курастырмалы тораптан куралатын, автотрансформаторларга таралады.

Сатьшар саны еюден асатын, автотрансформаторлы icKe коскыштар осы стандартней камтылмайды.

Осы стандартта карастырылатын, автотрансформаторлы icKe коскыштар козгалткыштардыц кайталамалы-кыска уактьшы косулар немесе лезд1к реверстеуге арналмаган жэне, сондьщтан, АС-4 санатында колданыла алмайды.

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011

ЕСКЕРТПЕ 1ске досылган далпында желвдеп ток; пен темендетшген кернеуде оныц косылуымсн камтамасыз етшген, козгалткыштыц айналу cori шамамен катынастьщ (icKe коскыш кернеу): (номиналды кернеу) квадратьша пропорционал кпшрейедь Сондыдтан автотрансформаторлы icKe коскыштарды icKe коскыш жогаргы токты немесе жетекп механизм эсершен косылатын кке коскыш айналу сэтш шектеу кажет болганда пайдаланады. К^озталткыштьщ кке коскыш тогыныц, icKe коскыш айналу сэтшщ жэне жетекп механизмнщ кедерп сэтшщ удсас кисыктары 2-суретте керсетшген.

1.1.2.3 Реостатты роторлы кке досдыштар

Фазальщ роторы бар, асинхронды дозгалтдышты, алдын ала ротор пзбегше енпзшген кедергшерд1 белу жолымен кке досу, дозгалтдышты жумыстыц артьщ жуктемесшен доргау жэне дозгалтдыштьщ доректенуш ажырату унпн арналган, icKe досдыштары.

Фазалыд роторы бар, асинхронды дозгалтдыштьщ ашыд пзбектеп тушспе садиналар арасындагы максимал кернеу роторлы т1збекке досылган, коммутациялыд аппараттардьщ одшаулануы бойынша досарланган номиналды кернеуден аспау керек (5.3.1.1.2 дарацыз).

ЕСКЕРТПЕ Бул талап статорга Караганда, ротордагы электр жуктемелершщ аз мэнше жэне олардыц кыска уакытына непзделген.

Осы стандарт, сондай-ад тодтатылган дозгалтдышта досдыштар ауыстырып досылган кезде, ек1 айналу багыттауыштары бар, кке досдыштарга да таралады (5.3.5.5 дарацыз). Кдйталамалы-дысда уадытты досылуларды жэне дарсы тодпен тежеуд1 дарастыратын, функцияларды жузеге асырганда досымша талаптар дойылады, бул ендорупп мен тутынушы арасында кел1сшген болу керек.

Осы стандарт, сондай-ад icKe досдыштыц белптн дурайтын немесе icKe досдышпен байланысуга арнайы есептелген, торапты тузунп резисторларга таралады.

1.2    Ерекшелжтер1

Осы стандартты долдану саласына к1рмейд1:

-    турадты тод icKe досдыштары;

-    icKe досдыш далпында узад жумысда есептелген жулдызша-ушбурыш пзбектеп icKe досдыштар, реостатты роторлы жэне ек1 сатылы автотрансформаторлы icKe досдыштар;

-    асимметриялы реостатты роторлы icKe досдыштар, ягни эр турл1 фазадагы турл1 кедергшермен;

-    тек icKe досуга гана емес, сондай-ад жылдамдыдты реттеу унпн арналган курылгылар;

-    суйыд жэне суйыд-булы icKe досдыштар;

-    басты ызбек дурамына жартьшай етвазгйп кшттер юретш, жартьшай етюзгпн тушспрпштер мен icKe досдыштар;

-    реостатты статорлы icKe досдыштар;

-    арнайы долданыстагы тушсйрпштер мен icKe досдыштар;

-    тушст1рпштердщ досалды тушспелер1 жэне тушст1рпш реле мен артыд жуктеме тушспелерЁ Олар IEC 60947-5-1 дарастырылады.

1.3    Мадсаты

Осы стандарттыц мадсаты темендегшерд1 белгшеу болып табылады:

a)    тушсиргшггер мен icKe досдыштардыц, сондай-ад жинадталатын жабдыдтардыц

сипаттамаларын;

b)    келесшерге датысы бойынша, тутсйргпнтер мен icKe досдыштарга долданылатын

шарттарды:

1)    дажалу мен дызмет ету,

2)    диэлектрлш дасиеттерге,

3

КР СТ МЭК 60947-4-1-2011

3)    олардыц к;абьщшаларымен к;амтамасыз етшетш, ^органыс дэрежелерц холданылатын жерде,

4)    хурастырылымдар;

c)    осы талаптарга сэйкесигш растау у™¹¹ орындалатын, сынаулар жэне осы сынауларды журпзу эдктемелерц

d)    аппараттармен 6ipre усынылу немесе ощцрушшщ жариялауларда корсетшу керек, аппарат.

2 Нормативны сштемелер

Осы стандартты холдану уппн келей сштемел1 нормативтпс кужаттар к;ажет. Даталанган сштемелер уппн, сштемел1 кужаттъщ тек керсетшген басылымы тана холданылады, куш хойылмаган сштемелер уппн, сштемел1 кужаттьщ соцгы басьшымы (оныц барльщ озгерктерш хоса) холданылады:

КД СТ 1.9-2007 Казахстан Республикасыньщ мемлекегак техникалых реттеу жуйес1. Казахстан Республикасында хальщаральщ, ещрлш жэне шетелдпс мемлекеттердщ улттых стандарттарын, стандарттау женшдеп басха нормативтпс ку^жаттаРД^ы холдану тэрт1б1

IEC 60034-1:2004¹ Rotating electrical machines - Part 1: Rating and performance (Айналмалы электр машиналары - 1-бел1м: Номиналды деректер мен сипаттамалар).

IEC 60085:2007¹ Electrical insulation - Thermal evaluation and designation (Электр охшаулану - Термиялых багалау мен белгшеу).

IEC 60300-3-5:2001¹ Dependability management - Part 3-5: Application guide -Reliability test conditions and statistical test principles (Сеюмдшк менеджмент!. 3-5-6eniM. Крлдану бойынша нусхама. СешмдЫкп сынау шарттары жэне статикалых сынаулар принциптер1).

IEC 60410:1973¹ Sampling plans and procedures for inspection by attributes (Сапалых белгшepi бойынша ipixren бахылау ережелер1 мен жоспарлары).

IEC 60947-1:2007¹ Low-voltage switchgear and controlgear - Part 1: General rules (Томен вольта уйлеепру жэне басхару аппаратурасы. 1-бел1м. Жалпы ережелер).

IEC 60947-2:2006¹ Low-voltage switchgear and controlgear - Part 2: Circuit-breakers (Томен вольта уйлеепру жэне басхару аппаратурасы. 2-бел1м. Автоматты сещцргпнтер).

IEC 60947-3:2008¹ Low-voltage switchgear and controlgear - Part 3: Switches, disconnectors, switch-disconnectors and fuse-combination units (Томен вольта тарату жэне басхару аппаратурасы. 3-бол1м. Сещцргпнтер, ажыратхыштар, сенд1ргш1-ажыратхыштар жэне сахтандыргыш блоктары).

IEC 60947-5-1:2003¹ Low-voltage switchgear and controlgear - Part 5-1: Control circuit devices and switching elements - Electromechanical control circuit devices (Томен вольта тарату жэне басхару аппаратурасы. 5-1-бол1м. Екшнп ретак комутация пзбегшдеп курылгылар жэне коммутирлейтш элементтер. Екшпп ретак комутация пзбегшдеп электромеханикалых хурылгылар).

IEC 61000-4-2:2008¹ Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 4-2: Testing and measurement techniques - Electrostatic discharge immunity test (Электромагнитах уйлеймдипк (EMC). 4-2-бел1м. Сынау мен олшеу тэсшдерь Электростатикалых разрядха тез1мдшптн сынау).

IEC 61000-4-3:2006¹ Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 4-3 : Testing and measurement techniques - Radiated, radio-frequency, electromagnetic field immunity test (Электромагнитах уйлешмдшпе (EMC). 4-3-бол1м. Сынау мен олшеу тэсшдерг Сэулеленетш радиожиЫки электромагнитах opicxe тоз1мдЫгш сынау).

ЦР СТ МЭК 60947-4-1-2011

IEC 61000-4-4:2004* Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 4-4: Testing and measurement techniques - Electrical fast transient/burst immunity test (Электромагнитах уйлес1мдЫк (EMC). 4-4-бел1м. Сынау мен елшеу тэсшдерт Наносекундты импульсп бегеушдерге тез1мдЫгш сынау).

IEC 61000-4-5:2005* Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 4-5: Testing and measurement techniques - Surge immunity test (Электромагнитпк уйлес1мдЫк (EMC). 4-5-6eniM. Сынау мен елшеу тэсшдерт Улкен энергиянын; микросекундты импульсп бегеушдерге тез1мдЫгш сынау).

IEC 61000-4-6:2008* Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 4-6: Testing and measurement techniques - Immunity to conducted disturbances, induced by radio-frequency fields (Электромагнитпк уйлес1мдЫк (EMC). 4-6-бел1м. Сынау мен елшеу тэсшдерь РадиожиЫкп ер1стермен келпршген, кондуктивп бегеушдерге тез1мдшнл).

IEC 61439-1:2009* Low-voltage switchgear and controlgear assemblies - Part 1: General rules (Темен вольта жинакды уйлеспру жэне баскару аппаратурасы. l-бeлiм. Жалпы ережелер).

IEC 61508 (барльщ бел1мдер1)* Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety-related systems (Кдушс1здйспен байланысты электр/электронды/ багдарламалайтын электронды жуйелердщ функционалдык Kayinci3fliri).

IEC 61511 (барльщ бел1мдер0* Functional safety - Safety instrumented systems for the process industry sector (Функдионалдьщ каупЫзднс. 0цдеу енеркэс1бше арналган каупЫзднстщ бакылау-елшеу жуйелер1).

IEC 61513:2001* Nuclear power plants - Instrumentation and control for systems important to safety - General requirements for system (Атом электр станциялары. Кдушс1зднсп баскарудыц елшеу аспаптары мен ЖYЙeлepi. Жуйелерге арналган жалпы талаптар).

IEC 61649:2008* Weibull analysis ( Вейбулл талдауы).

IEC 61810-1:2008* Electromechanical elementary relays - Part 1: General requirements (Кдрапайым электромеханикалык реле, l-бeлiм. Жалпы талаптар).

IEC 62061:2005* Safety of machinery - Functional safety of safety-related electrical, electronic and programmable electronic control systems (Машиналардыц каупЫздпй 1^аушс1зднспен байланысты, электр, электронды, багдарламалайтын электронды баскару жуйелердщ функционалдык каупклздйт).

ISO 13849-1:2006* Safety of machinery - Safety-related parts of control systems - Part 1: General principles for design (Машиналардыц каушаздш. Кдушаздкп камтамасыз етумен байланысты, баскару жуйелершщ белшектерь 1-бел1м. Курастырудыц жалпы принциптерО.

CISPR 11:2003* Industrial, scientific and medical (ISM) radio-frequency equipment -Electromagnetic disturbance characteristics - Limits and methods of measurement. Amendment 1 (2004)* and Amendment 2 (2006)* (РадиожиЫкп енеркэсштнс, гылыми-зерттеу, медициналык жабдьщтар. Электромагнитпк бегеушдердщ сипаттамалары. Шекп мэндер1 жэне елшеу тэсшдерь 03repic 1 (2004) жэне 03repic 2 (2006)).

ЕСКЕРТПЕ Осы стандартты колдану кезшде жыл сайын шыгарылатын «Стандарттау женшдел нормативтнс кужаттар» акрараттык керсеткшпнде жэне ай сайын шыгарылатын акпараттьщ керсеткпнтерде сштеме жасалган стандартардыц агымдагы жыл бойынша колданылуын тексерген дурыс. Егер сштеме жасалган кужат орнына басдасы енпзшген (езгертшген) болса,онда осы стандартты колдану кезшде орнына енпзшген (езгертшген) дужатты жетекпшпкке алу керек. Егер сштеме жасалган дужат купи жойылган болса, орнына баскасы енпзшмесе, онда ол дужатда сштеме жасалган дужатда тшсп емес белжтер1мен гана колданылады.

К,Р СТ 1.9 сэйкес цолданылады

5

1

К,Р СТ 1.9 сэйкес цолданылады