КА1ЛКС ТЛИ PEC ПУБЛИКАС ЫНЫЦ МКМ.1Г.КТ.ТТ1К СТАНДАРТЫ

Казаксган Республнкасынын Мемлекегпк о.-пнем oip.iii in камтамасыз ету жунса

АС ГЫ К ЖЭН Е АСТЫ К ОН 1МДЕР1 Ылгалдылыкты аныктаулын ннфракызылды термог равнметриялык адю

ЗЕРНО И ЗЕРНОПРОДУКТЫ Инфракрасный термогравнметрическин метол опрелеленин влажности

КРСТ 2.195-2010

(ГОСТР 8.633-2007 «МемлекеттЫ апием б/р.йгш щитаиасыз ету acyfieci. Астыц жане астыц oni.Mdepi. Ы.шиониыцты аныцтаудыц нпф/юцьпьиОы термогравиметриятыц

adici», MOD)

Ресми басылым

Казакстан Республнкасы Инлустрня жане жана технологиялар миннстp.iii iniii Техникалык реттеу жане метрология комитет!

(Мемстандарт)

КА1ЛКС ТЛИ PFX ПУБЛИКАСЬШЬЩ MKM. IF.KF.TTIK СТАНДАРТЫ

Казакстан Республнкасынын Мемлекегпк о.пнем 6ipjiiriH камтамасыз егу жуйеа

АС ГЫ К ЖЭ НК АСТЫК ОШМДКР1 Ылгалдылыкты аныктаудын ннфракы зылды термогравнметриялмк a.iici

КРСТ 2.195-2010

(ГОСТ Г Я.633-2007 «МемлекеттЫ олшсм (пр.игш щмтамасы ч ету ж) fieri. Ас тык; жэне ас ты к, oni.Mdepi. Ылгалдылыкты аныцтаудыц инф/ю^ычылОы термогравиметриюыц

ddici», MOD)

Реем и басылым

Казакстан Республикасы Индустрия жэне жана технологиялар министp.iii iniit Техннкалык реттеу жэне метрология комитет!

(Мемстандарт)

орындауга ар налган сынама кайталанган елшеу мумюншипктерше арналган резервтермен кажетгшкте дайындалуы тюс.

0p6ip зертхана ею 6ipi3fli нэтнжелерд1 алады жэне олардын 10.3 бойына тексеру журпзедг

Ею зертханалардан алынган елшеудш сонгы нэтижелер1 сыйымдылыгын CDo.<>s ayыспалы айырмашылыгымен елшеудш орташа ею нэтижелер1 аралыгындагм абсолюта езгешел1кп салыстыра отырып тексередг

мундагы R, г — 2-кесте бойынша кайталану жэне жангыру шектерг Егер ауыспалы айырмашылык артса, онда ГОСТ ИСО 5725-6 5.3.3 баяндалган процедуралар орындалады

11.3 Ылгалдылыкты елшеу нэтижелер1 катет пн бакылау мынадай тэалдердщ б1р1мен журпзшедг

113.1 Астык жэне встык OHi\taepi ылгалдылыгын сгандарттык улплерд пайдаланумен бакылау. Бакылау куралы ретжде ± 0,2 % кеп емес аттестатталган мэн Д кателтмен астык ылгалдылыгы сгандарттык улпеш пайдаланады.

Стандарттык улпга колданумен кател1кп бакылау    IV₀    сгандарттык улпа

ылгалдылыгынын аттестатталган мэтмен салыстырганда ИКТГ ылгалелшепилне W_uut онын ылгалдылыгын елшеу нэтнжесшен турады.

Бакылау процедурасынын нэтижеа 8 — ылгалдылыкты елшеу нэтижелершш катет пн багалау мынадай формула бойынша есептелед1

6 \Wn-Wo|    (3)

Егер,

S < Д    (4)

бакылау процедурасынын нэтижеа канагаттанарлык болып танылады. мундагы Д - 1-кесте бойынша елшеу кателшнщ шектерк %.

(4) шартгарды орындалмаган кезде бакылау процедураларын каГггалайды. (4) шартгардын орындалмауы кайталанган кезде канагаттанарлыксыз нэтижелерге жетюзген себе mi аныкгайды жэне оларды жендейдг

11.3.2 Салыстыру эд1стемесш пайдаланумен бакылау

Бакылау куралынын ролш жумыстык сынамалар орындайды. Салыстыру эдистемеа ретжде мынадай стандарттарга сэйкес ауа-жылуы эшеж алады:

ГОСТ 13586.5 - астык ылгалдылыгын елшеу нэтижелер1 кателтн бакылау кезжде; ГОСТ 9404 - ун ылгалдылыгын елшеу нэтижепер1 кателтн бакылау кезжде; ГОСТ 26312.7 - жарма ылгалдылыгын елшеу нэтижелер1 кателтн бакылау кезжде; Салыстыру эд1стемсан пайдаланумен ылгалдылыкты елшеу нэтижелерш бакылау \V_uiM - aaici жэне W_c.-салыстыру эдиа ИКТГ бойынша алынган сынамалардын б|реужен турады.

Бакылау процедурасынын нэтижеа ° — ылгалдылыкты елшеу нэтнжелержж кателтн багалау мынадай формула бойынша есептеледг

8 =| W^-W_c

Егер,

SzJa^:+ Д;

бакылау процедурасынын нэтижеа канагаттанарлык болып танылады.

(6)

мундагы Д - 1-кесте бойынша елшеу кателшнщ шектерк %.

Дс - салыстырып тексеру dflici бойынша абсолютпк кателш шектерк %.

(6) шартгарды орындалмаган кезде бакылау процедураларын каГггалаГщы. (6) шарттардын орындалмауы кайталанган кезде канагатганарлыксыз нэтижелерге жетюзген себе mi аныкгайды жэне оларды жендейдг

ЕСКЕРТПЕ Коп жагдайда ылгалдылыкгы елшеу келндсп катслюли арту ceocoi ИКТГ ылгалолшепш парамстрлср! режимдержщ дурыс алынбагандыгынан нс месс сынама дайындык процедураларын сактамаган жагдайда болады.

11.3.4    влшеу нэтижелер1 кателтн бакылау кез1нде алынган елшеу нэтижелерк ИКТГ эшамен ылгалелшепш нэтижелершщ турактылыктарын бакылауды жузеге асыру кезжде пайдалануы муммн.

11.3.5    ИКТГ ылгалелшепш кемепмен астык жэне астык ешмдер! ылгалдылып>ш елшеу нэтижелер! туракгылыгын бакылау К/* СТ ГОСТР 50779.42 бойынша Шухарт картасын пайдаланумен ГОСТ ИСО 5725-6 сэйкес немесе [1] усыныстарымен сэйкес журпзшедг Бакылау процедураларын жэне олардын мерз1мд1л1ктер1 сапа бойынша Tuicrri нускаулыкта немесе етмдй жетюзу бойынша келшмде керсетедг Егер мерз1мдшп керсеплмеген болса, онда бакылау процедуралары саны бойынша [1] усыныспен колданылады.

11.3.5.1 Шухартгын бакылау картасы параметрлер1 кайталану туракгылыгын бакылау уш1н.

Параллельд1 аныкгамалар нэтижелер! арасындагы кашыктык: w=UV/ — IV>.

Орташа сызык

d₂o_r = 1,128 ой    (7)

мундагыог - 1-кесте бойынша;

d₂ - орта сызыкка арналган коэффициент; d₂ = 1,128 параллельд1 аныкта.малар саны кез1нде екчгетен.

Эрекет шектерГ    UCL    =    D₂o_r    3,686    о,;

LCL - жок.    (8)

Ескерту шек-repi: IICL = D₂(2)o_r = 2,834o_f;

LCL - жок,    (9)

мундагы D₂ коэфф||циенттер1 exire тен, параллельд1 аныктамалар сандарына арналган ескертулер жэне эрекет шектер1 есептерже арналган

11.3.5.2 Шухарттын бакылау картасы параметрлер1 кайталану туракгылыгын бакылау ушж.

Кателж туракгылыгын бакылауга арналган бакылау карталарын аныктау максатында стандарттык ауытку о мынадай формула бойынша есептеледг

Д

1,96

мундагы Д — 1-кесте бойынша елшеу кателшнщ шекгер1, %.

1,96 —сешмд1 ыктималдылык кезждеп квантиль таратылуы квантиль Р = 0,95. КР СТ ГОСТ Р 50779.42 сэйкес эрекет шектерг

(П)

мундагы n - ИКТГ эдюмен ылгалдылыктм параллелей аныктаудын саны ЕСКЕРТПЕ Кдтс.ттщ стандартты ауыткч ынын бакылау карталарм параметрлсрж аныкгау уцпн откен нэтижелер нсгЫндс есегггсуге жол бермедг Мукой жагданда ИКТГ aaiciH жузеге асыру кезандеп каге.пктщ стандартты ауыткуы пакты эертханада (10) формула бойынша алынган мэннсн аз бОЛуЫ ТИС.

11.3.5.3 Шухарт бакылау картасынынтолтырылуы жэне интерпрстациясы.

Шухарт бакылау картасы курылысы кезжде:

а)    ординат oci бойынша бакылау процедура нэтижелер1 кеш иге калдырылады:

1)    w - кайталау турактылыгын бакылауды жузеге асыру кезшде,

2)    $ - кателш ту рактылыгын бакылауды жузеге асыру кезшде;

б)    абцнсс oci бойынша сараптама журпзу кунш кейпнге калдырады.

ИКГГ эдюмен ылгалдылык елшеу нэтижеа процеанщ турактылыгын бузу мумюндтне сигналмен бакылау картасында мы налай белплер: 6ip нукте эрекет шепнен шыгып кетп; барлык нуктелер б1рынгай орта сызыктан 6ip катардан табылады; катарынан алты артушы нуктелер жумыс icrefrai.

Егер жогарыда аталган белплердщ ен болмаганда 6ipeyi пайда болса сынама дайындыкты журпзу жэне елшеулерд1 орындау, стандарттык улплерд1 сактау шарттарынын кадагалануын сондай-ак ИКТГ ылгалолшепигп пайдалану шартгарын тексеру кажет

А косымшасы

(спдюраттыц)

Инфракызылды cjv.ie.icHv эсершен аоыкжэне апык oiiivuepi кызуынын

ерек'1нел1ктер1

Инфракызыллы сэулелену электромагнитпк сэулелену оптикалык диапазонынын саласы болады. Онын cneicrpi 760 нм шамамсн, 1 мм дсГпн кура иды.

Инфракызылды сэулеленд1руш1лер спектр диапазоны, материалдар денеган тсмпературасы жэнс формасы тэалдер! мен ажыратылады.

Дене тсмпературасы бонынша инфракызылды сэулелену кездср! ашык жэнс канык инфракызылды сэулелерге бблшедг Ашыктарга дене тсмпературасы 1000 °С жогары кызгандар жатады, ал сыртка шыгарылган спектрде мэнд! улес кержетш сэулеленуд1 кура иды. Бул лампалы сэулелену, мысалы, галогеншк, газоразрядтык догалы лампалар Керамнкалык немесе металдык каптамалармен электрлж сэулелену! ке&рек таралган канык инфракызылды сэулеленулерде дене тсмпературасы кызуы 1000 °С кураиды, ал спектрдеп Kepiнелн сэулелену- пайыздын улесг

Инфракызылды сэулелену сынамасымсн корытындыланатын тшмш кызу спсктрл1 катгылык макснмумнын сэйкес Kenyi сэуле Tycipy кез1 нде жетедг

Инфракызылды сэулелену эсер! кызуынын нэтнжесжен болады, ылгалды жэне сэулеленепн заттар iuiiiweri фпзико-химиялмк жою. Сондыкган ИКТГ ылгалдылыкты олшеу эдюн жузеге асыру кезшле заггы кыздыруга арналган инфракызылды сэулега пайдалану корытындыланатын сынама материалына инфракызылды сэулелену эсерше баганы талап етсд1 ИКТГ эдюпен накгы вгамнщ ылгалдылыгын аныктау режим!ган парамстр!н (температура жэне кегтру уакыты) ИКТГ ылгалелшепштщ накгы тига у или алу кажет

Инфракызылды сэулеленудш эр турл! квздер!мен ИКТГ ылгалелшепштс астык жэне астык огамдерш олше>’ кезйшегт кеипру температурасынын мэга А. 1 кестеспше керсеттлген.

A.I кестест - Эртурл1 инфракызылды сэулеленулермен ИКТГ ылгалолшегпитер k'omci iMCH астык жэне асгык oimuepi ылгалдылыт ын елшеулср ксзшдеп _температуралар_

Kcirripy температх расы. °С Астык жэнс ;с1ык OHixucpi Металлды кабыктагы Гало гсидж Керамнкалык кы'иыргыш (ТЭН) шам кабыктагы кыиыргыш Бндай дэн. jo pi жэнс бндай уны 130 160 150 Катх» бндан жэнс кара бндай уны 130 160 150 Тары жэнс бндай 120 150 140 Арпа жэнс арпа жармасы 130 160 150 Сулы. суды жармасы жэнс суды у лисп 1 IS 140 130 Кара кумык жэнс каракумык жармасы 11$ 140 130 Дэн жэнс жуrcpi уны 130 160 150 Курии жэнс куpirn жармасы 140 160 150

ЕСКЕРТПЕ ИКТГ Sartoriutфцрмачиным waixioaincmiii •mculluu MouKiaiu KMVtupiuiu (ТЭН) - u.iixxim.djkaiULmuiopu МЛ-30; -ixioiciuiK там имфршыи4.им icp\ioipjniiMcipii*.ii.ik u.iia-itvimciiiii МД-4$ II; •ксрамикх1ык KaGuKiaiu kU Mi.ipii.iiii- инфракыxi.viu 1срмо|рапимс1рии.шк u.ua.nuiiiciiui МД-43 С.

Библиография

[1] РМГ 76-2004 Казакстан Республикасынын мемлекетпк елшем &рлтн камтамасыз ету жуиесг Мелшерл1 хнмнялык сараггтама нэтижелер1 сапасын iunci бакылау.

/2/ /У 14-4-1374-86 Унтацтауиш ondipicKe арналган тоцымалы унтацтаушы тор. Техникалыц utapm.

/31 ТУ 25-1819.0021-90 Механикалыц секундомерлер «СЛАВА» СДСпр-1-2-000, СДСпр-46-2-000, СОСпр-ба-1-000. Техникалыц шарттар.

ЭОЖ 621.317    МСЖ 17. 020

Т\Тпнд| сездср: астык жэне астык ежмдерй инфракызылды термогравиметрнялык эд1с, ылгалдылык

Ескернгулер ушш

Государственная система обеспечения единства измерений Республики Казахстан

ЗЕРНО И ЗЕРНОМРОДУКТЫ Инфракрасный гермогравнметрическнй метод определения влажности

СТ РК 2.195-2010

(ГОСТР 8.633-2007 «Государственная система обеспечения единства измерении. Зерно и зернопродукты. Инф/>ак/н1снын термогравиметрическиО метод определения

влажности», MOD)

Никите офш/иашюе

Комитет технического регулирования н метрологии Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан

(Госстандарт)

Астана

Предисловие

1    РАЗРАБОТАН И ВНЕСЕН республиканским государственным предприятием «Казахстанский институт метрологии»

2    УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ Приказом Председателя Ком1ггета технического регулирования и метрологии Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 2 ноября 2010 года № 487-од.

3    Настоящий стандарт модифицирован по отношению к национальному стандарту' Российской Федерации (РФ) ГОСТ Р 8.633-2007 «Государственная система обеспечения единства измерений. Зерно и зернопродукты. Инфракрасный термогравнметрнческнй метод определения влажности».

В настоящем стандарте дополнительно в Раздел 7 включены средства измерения, применяемые при выполнении измерений.

Положения отличные от положений ГОСТ Р 8.633-2007 по тексту выделены курсивом

Степень соответствия - модифицированная (MOD).

4 СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ    2015    год

ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ    5    лег

5    ВВЕДЕН ВПЕРВЫЕ

«Ин<1>о/)ма1(ия об тиснениях к настоящему cmaiukipmy публикуется в ежегодно издаваемом ин<\юрмациотюм указателе «Нормативные документы по стапдартюации», а текст изменений и поправок в ежемесячно нзОсикгемых ин<1юрмащюнных указателях «Государственные стан<)арты». В случае пересмотра (замены) или отмены настоящего стандарта соответствующее уведомление будет опубликовано в ежемесячно издаваемом ин<1м>рмащюнном указателе «1 'осуда/ктвенные стандарты»

Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен, тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета технического регулирования и метрологии Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан

Содержание

1    Область применения    1

2    Нормативные ссылки    1

3    Термины, определения, обозначения и сокращения    2

4    Общие положения    2

5    Характеристики погрешности результатов измерении    3

6    Условия выполнения измерений    3

7    Требования к инфракрасному термогравиметрическому

влагомеру и вспомогательному оборудованию, используемому при выполнении измерений    3

8    Подготовка к выполнению измерений    4

9    Выполнение измерений    4

10    Обработка и оформление результатов измерений    5

11    Контроль погрешности результатов измерений    5

Приложение А (информационное) Особенности нагрева зерна и зернопродукгов 9 под действием инфракрасного излучения

Библиография    10

Алгысез

1    «Казакстан метрология институты» республмкалык мемлекетпк кэсшорны ЭЛРЛЕП ЕНГ13Д1

2    Казакстан Республнкасы Индустрия жэне жана технологиялар мннистрлтшн Тсхникалык ретгеу жэне метрология комитет! терагасынын 2010 жылгы 2 карашадагы №» 487-од буГфыгымен БЕК1Т1Л1П КОЛДАНЫСКА ЕНГ131ЛД1

3    Осы стандарт «Мемлекетпк елшем б1рлтн камтамасыз ету жуйеа» Ресей Федерацнясынын (РФ) ГОСТ Р 8.633-2007 улттык стандартына турленд1р1лген. Астык жэне астык ежмдерг Ылгалдылыкты елшеудш инфракызылды термофавнметриялык эдю».

Мэтш бойынша ГОСТ Р 8.633-2007 ережелержен айрыкша ережелер келбеу каршпен белпленген.

Сэйкеспк дэрежеа- турленд1р1лген (MOD).

4 Б1Р1НПП ТЕКСЕРУ MEP3IMI    2015 жыл

ТЕКСЕРУ КЕЗЕВД1Л1Г1    5 жыл

5 А Л ГА III РЕТ ЕНГ131ЛД1

Осы атт()арп\к/а енггзигеп озгер1стер ту ролы аум/хпп «Стандарттау жонпн)ег1 норматчвпик цужаттар» сптемеанде, ал озгерктер мзппш - ай саиынгы «Мемлекетппк стаиОарттар» акпараттык, алтемелерше жарчяланады. Осы cmaiukipm цаита кщхигап (жоиылгап) немесе ауыст ырылган жагдайда, nwicmi акунзрат «Мемлекетппк стандарттар» акпараттык, ситемесшде жарияшпаОы

Осы стандарт Казакстан Республнкасы Индустрия жэне жана технологиялар мннистрлтнщ Тсхникалык реттеу жэне метрология комитепнщ руксатынсыз реем и басылым ретжде толыктай немесе белшектелт басылып шыгарыла, кебейпле жэне таратыла алмайды

Мягмуны

1    Колланылу саласы    1

2    Норматив™ алтемелер    1

3    Терминдер, аныктамалар, белплер жэне кыскартулар    2

4    Непзп ережелер    2

5    0лшеу нэтижелер1 кател1ктержш снпаттамалары    3

6    0лшеуд1 орындау шарттары    3

7    0лшеулерд1 орындау кезшде паидаланылатын    кемекш1 жабдыктар жэне    3

ннфракызылды термогравиметриялык ылгалелшепштерге талаптар

8    0лшеуд1 орындауга дайындык    4

9    0лшеуд1 орындау    4

10    0лшеу нэтижелер1н рэс1мдеу жэнеендеу    4

11    0лшеу нэтижелер1жн кател1пн бакылау    5

А косымшасы (м1ндегп) Инфракызылды сэулелер эсер1нен асг ык жэне астык 9

ошмдержщ кызуынын ерекшел1п Библиография    10

КРСТ 2.195-2010

КАЗАКСТА Н РЕСПУБЛ И КАСЫ Н Ы Ц МЕМЛ ЕKETTIК СТА ИДА РТЫ

Казахстан Республнкасынын мемлекетпк о.пнем oip.iii in камтамасы$ ету

жунеа

АСТЫК ЖЭНЕ АСТЫК ©Н1МДЕР1

Ылгалдылыкты аныктаулын ннфракызылды термог равнметриялык o.iici

Енгпи1ген K'yni 2011-07-01

1    Колланылу саласы

Осы стандарт дэнд1 дакыл астыкка жэне одан жасалган ун, кебек, жарма (будан api -астык жэне астык ежмдерО ежмдерже таралады жэне астык жэне астык ежмдержж ылгалдылыгын аныктаулын ннфракызылды термогравиметирияпык элсш белплейдг

Осы стандарт астык жэне астык ежмдержж ылгалдылыкгарына жедел сараптау журпзу кезпше сондай-ак инфракьпылды термогравиметрнялык ылгал олшепштердж пакты типтержж кемепмен астык жэне астык ежмдержж ылгалдылыгын елшемдерд1 орындау эд1стсмеа жэне ендеу кез1нде колданылуы мумюн.

2    Нор мл гм в 1 i к: алтемелер

Осы стандартты пашкиану \viiu мынадай сптемелЫ нормативтЫ цужаттар цажет:

KJ> СТ 2.4-2007 Казахстан Республикасыныц мемлекеттЫ опием oip.urin цамтамасыз ету ж\иеа. Олшем цурачдарын салыстырып тексеру. Уиымдастыру жэне журазу тэртШ.

КР СТ 2. 18-2009 Крхщстан Республикасыныц мемлекеттЫ олшем 6ipu?iu цампшмасыз ету жуйесТ Олтемде/xk орыткгу эдЫтемеЫ. Оцдеу, метрологиязыц аттесттау, ппркеу жэне цолдану mipmioi.

KI* СТ 2.21-2007 Казахстан Республикасыныц мемлекеттЫ олшем бпрл!гш цамтамасыз ету ж) iieci. Олшем щхидарына сынац журггзу жэне тмин бекппу тэрпибн.

КР СТ 2.30-2007 Казахстан Республикасыныц мемлекеттЫ олшем бнр.пгш цамтамасыз ету ж\ iieci. Олшем цу/закк/рына метрологиялыц аттестаттау журггзу тэрпибн.

КР СТ 2.75-2009 Казахстан Республикасыныц мемлекеттЫ олшем бзр.пгт цамтамасыз ету Ж) iieci. Сынау жабдыгын аттестаттау тэрпйбп.

КР СТ ГОСТ Р 50779.42-2003 Статистикамц эЫстер. Шухарттыц бсщылау карталары.

ГОСТ ИСО 5725-1-2003 ЭдЫтердщ дэлдт (дурыстыц жэне дэлд/к) жэне олшеу нэтижелер,i. 1-тарау. Аныцтамалар жэне негТзг\ ережелер.

ГОСТ ИСО 5725-6-2003 ЭдЫтердщ дшкя (дурыстыц жэне дэ.ккк) жэне олшеу нэтижелер!. 6-тарау. ДэлдЫмэндерЫ тэжгрибеде naitdaiauy.

ГОСТ 8.010-99 Казакстан Республнкасынын мемлекетпк елшем 6ipjiiriH камтамасыз ету жуйесг 0лшемдерд1 орындау эшстемеа. Непзп ережелер.

ГОСТ 9404-88 ¥н жэне кебек. Ылгалдылыкты аныктау эдю.

ГОСТ 9871-75 Электр контакт!л1 сынапты шыны термометрлер жэне термореттепштер Техникалык шартгар.

ГОСТ 13586.3-83 Бндай Кабылдау ережелер1 жэнебайкауды сурыптау aoicrepi.

Ресми басылым

ГОСТ 13586.5-93 Бидаи. Ыгалдылыкты аныктау эдйа.

ГОСТ 26312.1 -84 Жарма Кабылау ережелер1 жэне байкауды сурыгттау aicrepi

ГОСТ 26312.7-88 Жарма. Ыгаддылыкты аныктау эдк!

ГОСТ 27668-88 Vh жэне кебек. Кабылдау ережелер1 жопе банкауды сурыгттау aicrepi.

ГОСТ 29027-91 Сусымалы жэне катты заттардын ылгал елшепштерг Сынау Micrepi

жэне непзп тех ни кал ык талаптар.

ЕСКЕРТПЕ Осы стандартты пайдаланган кезде алтеме стандарттар мен ж/ ктс\ пи mepdi/i агымдагы жылдагы жай-к)Ш бойынша жыя сапы и басылып мыгарылатын «Стандарттау жомндегi норматнвт/к щжаттар с/лтемеа» а/{/юратты/{ с/лтемес/ боны и та жзне агымдагы жылда жарняланган mnicnn aU санын басылып мыгарылатын а/{паратты/{ с/лтемелер бонынша тексерген дурыс. Егер с/лтеме /{ужат ауыстырылса. (озгерт/лсе). онда осы стандартты naf/daланган кезде ауыстырылган (озгерт(лген) стандартты басшылыь^а алу керек. Егер ситеме /{ужат ауыстырусыз жойылса. онда оган алтеме бер/лген ереже осы с/лтемем /{озгамайтын бюл/кте /{олданылады

3    Термнндер, янмктамалар белплер жоне кыскартулар

3.1    Осы стандартга КР СТ2.18, ГОСТ 29027, ГОСТ ИСО 5725-1 бонынша термнндер» аныкгамалар жэне белплер колданылады.

3.2    Осы стандартта мынадай кыскартулар пайдаланылган:

ИКТГ ылгал елшепш - инфракызылды термогравиметриялык ылгал елшепш;

ИКТГ эд1с - инфракызылды термогравиметриялык эд1с;

ООО - 0лшемдерд1 орындау эд1стемеа.

4    llerhri ережелер

4.1 Ылгалдылыкты аныктаудын ИКТГ эл(С1 инфракызылды сэулелену эсершен кургатуга деГннп жэне ксшнп талданатын заттар улплершщ шамаларын елшеумен аякталады.

ИКТГ ылгал елшепштер эр турл1 типте сипатталады:

а)    инфракызылды сэулеленудш эр турл1 кездер1мен, олардын геометрняларымен, сэулелеш куаттылыктарымен;

б)    жумыстык камерадагы температуранын сакталу дэлдт жэне днапазонымен;

в)    елшеу кателт жэне днапазонымен сипатталады.

ИКТГ эдюшн ерекшелт ылгалдарды онын ыдырауынсыз талданатын заттардан толык кепруд1 камтамасыз етепн олшеу режим! параметрлер1 (улплердщ шамалары. кургату уакыты жэне температура) тапсырмаларынын кажетшп.

4.2    А косымшасында келтлргаген, ылгалдылыкты елшеу режимжщ параметрлср1, эксперимент™ растайды жэне кажеттшпнде ИКТГ ылгал елшепштердш накты Turrrepi уш1н асгыкжэне астык ошмдер1 ылгалдылыктарынын ООО белплейдг

4.3    ИКТГ ылгал елшепштердш накты типтерше арналган астык жэне астык етмдер! ылгалдылыктарын ООО эз1рлеуд1, метрологиялык аттестаттауды, ттркеуд1 жэне пандалануды осы стандарттын жэне КР СТ 2.18, ГОСТ 8.010 талаптарына сэйкес журпзедг

4.4    Осы стандарттын талаптарын орындау альтернатив™ репнде астык жэне астык ешмдер! ылгалдылыгын аныктаудын ИКТГ aaici ГОСТ 9404, ГОСТ 13586.5 жэне ГОСТ 26312.7 бойынша непзп ауа жылуы элю мен ылгалдылыкты аныктауды пайдалануга мумкшдш бередг

5 Олшеу нэтижелер1 кятел1|стерннн сипаттамяляры

ИКТГ э/iici абсолют к кателщпен мэндер! 1-кестеде нускалган мэндерден аспайтын асгык жэне астык ешмдершщ ылгалдылыгын елшеудщ нэтижелерж алуды камтамасыз етедк

1 - кесте- Ы.налды.1ыкгы яныктлу ИКТГ эдюшц дэлдн in корсет кин мэш пайьода

Астык жэне .клык ошмдер! Катпалану корсеты ни (канг.тлану дын орташа квадрлгты ау ытку ы). о, Жакгыртудын корсстыш! (жангырп дын орташа ккирггтты ;т> ьпк> ы». oR Дэллкпн корсстк1ш! (1* = 0.95 ыкгнмалдыгымсн анису дщ абсолютпк кателт г.юылатын шскара). ± Л Видай 0,1 0.14 0.5 Ун 0.1 0.14 0.5 Жарма 0,1 0.14 0.5

6    Олшеуд! орындау шарттары

Олшеу д1 орындау ксзшдс мынадай шарггар сакталады:

-айналадагы ауанын температурасы 25 ± 5) °С;

-ауанын катысты ылгалдылыгы (55 ± 25)%.

Корек кознин параметр! - пайдаланылатын ИКТГ ылгал елшепштердщ пайдалану шарттарына (техннкалык талаптарына) сэйкес.

Ылгалдылыкгы ИКТГ эдюмен елшеуд1 орындау кезжде жумыстык орын ауа агымдарынан жэне AipiAaepitteH коргалуы. жумыстык орынга жакын магжггпк аймак кездер! болмауы т»пс.

7    O.iiiiey.icp.ii орындау кезжде пайдаланылатын комекип жабдыктарт а. инфракызылды термогравиметриялык ылгал елшепштерге койылатын талаптар

7.1    Кателш сипаттамаларымен ылгалдылыкты елшеудщ нэтижесж алу 1-кестеде керсетщген бектлген тигтн жэне елшеу диапазоны мынадай непзп метрологиялык жэне техннкалык сипаттамалармен сэйкес ИКГГ ылгал елшепшпен елшеуд1 орындау кез1нде камтамасыз еттлед!:

-барынша аз 0,01 % разряды б1рл1ктердш багасы;

-15 г аз емес елшеудщ барынша кеп шеп;

-± 0,01 г кеп емес елшеудщ абсолютпк кателш шеп;

-Kerrripy температурасыньщ бермютж диапазоны (40 - 160) °С;

-Температура сакталудын дэлдт ± 5 °С коп емес;

-Kernipyre арналган аллюминдш кюветтщ 90 мм аз емес диаметр!;

-кегтпруге арналган аллюминдш кюветтщ 5 мм аз емес терендт.

7.2    ИКТГ эд1амен елшеуге астык жэне асгык ешмдерж байкаудагы дайындык кез1ндеп кемекш! жабдык.

-    байкауды температура жогарылауын байкатпай тез тартуга мумкщдщ беретж жэне байкау мумкшдтнше коршаган ортамен косылусыз, мысалы ЛЗМ Tiiirri, мнннмалды «ел!» кен!ст1кпен материал ылгалдылыгына тимей эз!рленет!н, зертханалык д|йрмен;

-    герметикалык какпактармен жабдыкталган, контейнер ауасы жэне ылгалдылыгы ушж етюзбейтж;

-    ГОСТ 9871 боиышиа электро цосылгышты сынапты шынылы термометр:

-    /2/ бюиынша,\Ы ж9ие.\Ь8 eieyiui]:

-    /31 попы ним механикалыц секундомер.

7.3    астык жэне астык ежмдершен эз1рленген байкауды сактау жэне кайтарылгандарды тасымалдауга арналган контейнерлер астык жэне астык ешмдер1 кендтн 80 % кем емес сыйымдылыкта толтыратындай болуы Tiiic.

7.-/ Крлданылатын о пием щралдары KJ* СТ 2.21 сэйкес ппппн бекчту мацсатында сынауга немесе KJ* СТ 2.30 сэйкес метрологиячыц аттестаттауга жэне Казахстан Республикасын мемлекеттЫ олшем бнр.тйн щитамасыз ету жуйеспиц mhiMine енгсзуге жатады, сынау жабдыцтары К,Р СТ 2.75 сэйкес метрологиялыц аттестаттауга жатады.

8 Олшеулерд! орындауга дайындык

8.1    Астык жэне астык ешмдержщ сурыптауды (будан dpi - байкау) ГОСТ 26312.1, ГОСТ 27668, ГОСТ 13586,3 сэйкес журпзедГ 50 г. аз болмайтын байкауды б1рден контейнерге орналастырады. ©лшеуд1 журпзуге дешн оны алу жэне сактау тэалдер*! ту рал ы акпаратпен жабдыктайды. Ылгалдылыкты аныктауга арналган байкауларды •пкелей кун сэулесшен жэне ылгалдылыктан кор» ай отырып, тасу жэне сактау кажет.

8.2    Байкауга дайындыкты ГОСТ 13586.5, ГОСТ 26312.7 сэйкес мынадай косымшалармен жузеге асырады:

-    астык непзп байкаулардан ылгалдылыкты аныктау ушш (30 - 50) г ише белели содан сон байкауды бетен минералды жэне органикалык коспалардан тазартады жэне мукият араластырады;

-    корытылатын байкауларды елшер алдында

бидай, арпа, суды, жарманы - 60 с,

тарыны -30 с шпиле дшрменде тартады;

-    ipi тартылган астыкты ГОСТ 13586.5 бойынша кадагалайды.

Тандалган жэне тартылган астык, жарма байкауларын ун байкауын сарантау уилн какпагы мыкгы жабылатын ко»пейнерлерге орналастырады Байкаулар ылгалдылыктарын елшер алдында мукият араластырады

8.3    ИКТГ ылгал елшелш аталган аспаптын пайдалану бойынша нускаулыгына жэне (немесе) куэлтне сэйкес жумыска эз1рлейдй Олшеу режим параметрлерш А косымшасына сэйкес танданды.

9    Олшеулерд1 орынлау

9.1 Олшеулерд| орындау шарттарын 6-тарауга сэйкес камтамасыз етеди

9.2    ИКТГ эд»спен ылгалдылыкты аныктауды орындау кез1нде мынадай непзп операциялар орындайды:

ИКТГ ылгалелшепш жиынтыгындагы кюветге, ылгал елшеНшпн электрл1 табло KepceTKiujTepi бойынша шамалай отырып (5,00 ± 0,20) г массалы байкаулар жмете б1ркелм таратады.

Кюветп ИКГТ ылгалелшепчлнщ жумыстык камерасына орналастырады жэне елшеу рсжимдержщ белпленген параметрлф кез»нде туракгы шамага дешн кегтпруд! (кеггпрудш автоматгы режтннде) ИКГТ ылгалелшепш куэлтмен немесе пайдалану бойынша нускаулыкка сэйкес журпзедг

10    Олшеу нэтнжелерш рэспмеу жэне вндеу

Kemipy процесшде аспа массалары кемуж аныктау, математнкалык вндеу жэне сынама ылгалдылыгын есептеу (судын пайыздагы кепшЫк улеа) ылгалдылыкты

елшепигпн электронды тактасында жузеге асырылады.

10.1    ИКТГ эд!а экспресс-нзтижелер1 жагдайында б1ртждеген аныктамалармен елшеулер нэтижелерж алуды шамаланды.

Бакылау елшемж журпзу кейнде ылгалдылыюы елшеу нэтнжеа репнде параллель.^ аныктаулар нэтижелержж орташа арифметикалык мэнш кабылдайды.

ЕСКЕРТПЕ Ылгалдылыкты параллсльл! аныктау уинн ИКТГ ылгалелшспш конструкциясыныи езгсшслт cccoiiuc реп мен журпзЬгсн аспанын ылгалдылыгын аныктау 6ipACH сынаманы кабылданды

10.2    Ылгалдылыкты елшеу нэтижелерж рэамдеу Ылгалдылыкты елшеу нэтнжеа W ± Д, %; Р 0,95 туршде болады:,

мундагы W- ылгалдылыкты елшеу нэтнжеа, %;

Д -1- кесте боиынша ел шеудш абсолютп кателт шеп, %.

11 Олшеу нзтнжелер1 кители in бакылау

11 1 Аныктаулар нэтижесш тексеруд1 кайталану шартгарында алынган ГОСТ ИСО 5725-6 талаптарына сэйкес мынадай ретге журпзедг

Егер кайталану шарттарында алынган пар&ллелод аныкгамалар нэтнжелершш аралыгындагы абсолют айырмашылык 2- кесгеде керсеплген кайталану шеп мэншен аспаса. онда елшеу нэтнжеа yuiin параллель^ екл аныкгамалардын орташа арифметикалык нэтижелер1 мэнш кабылданды

2- кесте-Сешмд! ыкгималдылык кезшдеп жин1мр|у.лир жме кай пипану, юр uieKiepi

Р = 0,95

пайыздардагы

Астык жзне астык ежмдер1 Кайталану шеп, г Жангырту шеп, R Б и дай 0,20 0.40 ¥н 0,20 0,40 Жарма 0,20 0,40

Егер абсолютп езгешелш кайталану шепнен г шыкса, б!рл1-жарым аныкгамалардын тагы да 6ip нэтижесш алады

Егер ылгалдылыкты аныктау нэтижелержен алынган (W^ — W_mj_n) максималды жэне минималды нэтижелер (диапазон) арасындагы абсолютп езгешелш елшеу сандары п = 3 жзне сеж мдi ыктнмалдылык Р = 0,95 % денгейй уинн ауыспалы диапазон CRo,9s(3) мэн1 боиынша аз немесе тек болса, сонгы нэтиже ретшде уигпк аныкгамалардын орташа квадратты мэнш керсетедг п = 3 арналган ауыспалы диапазонный мэнш мынадай формула боиынша та балы:

CRaxOO J(3)Or,    (1)

мундагы f(n) — елшеу санына арналган ауыспалы диапазон коэффициент! 3\J(3) = 3,3;

Or— 1-кесте бойынша кайталанудын орташа квадратты ауыгкуы.

Егер уигпк аныкгамалар нэтижелер! Hi к диапазоны п = 3 арналган ауыспалы диапазонынан кеп болса, кайталану шепнщ арту себебш айкындайды. оларды жояды жзне 8 жзне 9 тараулардын талаптарына сэйкес ылгалдылыкты елшеуд1 орындауды кайталайды.

11.2 Олшеу нэтижесш тексеруд1 жангырту шарттарында алынган ГОСТ ИСО 5725-6 талаптарына сэйкес мынадай ретге журпзедг

Тексеруд1 ею зертханадан елшеу нэтижелерш алган кезде журпзедг Сондыктан едшеуд!