Онсрк^ешпк металл кубы ржол дар 5-бел i к

БАКЫЛАУ ЖОНЕ СЫНАУ

Трубопроводы металлические промышленные Часть 5

КОНТРОЛЬ И ИСПЫТАНИЯ

KPCTEN 13480-5-2016

(EN 13480-4:2012 «Metallic industrial piping - /xirt 5: fabrication and installation», IDT)

Ресми басылым

Осы улттыц стандарт EN 13480-6:2012 еуропатыц стандартты башма жузеге асыру oo:iып табылады ж?ие И-1000 Ерюссель, Маричке 17 мекеижаиыида ориаласкай СЕН

Р) цсатымеи цабылдаибы

Казакстан Республикасм Инвестиниялар жопе даму мнннстрл1гннн Техннкалык реттеу жопе метрология комитет!

(Мемстандарт)

Онеркоспгпк металл кубыржоллар

5-бел iK

БАКЫЛАУ ЖОПЕ СЫНАУ

КРСТ EN 13480-5-2016

(EN 134X0-4:2012 «Metallic industrial piping - part 5: fabrication and installation», IDT)

Ресмн басылым

Осы улттыц стандарт EN 134X0-6:2012 еуропшыц стаидартты башма жузеге асыру болып табылады жлпе И-1000 Брюссель, Марийке 17 мекепжаиынОа ориашсцап СЕН

Р) -цсатымеп ^абылданды

Казакстан Республнкасы Инвестициялар жопе ламу miiiiiicip.iii iiiin Техникалык реттеу жоне метрология комитет!

(Мемстандарт)

Сынаулар этмзер алдында дайындаушы, персоналдын осы жумыс ушш бЫктмтн TeKcepyi керек. Буны энд1руип тексеру1 mic.

8.4.4    Бузбантын сынау a.iici мен сынау эдктемесш тандау

8.4.4.1    К'озбен шолып карам шыгу жоме сынау

«Кэзбен шолу жэне сынау» термит дайындау, жннактау, курастыру жэне орнату барысы немесе кейнн кол жетюз1мд1 немесе ертеректс карастыруга кол жепаз1мд1 кубыржолдары мен "преулердж баска элементтер1 мен косылыстарды, курамб1рлтер бэлiпн карап шыгу ретждетуатлу1 керек.

ЕСКЕРТПЕ. Бул карап шыгу элшемдердк жж жнектемелерж, косылыстарды дайындауды, осьтипк, 6ipiry (nicipy, бемту, катты камтып oipiicripy немесе косылыстын баска эд1стер1), курастыру жэне орнатуды камти алады.

ГЙаруд1 кэзбен шолып карау EN ISO 17635:2010, А 1 (УТ)-кестесже сэйкесуч керек

8.4.4.2    Бегл к сынаулар

Эд1стер EN ISO 17635:2010, 2-кестесже сэйкес МТ немесе РТ болуы керек

Сынау эд1стемелер1 EN ISO 17635:2010, А.2 (РТ) кестеане жэне А.З (МТ)-кестесже сэйкесу1 керек.

Феррита болаттар ушж РТ орнына МТ усынылады. Аустенита-феррпттч болаттар у min РТ усынылады.

8.4.4.3    Келемд! сынаулар

Од1стер EN ISO 17635:2010, З-кестесже сэйкес тандалуы керек

Сынау эд1стемелер1 EN ISO 17635:2010, А. 5 (RT-F) жэне А.8 (1ЛГ)-кестелерже сэйкесу! керек

Баска EN ISO 17635 стандартындагы NDT эд1стемелер, 8.4.2- 1-кестесжде келтчржген талап етчлетж сапа денгешн канагаттандырган жагдайда колданыла алады.

8.4.5    Сынау элктемелер! мен кабылдау денгейлер1

8.4.2-1-кестесжде сапа денгейлерже банланысты, сынау ашстемелер1 мен денгейлер1 жэне кабылдау денгейлер1 EN ISO 17635:2010, А косымшасына сэйкес тандалуы керек.

8.5    Хаттамалар

Бузбайтын сынау хаттамалары еуропалык сынау эд1стерже арналган стандартына сэйкес курастырылуы керек

8.6    IlicipLfireHii жчюп калнына кел ripy

Ж1ктерд1 калпына келт1ру эд1стер1 EN 13480-4 сэйкесу! керек.

Калпы на келтчржген жжтер NDT эд1стер1мен жэне сынау эшетерже орай кайтадан сынаулан эту1 тгас.

ЕСКЕРТПЕГПартген ж1ктщ акауларын багалау калпына келлру (жэндеу) кезжде косымша бакылауды талап етс алады.

Егер акаулар белпленген болса, олар TiiicTi улпмен багалана алмайды, балама сынау орындалуы немесе акау жойылуы керек болады.

Ж\к Kecin тасталып, егер эзгеа непзделмесе, кайта шаржер алдында, 6ip тел1 мде ж1кте еюден артык жэндеу калпына келтзрулер руксат етчледг

9 Коры I ын.|ы багалау жопе кужагтау

9.1    Жалпы ережелер

Корытынды сертнфнкаттар алдында, дайындаушы кубырлар жуйеа дайындалганына кэз жетмзу ушш корытынды багалау журпзу1 керек.

9.2    Корытынды тексеру

9.2.1    Жалпы ережелер

Корытынды тексеру мыналарды камтуы Tnic:

a)    Корытынды сынар алдында кэзбен шолып бакылау;

b)    Бакылау сынаулан кешн кэзбен шолып бакылау;

c)    Дайындаушы кужаттарын тексеру.

9.2.2    Кэзбен шолып бакылау сырткы жабынды жагуды аяктаганга дешн орындалуы керепк Кэзбен шолып бакылау мыналарды растауы Tiiic:

a)    Элшемдер мен бейпмделу кубыржолы жуйеа нш есептелген талаптарына сэйкеседк

b)    Курамб1рл1ктср, Т1реулер, жннактау жэне орнату осы Еуропалык стандарт талаптарына сэйкеседг

9.2.3    Кэзбен шолып бакылау, бакылау сынауы нэтижесшде бузылулар жоктыгын растауы керек:

a)    BipiKnefrriH курамб1рл1ктерге бектлген, кысым астында сынаудан этпеген барлык туйык ернемектер алып тасгалуы керек;

b)    Барлык уакытша тзреулер жэне т о. алып тасталуы керек;

c)    Кысымды сынау максатында бектлген барлык элшеу куралдары алып тасталуы керек;

d)    Бакылау сынау ушш алып тасталган барлык курамб1рл1ктер (баскару клапандары, куралдар жэне т.б.) жиналуы керек;

e)    Жоба бойынша немесе осы стандарт бойынша талап ет1летш сактандыру клапандары немесе шыгару курылгылары дурыс орнатылуы жэне белпленген куш пен турге не болуы керек.

9.3.2.1.2 Жепден коргауга арналган сылак. сыналатын косылысты тынгылыкты тексеруге кедерН келтзрмеГтш жагдайда руксат етзлу1 керек

9.3.2.1.4    бдетге кенейту жлктер1 дайындаушы зауытында жэне кубыржолы жуйес1нде орында кысым астында сынаудан эту1 керек. Сынау кысымы дайындаушы зауытта сынаган жагдайда EN 14917 сэйкесу1 жэне кубыржолы жуйеанде сынаган жагдайда 9.3.2.2.1-т сэйкес кысым астында сынауга ту^гс1р1лу1 керек.

Кенейту ж>ктер1 снльфондарды сынау барысында буНлуден турактандыру ушш шектепшт ермен жарактала алады.

9.3.2.1.5    Сынауга тус1р1лмейтш жабдык кубыржолынан ажыратылуы немесе бэл1нген джайындамалар, ернемектер немесе баска куралдар сынау кезшде ажыратылуы керек.

Ескертпе Клапан сынау кысымы ушш жарайтын жагдайда, клапан (онын жабу теттн косу) пайдалана алады.

9.3.2.1.6    Кубыржолдары шегендеуден эту кезшде соккылап сынау сиякты соккылап жуктеуд1н кандай да oip нысанына туар1лме>ч керек,

9.3.2.1.7    Индикация диск1 мен манометр жазулары пайдаланылатын жагдайда, циферблат болжалды максимал кысымнан шамамен ею есе артык аукымда аякталуы керек, oipaK emoip жагдайда аукым кысым» а Караганда ксм1 1,5 немесе 4 есе артык

болмауы керек.

9.3.2.1.8 Курамб1рл1ктер кысым астында сыналуы керек жагдайда, кэрсететж берпштер кура.мб1рл1кке немесе алшактагы орналаскан курамб1р.пкке, кысымды арттыру, тесллеу жэне курамб!рл1юп кымталуынан айыру немесе желдетудщ барлык кезеад бонына кысымды баскаратын операторга жешл кэржетш берНштерден косылуы керек

Ескертпе 1. Б«р калибр атаулы немеес талап еплмеГгпн улкен кубыржолы жуйелср1 уилн кал морд i жазу Typi усынылатын болады.

Ескертпе 2 шагын сактандыру клапаны Э31рлеу кезенжде артык кысымды болдырмау уилн тест-жуйеден 1,1 есе шагын сактандыру клапанынын орнатылуы усынылады.

9.3.2.1.9    пайдаланылатын берНштердж барлык индикациялары мен жазу турлер1 жолтабан eniniн стандарттарына сэйкес калибрлену1 керек

9.3.2.1.10    Гндростатикалык арынмен сынаудан кеГнн жэнделген кубыржолы, егер эзгеа талап етжмесе, таруден кейж талап еплетж термоэндеу жэне жэндеуд1 аяктаганнан кейж кысым астында сынауга кайта Tycipwyi керек.

9.3.2.2.1 Сынау кысымы мы на тендеумен аныкталган ем мэннж улкешнен кем болмауы керек:

^_1^_5/>_s/teL    (9.32-1)

немесе

Р_х ■ 1,43 PS    (9.3.2-2)

мунда

/ есептелген температура жагдайында есептелген жагдайлар ymiii номинал есептелген кернеу, МПа (Н/мм*);

/_ш, сынау тсмпсратурасы жагдайында есептелген маклер уппн номинал ссснтслгсн кернеу, МПа (Н/мм2);

PS    максима! руксат сплети! кысым. бар:

Ле»!    сынау кысымы. бар.

fiat If коэффициент! кубыржолы бойынша карастырылатын бэлшек матерналына жэне/немесе TS температурасынын эзгеруше байланысты болады, Р_х есептеу уилн колданылатын fu* If мэж магнетралдык кысымнын Tipey элементтержж турл1 матерналдарын жэне/немесе турл1 TS температураларын есепке алып алынган ен тэмен коэффициенттен кем болмауы керек.

Барлык жагдайда кубыржолыныц эр курамб1рлш ymin сынау температурасы, егер кажет болса сынау кысымын тэмендету жолымен сынау шарттары ymin EN 13480-3 бершгеннен жогары есептелген кернеуд1 курамайтындай, Tiiicri дэрежеге дейт шектелген болуы керек.

Кубыржолы сыргымалык аукымында жумыс ктейтж жагдайлар уилн 1\ материалдарга арналган уйлеспршген стандарттарда уакыт iiuinae туракты шамалар кол жепаз1мд1 болатын, ен жогары температура уилн уакыт iiuiwie туракты шамалар кэмепмен аныкталады.

ЕСКЕРТПЕ 1. Киска уикыпык салдарынан. кысымга арна.и ан сынау уакытка баПланысты болмайтын icTCii пилу Kayuiiic катысты гама жабдык ocpiiciii in растай алалы Пул узак бср!кпккс einoip пусках.lap берс алмайды, атап айтканда, жумысшы температура сыргулык аймагында болатын жагдайда

уакыт 5тс кслс материал нашарлауыман 6cpirriicKC нускау болмайды.

Колданылатын сынау кысымы карастырылатын нуктеге сынау кезшде жэне пайдалану кезшде колданылатын кез келген статикалык арын кэлемш камтуы керек.

ЕСКЕРТПЕ 2. Ллайда сынау ксииде кубыржолы шйнлепмсн курылатын статикалык кысым. стер ал кабыргада ксрнсуд! 5%-лаи артык улгайгиаса. ссснкс кабылданбауы керек.

Эр кубыржолынын каскады ушш сынау кысымы, егер кажет болса сынау кысымын тэмсндету жолымен сынау шарттары ушш EN 13480-3 белпленгеннен артык ссегттелген кернеуд! курамайтындай денгейге дейш шектелген болуы керек Косымша акпаратка катысты EN 13480-3 кара

Уакытша немесе туракты курастырымдар гндростатикалык арынмен сынау кезшде курылатын жуктемелерге тэтеп беру ушш жобаланатындай камтамасыз ету керек.

Гндростатикалык арынмен сынар алдында уакытша Tipeyacp oepiKTiri тексер1лу1 керек.

Кубыржолы жуйесшде ауа калташаларын болдырмау керек. Олардын кубыржолынын сыналатын секцияларында тузшуш болдырмайтын куралдарды камтамасыз ету керек.

Эдетге гндростатикалык арынмен сынауды су кэмепмен журпзед!. Су сапасы жепн1 болдырмау немесе кандай да 6ip туну ластануларын болдырмайтындай болуы Tiiic.

Кэп жагдайда пшростатнкалык сынау эдеттеп кубыр суымен орындала алады.

Аустеннтт1 таттанбайтын болаттан жасалган кубыржолдарын гндростатикалык сынау ушш, суда галогендер шогыры (хлоридтер, бромидтер, йодндтер) 50мг/л аспауы

Tiiic.

Кысылатын агынды орта морт сыну каупш болдырмау уш1н жетк1л1кп жогары температурага не болуы керек. EN 13480-2 кара

Егер Судан ерекшс аккыш органы пайдаланса, осы аккыш ортамен байланысты барлык косымша тэуекелдерд1 сэйкестенд1ру уш1н шаралар кабылдау керек. Барлык келес1 шартгар орындалуы керек: кысым астындагы орта мынадай болуы керек:

a)    Уыггыемес;

b)    60°С жэне жогары тутану температурасына не болуы (жабык отбакырашта сынау) жэне тутану температурасынан 25°С аукымда колданбауы керек;

c)    Атмосферада кем1 10°С кайнау тем перату расы мен температурага не болуы жэне кату температурасынан кем1 5°С жогары температурага не болуы керек.

Кысым астында сынау ушш ауыз суын берет1н турмыстык су кубыры жуйелер1 уш1н ауыз суын пайдалану керек.

Кабыргалары калыц кубыржолдары, металл температурасы кысым астында орта температураксына болжалды тен болмайынша, кысымга т^'с1р1лмеу1 керек Егер материал немесе курамб1рл1к oepiKTiri температ>'рага немесе кысымды улгайту жылдамдыгына шектеулер салса, оларды есепке алу жэне сынау деректершш сертнфнкатына енпзу керек.

9.3.2.2.2 Кубыржолы жуйеа ке\п 30 минут бойына сынау кысымы жагдайында усталуы керек. Содан кейш кысым барынша руксат ет{лет1н кысымга деГнн кемтлу1, PS мен барлык курамб1рл1ктер жэне п1с1р1лген косылыстар барлык беттер мен косылыстарды тьщгылыкты кэзбен шолып карал шыгуга тус4р}лу! керек.

9.3.3 Ауа сыгымдаумен сынау

Ауамен сынау, гндростатикалык арынмен сынау кубыржолы жуйес!н булд4ру1 немесе тшMai болмайтын жагдайда гана руксат eTiayi керек, ягни:

Процесс (мысалы муз) немесе жабдык (мысалы жабдык турактылыгын немесе колданылуын oyaaipe алатын жеп) уш1н су калдыктарынын кажет емес катысуы.

Кысым астында жумыс ютейнн жабдыкка. Tipeyre немесе бузылуга экеле алатын жерге су массасынан жуктемелер сиякты техникалык шектеулер.

Ауамсн сыгымдаумен сынау синатгамасы жобалау кезешнде аныкталуы керек. Tiiicri каушаздш шараларын сактау керек.

9.3.1-т талаптары орындалуы керек.

Кысылган ортаны пайдаланумен кысым астында сынау кезшде тэуекелдер болуы нэтижесшдс, ерекше назарды мына факторларга аудару керек:

a)    кубыржолы ортасынын орналасуы жэне онын адамдар ушж ашык баска гимараттарга зауыттар, когамдык каток жолдары мен тел1мдерге жэне сыналатын кубыржолы жуйеа шепнде барлык баска жабдыктар мен курастырымдарга катысты орналасуы;

b)    сынау кезжде сн катал каушазд1ктш колданыстагы стандарттарын жэне сынауларга катысатын персоналда гана сынау тел1мше Kipc алатынын устану, ягни егер сынаулар арнайы уймаратга орындалмаса, сынау аймагына пкелей жапсарлас аудан жабык болуы жэне Kayirrri мен тиым салынган аймактар ушш колданылатын ескерту белплер1 камтамасыз еплу1 тшс;

c)    кубыржолы материалдарынын жылдам бузылуга карсылыгы жэне морт сынуды болдырмаудын абсолют кажетпп;

d)    назарды, егер газ кысымын сактау кезжде жогары кысымнан сыналатын кубыржолы жуйесждеп мэндерге дешн кем1тсе, температура тэмендейтж факпне аудару керек. Сондыктан кубыржолы жуйелерж дайындаушы жетюзет1н жабдык, кубыржолы жуйелер1не тусетж газ температ>^грасы минимал кэрселлген температурадан аспайтындау болуы керек Металл температ>расы кубыржолы жуйелер! ymin EN 13480-2:2012. В косымшасында талап ет1лелн морт сыну температурасынан кеки 25°С-ка жогары болуы керек.

e)    сынау барысында камтамасыз сплели кашыктан мониторинг жасау кэлем1

Сынау кысымы 9.3.2.2-т сэйкесу1 керек

Осындай кысымга тус1р1лепн кубыржолдары жабык, коршалган аумакта орналасуы жэне жарылыс жагдайында бэлшектерд1н шышаруын болдырмайтындай Tuicri шаралар кабылдануы тшс. Сондай-ак кубыржолы адамдардан жстк1л1кп алые аймакта (халыкган немесе зауыт жумыскерлер1нен) орналасуы керек, бунда жарылыс туындаган жагдайда, адамдар жарылыска Tycneyi керек болады (бул снарядтардан закым шегуд1 камтымайды).

Кысымды белпленген сынау кысымынан шамамен 50% мэнге дей1н б1рпндеп арттыру керек. Содан кей1н кысымды бер1лген сынау кысымына деГпн жеткенге деййн кезенд» турде акырындап 10%-дан улгайтып отыру керек Содан кешн кысымды 10 минут б1ткеннен сонр, тексеру кысымына дешн азайту жэне кубыржолын тексеру кез1нде устану керек болады.

А® Р.7    (9.3.3-1)

м

0 бапама сынау макенмал PS руксат еплепн кысымды 1,1 есе асатын сынау кысымы жагдайында орындала алады.

Егер бапама 1,1 есел1к макенмал руксат еплепн кысым пайдаланылса, ол кубыржолын карау ymin макенмал руксат еплепн кысымга дешн тэмендеплу1 керек

Если Бастапкы кысымды сынар алдында кем дегенде 9.3.3- 1-кестесшде келпр1лгендей NDT журпзу керек болады. Сынау кэлем1 8.2-1-кестес1нде, онын 1шшде Ескертпе g белпленгеннен кем болмауы керек

9.3.3- 1-Kecreci - 9.3.3-т сэйксс ауа сы» ым.кк ышиен сынау журпзген жагданда NDT колемi

nicipLii ен жчк ту pi NDT Ko.ieMi Сакиналы Ж1ктер; тарамдалу жэне келтекубырдын п1с1р1лген жч Krepi DN > 100 10% RT немесе UT, бойлык ж1ктер1мен кэлденен кима Тарамдалу мен келтекубырдын п1с1р1лген жзктер1 DN < 100 жэне келтекубыр ж\ Krepi Матерналдар тобы 1.1,1.2,8.1 Матерналдардын баска топтары 5 % РТ не МТ 25% РТ не МТ Егер олар NDT немесе кубырлар мен ернемектерд1 дайындаушы-зауыт аумагында кысыммен сынауга тус1р1лмеген болса, бойлык жэне орама п1с1р1лген ж1ктер 100 % RT не UT DN < 600 деГнн, 10 % nicipiлген ж1ктер 100 % сынаудан эту1 Tnic; п1с1р1лген ж1ктерд1н жалпы узындыгынан DN > 600, 10 %

9.3.4    Гндростатнкалык сынау немесе жеке nicipiareH ж1ктерд1 (косатын аактердК ауа сыгымдаумен сынау зиянды немесе тшмаз болатын жагдайларда, бул сынаулар ттсп бузбайтын сынаулармен алмастырылуы керек (100% RT немесе UT жэне 100% РТ немесе МТ) Накты материалдарга. мысалы шыны жабынга келетж болсак, кубыржолында есептелген кернеулерд1 болат курастырымнын есептелген шарттары учли атаулы кернеуден кеки 70% тэмендетед1, буны сынау кысымы мен бузбайтын сынаулар кэлем1 белпленген жагдайда есепке кабылдауга болады.

9.3.5    Бакылау сынауы сынак хаттамасында расталуы керек

9.4 9.4 «Каушаздш жуйелерш бакылау» бар тармакшасын алып тастау жэне 9.5-тармакшасын баска ттсп бэл1ктермен oipre 9.4 «Кужаттама», 9.4.1 «Корытынды кужаттар пакетЬ>, 9.4.2 «Жобалау мен энд1ру бойынша кужаттар пакет1», 9.4.3 «Жумысшы нускаулыктар» мен 9.4.4 «Сатып алушы кужаттамасы» деп жана тармак рет1нде нэм1рлеу керек

9.4.1 Корытынды кужаттар пакет!

Корытынды кужаттар пакет! жобалау кужаттамасын жэне дайындаушынын кужаттар пакет1н, сондай-ак жумысшы нускаулыктарды камтуы керек. Корытынды кужаттар пакелнщ мазмуны 9.4-1-кестес1не сэйкесу1 керек

9.4-1-KecTeci Корытынды кужаттама

JV* кужаттар Класс кубыржолы 0,5 бар томен III II I 0 1 Кубыржолы схемасы жэне бакылау-элшеу куралдарымен жарактау (схема Р&1) X X X ха ха 2 Есептеу жэне жумысшы !иарттарды кыскаша сипатгау X X X ха ха 3 Кубыржолы мен Т1реулерд1н элшемдермен жинактау сызбасы (курылыс сызбалары, турлер1. жер бет1 орналастыру снякты нзометрняда сызбаларды камти алады) X X X ха X*

KPCTEN 13480-5-2016 9.4-1-кестеатн соны

4 влшемдер, стандарттар жэне материалдармен кубыржолы курамб1рл1ктерже арналган бэлшектер тЫл1м1 X X ха ха 5 Непзп материалдар мен косым материалдар»а сертификаттар, егер талап етелсе X X ха См EN 13480-2 6 Турл1 курамб1рл1ктерге арналган кужаттар, мысалы бурандалар, корганые жабдык X X ха ха Xя 7 I licipy кужаттары X X ха ха • 8 NDT бойынша кужаттар X X X - - 9 Термоэндеу кужаттары X X X - - 10 Кысым астында сынаулар немесе балама сынаулар хаттамалары X X ха Xя - 11 Танбалау бойынша акпарат X X X X Xя 12 Жобага сэнкеспк декларациясы X X X - - 13 Кубыржолын жинау жэне орнату бойынша сэйкеспк декларациясы X X X - - 14 Жумысшы нускаулыктар” X X X - - 15 Колдануга арналган ттсп иускаулыктарь - - - X - «х»кужаттьщ корытыиды жимами!а косылуы керекппн бишрсдг ECKEPTIIE Егер I. II. Ш-класты кубыржоллары PED колланылатын слдс рынокта болса. PED сэйкеспк декларацияемна VII крсымшасииа кара 1 лайынлаушы uicilliMiHC оайланыеш болиды ь сгср ормату жэне жннактаулмц жумыешм нускаулыкгарына косылмаеа

10 Декларация

Корьггынды багалауды аяктау жэне кужаттаманы алганнан ксшн, дайындаушы EN 13480 (А косымшасын кара) сэнкеспк декларацнясын 6epyi керек.

ECKEPTI1E. Сэйкест туралы ЕО декларациясы талаптарына жетекиилш боПынша CENYTR 13480-

7 кара.

Библиография

[1]    EN 10217 (all parts); Welded steel tubes for pressure purposes — Technical deliver)' conditions (Кысым астында жумыс icTeyre арналган nicipuiien болат кубырлар Жетюзудщ техникалык шартгары).

[2]    CEN/TR 13480-7, Metallic industrial piping — Part 7: Guidance on the use of conformity assessment procedures (Эшйрмген металл кубыржолдары. Сэйкеслкт1 багалау процедураларын пайдалану бойынша жетекшшк)

[3]    CEN 1SO/TR 15608, Welding — Guidelines for a metallic materials grouping system (ISO/TR 15608) (flicipy. усыныстар)

Алгысоз

1    Казахстан Республнкасы Инвестициялар жэне даму министрлтнщ Техннкалык реттеу жэне метрология KOMiiTeTiHiH «Казакстан стандарттау жэне сертифнкаттау институты» республнкалык мемлекетпк кэсшорны ДЛ11ЫНДЛ11 ЕНГ13Д1

2    Казакстан Республнкасы Инвестициялар жэне даму министрлтнщ Техннкалык реттеу жэне метрология комитет! терагасынын 2016 жылгы «25» карашадагы № 300-од буйрыгымен БЕКГПЛ1П КОЛДАНЫСКА ЕНП31ЛД1

3    Осы стандарт EN 13480-5:2012 «Metallic industrial piping - part 5: fabrication and installation» (Онеркэаппк металл кубыржолдары. 5-белш. Дайындау жэне курастыру) еуропалык стандартка балама

EN 13480-5:2012 еуропалык стандартгы хатшылыгын AFNOR журпзепн CEN/TC 267 «бнеркэаптж кубыржолдары мен кубыржолдары» техннкалык комитет! эз1рледг

Агылшын тшнен аударма (еп).

Онын непзщде осы улттык стандарт данындалган (эз1рленген) жэне оган алтеме берщген еуропалык стандарттардын ресми даналары Нормати eri к техннкалык кужаттардын йрынгай мемлекетпк корында бар

Улттык стандарттардын алтеме халыкаралык стандартгарга сэйкестт туралы мэл!мет В.А. косымшасында келпрмген.

Сэйкесик дэрежеа - б1рдей (IDT)

4    Б1Р1НШ1 ТЕКСЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕ РУ КЕЗЕ1ЗД1Л1Г1

6 АЛГАШ РЕТ ЕНП31ЛД1

Осы сташкцтщ! iwepicmep туралы a/pia/xim жыл санын шыгары.лапши «Стандарттау ж<ииное,л нормативна к щжаттар» ацпараттыц сптемесшде, ал озгерктер мен тузетудер M.vnini ан санын шыгарылатын «Улттыц cmaiukipmmap» акпа/нипты^ сптемесшде жарняланады. Осы стандартты к/aUma царастырлш (ауыстырган) немесе жонган жагдаида штат хабарлама ан санын шыгарылатын « ¥лттыц cmaiukipmmap» ациа/нинты*; сптемесшде жарняланады.

Осы стандарт Казахстан Республнкасы Инвестициялар жэне даму министрлтнщ Техннкалык реттеу жэне метрология комитетщщ руксатынсыз ресми басылым реинде толыктай немесе белшектслт басылып шыгарыла, кебеГтле жэне таратыла алмайды

ЭОЖ 621.644.01    МСЖ 91.100.30 (IDT)

ТуЙ1нд| co’uep: энеркэагтлк металл кубыржолдары, металл кубыржолдарын дайындау, металл кубыржолдарын курастыру, энеркэагглк кубыржолдар. металл кубыржолдарын сынау

KA i\KC’TA 11 РЕСИУБЛ И KAC Ы H Ы Ц УЛГГЫ К СТА ИДА РТЫ ОперKociи гik металл кубыржолдар

5-болiK

БАКЫЛАУ ЖОПЕ СЫПАУ

Енпйп ен куш 2018-01-01

1    Колданылу саласы

Осы стандарт жекс орауыштар немссе кубыржолы жуйелержде, онын ituiKae EN 13480-3 жэне ЕН 13480-6 сэйкес дайындалган, сондай-ак EN 13480-4 сэйкес лайындалып орнатылган ттреулердеп EN 13480-1:2002 бойынша энеркэаттк кубыржолдарын тексеру мен сынауларга койылатын талаптарды белплейдг

2    Норма I ивтiK сиггемелер

Осы стандартты колдану ушЫ мы налай алтеме норматива к кужаттар кажет. Kyui белпленген сттемелер ушж алтеме норматива к кужаттын аталган басылымы гана колданылады, куш белпленбеген алтемелер уш1н алтеме кужаттын (барлык эзгер1стерж коса) сонгы басылымы колданылады:

EN    13480-1:2012    Metallic    industrial    piping    — Part 1. General    (Металл

кубыржолдарынын энеркэаттк жуйелерг 1-бэл1к. Жалпы ережелер)

EN    13480-2:2012    Metallic    industrial    piping    — Part 2. Materials    (Металл

кубыржолдарынын энеркэапттк жуйелерг 2-бэл1 к Материалдар).

EN 13480-3:2012 Metallic industrial piping — Part 3. Design and calculation (Металл кубыржолдарынын знеркэаттк жуйелерг 3-бэл!к: Жобалау жэне есептеу)

EN 13480-4:2002 Metallic industrial piping — Part 4. Fabrication and installation (Металл кубыржолдарынын энеркэсттж жуйелерг 4-бэл1к: Жасау жэне орнат>').

EN 13480-6 Metallic industrial piping — Part 6. Additional requirements for buried piping (Металл кубыржолдарынын энеркэаттк жуйелерг 6-бэл1к: Жерасты кубыржолдарына койылатын косымша талаптар)

EN 14917:2009+А 1:2012 Metal bellows expansion joints for pressure applications (Кысым астында колдануга арналган металл ауа урлепштерд5н тсмперату'ралык ж!ктер1).

EN ISO 5817:2007 Welding — Fusion-welded joints in steel, nickel, titanium and their alloys (beam welding excluded) — Quality levels for imperfections (ISO 5817:2003, corrected version:2005, including Technical Corrigendum 1:2006) (Tlicipy. Болат. никель, титан жэне олардын корытпаларын балкытып nicipy кезшдеп туГйсттр1лген ж1ктер (сэулел1к nicipy есепке алынбайды). Ж1к акауларына байланысты сапа денгейлер1 (ISO 5817:2003, тузет1лген нуска: 2005 ж., онын 1ш1нде Техннкалык тузету 1:2006)

EN ISO 9712:2012 Non-destructive testing — Qualification and certification of NDT personnel (ISO 9712:2012) (Бузбайтын бакылау. Бипктшк жэне персоналды аттестатгау (ISO 9712:2012)

EN ISO 17635:2010 Non-destructive testing of welds — General rules for metallic materials (ISO 17635:2010) (ГПартген косылыстарды бузбайтын бакылау. Металл материалдарга арналган жалпы ережелер (ISO 17635:2010)

EN ISO 17640:2010 Non-destructive testing of welds — Ultrasonic testing — Techniques, testing levels, and assessment (ISO 17640:2010) (nicipiareH косылыстарды бузбайтын бакылау. Ультрадыбыстык бакылау. Эд1стемелер. нэтижелерд! бакылау жэне багалау

денге tinepi (ISO 17640:2010)_

Pec ми басылым

3    Терминдер мен аныктамалар

Осы стандартта EN 13480-1 бойынша терминдер колданылады.

4    Кыскартулар

Осы стандартта EN 13480-1:2002 бойынша нышандар, сондай-ак мынадай кыскарган сэздер колданылады:

NDT    бузбайтын сынау;

МТ    магнит унтакты акаутапкы;

РТ    сщетш суйыктыкпен сынау;

RT    рентгенографнялык сынау;

UT ультрадыбыстык сынау;

VT кэзбен шолып байкау;

PWHT    пюруден Kefiiн термнялык эндеу

PED    арынды жабдыктуралы директива.

5    Жалпы талаптар

5.1    Дайындаушы, Tim-i бул жумыс косалкы мерд1герл1к бойынша баска дайындаушылар жэне/немесе курастырушыпарга бершсе де, дайындау мен курастыруга жауапты болады.

Дайындаушы жэне/немесе курастырушы сынаулар мен бакылауды орындауга, онын iiuiнле кубыржолдарынын барлык турлер1 yuiin осы еуропалык стандартта белпленген косалкы мерд1герл1к бузбайтын сынауларды (егер ондай болса) орындау ушж жауапты болады.

Нсксртис. Ьагалау процсдураларын колдану ГюПынша жегскнп.пк yiiiiii CEN/TR 13480-7 кара.

5.2    Энеркэсшт1к кубырлар EN 13480-1:2012, 5.1-1-кестссшс сэйксс ж1ктелу| ксрек.

Нсксртис 1. 1-ден 3-ке дсйшп класты к\'быржолдары кысым астында жумыс lcicHnii жабдыктар бойынша дирсктиваныи 1-дсн 3-кс ;icfiinii cananapia уксас

6    Жобаиы талдау

Дайындау/курастыруды бастар алдында кубыржолдары жобасы мен олардын ■лреулерше талдау орындау керек

Егер жоба жэне дайындауды турл1 уйымдар орындаса, кубыржолдарын жобалаушы, жобанын осы Еуропалык стандарт талаптарына сэйкесет1нд1пне дайындау ушш растау жасауы керек.

TuicTi сызбалар -Нз1л1м1н растау га коса беру керек.

Егер бэлшектер жобасы осы Еуропалык стандарт ка сэйкес талданган жэне кол жетмз1мд1 жердети1сп растау болса, жобаны кеГйннен талдау талап ет1лмейд|.

Нсксртис Вагалау процс.т>ра;1арын кол.чанл бойынша жетскпи.пкп CHN/TR 13480-7 кара

7    Сынаулар

7.1 Жалпы талаптар

Тексеру мен сынауларды бшк-п персонал орындауы керек. Стандарттар, срекшел1ктср немесе кабылдау эд1с1 мен элшсмдср1н толык сипаттайтын белпленген

процедуралар (кажет жагдайда) колда болуы керек.

Бузбайтын бакылау бойынша 7.2.4-т жзне 8-бэл1мдеп хаттамалар мен 7.2.5-т белНленген бузбайтын бакылау хаттамалары барлык талап еплетж сынауларды жзне кол даны мды нэтижелерд! кзрсету ушж дайындалган болуы керек.

7.2    Кысым астында лайында.н ан бунымдар

Тэменде кэрселлген сынаулар мен тексерулер, 3cipece индукциялык нксмдЫк, дайындау барысында калыптастырылган бэлшсктсрмен шектелген болуы керек. Калыптастырылган сатып алынган стандартталган башктер мен курамб1рл1ктер осы талаптар бэл1 п болмауы керек.

Калыптастырылган бэл1ктер дайындаушылар/курастырушылар багдарламаларына сзйкес TiiicTi сынауларга жатады.

7.2.2    Материалдарды тексеру

Мапгерналдар материалдын аталган стандартына сзйкес немесе жепозуге арналган тапсырыс бойынша орындалганына Texcepic журпз1лу1 керек

7.2.3    Кысым астында калыптастырылган бо.инектер.и тексеру

Бэл1ктерд1 устаудын тузжетж барлык кысымдары бержген нысан мен элшемдж талаптарга сэйкесетждтне жзне аталган корытынды немесе термнялык зндеуд1 алганына кэз жеткЬу керек.

7.2.4    Кальштастыры.иан бо.пкмер.п бузбайтын бакылау

Материалдар, элшемдер мен калыптастыру процесжж турше карай сынаулар мыналардан туруы мумкж: кззбен шолып сынау; кабырга калындыгын элшеу;

элшемдерд1 тексеру (сопактык. буплу бурышы жзне т.б.); кап ылыкка сынау;

бойлык жзне кзлденен багытгарда кзлемд1 акауларга (iuiKi) арналган ультрадыбыстык бакылау;

бетпк акауларга бакылау (магнит унтакты ака>тапкы немесе сжетж бакылау); созылу аймагында бет курылымынын белНлер1 (егер сыргымалык аукымында колдану ушж кызмет ету мерз1мж мониторингтеу талап ел лее);

сэйкестенд1ру курамб1рл1ктержж эр курамб1рлт немесе топтамасына Материал, термозндеу шарггары, термоэндеуден эткен топтама, акаулану дэрежеа топтаманы аныктау кезжде карастырылуы керек.

Ескертпе Жылумен эндеу топтамасын эдеттеп туашйру oip жылумен эндеу пеший н толык imiiuerici болып табылады.

Сынау калыптастырылган бзлшектерд1 термо зндеуд1 растау ушж орындалуы жзне эзже мыналарды камтуы тшс:

бэлме температурасы жагдайында узжуге арналган сынау;

ыстык жагдайда узжуге сынау (онда бэлшектер эдетте сыргушылык аукымында колданылады);

улплерд1 соккыга сынау;

микро туаржмдер (мысалы курамында 9% немесе 12% хром болатын болаттар); непзп материал бойынша Еуропалык стандарттарда аталган баска сынаулар Сынаулар курамб1рл1ктж эзжж шетжен алынган улплерде немесе термоэндеуге арналган пешке курамб1рл1ктермен oipre салынган улплерде орындалуы керек.

7.3.1 Ilicipy бойынша кужаттарлы тексеру

flicipy жумыстарын орындар алдында дайындаушы nicipy бойынша процедуралар

жэне nicipy mmep Tiiicri жумыс ушш аттестаталганына растауы керек. Буны даПынлаушы тексеру! niic.

7.3.2 fiicipy npoueci аллында бакылау

Кез келген nicipy жумыстарын журпзер аллында - эр nicipyre дайындау npoueci кэзбен шолынып бакылануы керек.

Абзацтын шепнулер *пз1м1нде--мыналай шепшспен -ь", -Ь'\ -е", -4" жэне “е”

алмастырылсын.

7.3.4    Шарулен кем in карам шыгу

Келеа карап шыгу nicipyiii аяктаганнан кешн эназшедг

а)    сызбаларга сэйкесп KTi тексеру;

б)    nicipinreH жчктер дурыс аныкталды жэне nicipyuii/оператор ушш тексершетшш растау;

в)    уакытша салмалар Tiiicri улпмен алып тасталганын растау.

7.3.5    Балкытылган кубыр шсттсрш бакылау

Барлык балкытылган шеттер айкындалган iuiKi жэне бетпк акаула!>га 100% бузбайтын сынаудан эту1 Tuic.

7.4 Термоендеу

Термиялык эндеуге катысты нысанын эзгертш жэне шаргеннен кешн (PWHT), жагдайга карай термоэндсу ecerrrepiH карап шыгу кэмепмен, эпазшген термоэндеудщ термэндеу процедураларына сэйкесп пн тексеру керек.

Егер косымша бакылау (мысалы кайта кэийру, каттылык) талап еплсе, термоэндеуден кешн нысанын эзгертш жэне шаргеннен кешн, осы сынау хатгамалануы жэне есептер TeKcepiayi Tuic.

8 nicipLireii жчкгер.п бузбайтын сынау

8.1    Бузбайтын сынауларлы колдану

8.1.1    Жалпы ережелер

8.1.1.1    Барлык таршген косылыстарга мыналарды колдану керек:

a)    шаршген косылыстарды NDT кез келген бузбайтын сынауды орындаганга деГпн кэзбен шолып зертгеу керек;

b)    карап шыгарылатын тел1м кыздыруга туаршетш nicipiareH жж металы мен аймактарды камтуы niic;

c)    сырткы бетте 8 2-1-Kecreci не сэйкес тексеруд! орындау керек;

d)    егер nicipiлген косылыс api карай нысан эзгертуге немесе термоэндеуге тYcipiлeтiн болса, талап еттлетш NDT дайын жагдайда жткте орындау керек болады. Егер жж термоэндеуден немесе нысанын эзгерткеннен кешн карап шыгу ушш кол жетш1маз болса, THicri колданылатын балама туралы мэселе карастырылуы керек

e)    пайталанылатын эдк NDT пен барлык NDT ушш кабылдау элшемдер1 84.5-кестес’ше сэйкесу1 керек;

0 nicipiareH жiк акауы ретшде багаланган nicipy KeMiuiaiirrepi EN 13480-4 сэйкес тузеллу1 жэне кайтадан жэндеуден кейпн карап шыгуы керек.

8.1.1.2    Электродпен куншру жэне балкытылган матероналдармен байланыс нуктелер1 кырналуы жэне пайдаланылатын материалга сэйкес 6erri карап шыгуга Tycipiayi керек.

8.1.2    IpiKTen бакылау элюмен nicipy сапасын бакылау

Егер бузбайтын сынаулардын талап сплелн кэлем1 100%-дан кем болса, алынган

nicipmreH жлктер акаусыз екендтне кэз жетмзу ушж жннактау процесше ен ерте кеземде муммндтнше NDT арнайы тэалдерж колдану керек болады. Накты oip уакытты тандау келюлген болуы керск. ГПар)лген косылыстарды тскссру ушж улп ретжде тандалгандар мынадай болуы керек:

a)    Epi кп турде i pi ктелу1;

b)    П4с1р1лген ж1ктер тобы ушж эмдцж болып табылуы керек.

Косылыстын барлык узына бойына косылыс ynrici ретжде алынган, тым болмаса

oipeyiHC тол ык тексеру журпз1луз керск.

Егер косылыстар улплержж талап еплетж саны шагын болса, улкен калындыкты жэне шагын диаметрл1 секцняларды немесе шагын калындыкты жэне улкен днаметрл1 секцияларп комбннацияларын карастыру керек. Барлык шаруинлер мен nicipy операторларын камт>' керск.

Ж1к топтары шарудж накты эдкжж техннкалык шарттарына сэйкес 6ip nicipyuii немесе оператор nicipren ж\к саны болып табылады.

8.1.3 Ipiicreii бакылау эдюмсн анкындалган б1ртеказд1ктер

Егер улплерд1 тексеру барысында осы Еуропалык стандарт бойынша тшсаз ж\к акауы айкындаса, мыналарды орындау керск болады:

a)    сол топтан ем косымшы ж\кт\ сол эшспен тексеру;

b)    егер косымша жтктер дурыс болса. эр ж1кп калпына кеяпру немесе алмастыру жэне кайтадан сол эдшпен тексеру керек;

c)    Егер а) бойынша талап етжетж косымша ж1ктердщ 6ipeyiHeH колданымсыз акау айкындалса, осы топтагы ем келеа косымша жжтер сол эдшпен толыгымен каралып шыгуы керек;

d)    Егер с) бойынша талап етжетж ем косымша жтк колданысды болса, iujKi так пен колданымсыз акаулармен с)-бойынша тексертген ж\к тузеплу1 немесе алмастырылуы жэне бастапкы эдк бойынша кайтадан TCKcepiayi керек.

e)    Егер ем косымша жтктердж 6ipeyi с)-тармагы бойынша талап еплж, колданымсыз акауды айкындаса, сол топтамадагы барлык ж\ ктер тексержу1 жэне кажет жагдайда алмастырылуы жэне кайта TeKcepiayi керек.

8.2 Сакиналм жамау, тарамларлы nicipy, бурмппмк жлк жэне кымталган ж-i ктер

8.2.1 Сынаулар колемi

Талап еттлеттн тур NDT жэне олардын кэлеMi жлктеуге сэйкес кубыржолынын санатын. сондай-ак кабырга калындыгы мен материал класына сэйкес кабылданып 8.2-1-кесгес1не сэйкес аныкталуы керск.

Сыргымалык пен кажулык жобада бакыланатын факторлар болып табылатын кубыржолы ушж:

a)    косымша кэлем NDT 8.2.-1-кестеа бойынша талап етиедк Ескертпе f. сындарлы аймактарды сынауга косу керек болады;

b)    осы жумысшы шарттар ушж 8.4.2-l-кecтcciндe келпржген сапа дснгейлср1 мыналарга сэйк-ecyi керск:

0.5 бар жагдайында немесе тэмен калыпта жумыс icTeirrin кубыржолдары мен 0 класты кубыржолдары ушш NDT кэле Mi nicipy сапасын камтамасыз ету ушж Tuicri болуы керек.

Кдлемш сынаулар ушж 2% минимал шама усынылады. Егер пневматнкалык шегендеу пайдаланылса, 9.3.3- 1-KCCTeciне сэйкес сынаулар кэлем1 колданылады. Егер жетмзу ге арналган тапсырыста 1.1, 1.2 жэне 8.1-тобындагы материалдардан алынган I класты кубыржолдары ушш 2% кэлемдж сынаулардын шамасы канагаттанарлык нэтижелер жагдайында жеткЫкп бола алады.

8.2.2    Op тект1 болат косылыстар

Typai материалдар арасында косылыстар ушш сынау oaicrrepi мен сынау колем! (мысалы аустенитл, никель неНзд1 корытпалар), непзп материалдарга колданылатын сынаудын жогары коле wine не материалдар тобына сэПкес орындалуы керек.

8.2.3    Колденен еызаттар

5.3, 5.4 жоне 6-т материалдар тобы ушш, кабырга калындыгы 30 мм болатындарга, тс1р1лген яак белнен колденен акауларды аныктауга арналган сынау отмзу талап еллед! (EN ISO 17640:2010, С-сынау денгейш кара). Сынаулар колем! 8.2-1-кестесшде кара.

8.3    Бойлык nicipy ж1к*тер1

Осы Еуропалык стандартка сойкесетш материалга арналган техникалык шарттар бойынша дайындалган кураMoiрл ai ктерде жштерден баска, бойлык шармген ж1 ктер (мысалы EN 10217 стандартынын тобына сойкес кысым астында жумыс icrey ушш бойлык nicipiareH болат кубырлары) косылыстын талап еллетш коэффициент!не сойкесетш NDT денгешнен OTyi керек (8.3-1-кестес1н кара)

8.3-l-K'ecreci Бойлык nicipi.nen жэкчер уиин NDT колемi

Eipiry VT МТ или РТа RT или UTb коэффициент! % % % z<0,7 100 0 0 0,7<z<0,85 100 10 10 0,85<z<l,0 100 100 100 * 8.4.4.2 кара b 8.4.4.3 кара

8.4 Сынау ojicTepi

8.4.1    Жалпы ережелер

Keaeci бол1мдерде белпленген сынау од1стер1 жазылган процедураларга жоне кажет жагдайда, нускаулыктарга сойкес орындалуы керек.

8.4.2    Сапа денгеГп

Сапа денгеГй 8 4.2-1-кестес1не сойкесуч керек

8.4.2-1-кестес1 — Жумысшы шарггар мен сынау эд!стерше орау EN ISO 5817;2007 сойкес сапа денгеГп_

Жумысшы шарт Бет акаулары жоне косылыс геометрнясында акаулар IuiKi акаулар Козбен шолып сынау Беттис сынау Келемд! сынау Стандартты денгей С С С кажу В В С _сыргу_ В в В

8.3 Персонал бЫктинп

Сынаулар нотнжелер багалануы yuiiH жауапты болатын 2 немесе 3 денгеГп бойынша аттестатталган, 1 персонал кадагалау денгеййне не, тым болмаса EN ISO 9712:2012 сойкес сертификатка ие тулга орындалуы керек.

Козбен шолып карап шыгу релевантты стандарттар мен техникалык шарттар баламасында жетк1л1кл 6iniMi мен жумыс тэхарибеа бар тулга жузеге асырып багалауы керек. EN ISO 9712:2012 сойкеслк сертификаты талап еллмейд!.

Ультрадыбыстык зерттеуд1 EN ISO 9712:2012 сойкес, 2 денгейдеп, сертификатка ие тулга орындап багалауы керек