КЫСЫМ АСТЫНДА Ж¥МЫС 1СТЕЙТ1Н ЫДЫСТАР Болаттарды дэнекерлеуге цойылатын талаптар

СОСУДЫ, РАБОТАЮЩИЕ ПОД ДАВЛЕНИЕМ Требования к сварке сталей

СТ 1358 - 2005

Ресми басылым

^азакстан Республикасьшьщ Индустрия жене сауда министрлтнщ Техникальщ реттеу жене метрология женшдеп комитет (Мемстандарт)

КЫСЫМ АСТЫНДА Ж¥МЫС 1СТЕЙТШ ЫДЫСТАР Болаттарды дэнекерлеуге койылатын талаптар

KJ>CT 1358-2005

Ресми басылым

К^азацстан Республикасы Индустрия жене сауда министрлтнщ Техникальщ реттеу жене метрология комитет! (Мемстандарт)

100-ден жогары	0,025 S1 + 5,0*, 6ipan 1-ден артьщ емес	0,025 S + 5,0, 6ipaK жепге турацты цабат цалыцдыгы-нан артьщ емес
*5мм-ден артьщ шеттершщ жьшжуына ие дэнекерлш цосылыстарга арналган тушсетш беттерге 1:3 келбеумен айцастыру жагдайында.

4.9    Кубырльщ иректемелерде (орамалы жэне бурандалы иректемелерден баскд) тушспел1 дэнекерлш косылыстардыц орналасу аймагында кубырдыц майысуыныц басталуынан кэлденец дэнекерлш жш ociHe дешнп ец кпш цашьщтьщ:

-    сыртцы диаметр! 100мм-ге дешнп цубырлар ушш - цубырдыц сыртцы диаметршен кем емес, 6ipaic 50 мм-ден кем еместц

-    сыртцы диаметр! 100 мм-ден артьщ цубырлар ушш - VD • S кем емес, 6ipan 100мм-ден кем емест! (мунда D - цубырдыц сыртцы диаметр!, S -калыцдьщ) курауы керек.

Егер бул жагдайда 4.5 тармагыныц кдндай да болсын талаптарын сакдау цамтамасыз етшмейтш болса, кэрсетшген ец кем цашьщтьщтыц шамасы сэйкес артьшуы керек.

Дэцгелектелш ишген (ишу радиусы 3,5 D-ден кем), штампталып дэнекерленген, штампталган жэне шыцдалган шндерд1 (Kepi бурма) орнатдан жагдайда керсетшген ец Kimi цашьщтьщ пен и!лу басында келденец дэнекерлш цосылыстардыц орналасуын кем!ту руцсат етшедь Бул жагдайда арнайы зерттеулермен керсетшген термияльщ ецдеус!з дэнекерлш цосылыстарга цойылатын барльщ талаптардыц цамтамасыз етшу мумкшдт дэлелденген жагдайлардан басца кезде суьщпен нысаны бузылган ишдерде алдын ала термияльщ ецдеус!з дэнекерл!к цосылыстарды орындау руцсат етшмейдь

4.10    Аталган 4.7 жэне 4.9 тармацтарында талап етшетш ец Kimi ара цашьщтарды елшеу тел!мшде элементтщ ец Kimi цалыцдыгы бойынша (элементт!ц ауыспалы цалыцдыгы жагдайда ец жогары атаулы цалыцдьщ бойынша) жэне цубырдыц атаулы сыртцы диаметр! бойынша аньщтайды. 0лшeyдi элементтщ (цубырдыц) сыртцы 6eTi бойынша жYpгiзeдi.

4.11    К^убырлардыц немесе жалгастыргыштардыц ыдыстар элеменп^мен бурыштьщ дэнeкepлiк цосылыстарыныц орналасуы аймагында элементтщ сыртцы бетшен цубырдыц ишушщ басталганына дешн немесе келденец тушсу жплнщ осше дешн (кубырларды жалгастыргыштарга дэнекерлеген жагдайда) ец Kimi цашьщтьщ 4.5жэне

4.9 тармацтарыныц талаптарына сэйкесу1 керек.

4.12    Алдын ала дэнекерленген беттерден дэнекерлш цосылыстарды цыр бойынша дэнекерлш жштерд1 орналастырып шыгыццы тYптepдi дайындаган жагдайда цырльщ жш осшен туп ортасына дешнп кдшьщтьщ тупиц атаулы iniKi диаметршен 20% артьщ емес болуы керек.

Децгелек туптерде айналмалы дэнекерлш цосылыстардыц болуы

л

KJ>CT 1358-2005

жагдайда децгелек жштщ осшен туптщ ортасына дешнп ара кашьщтык туптщ атаулы iniKi диаметршщ 25% артьщ емесп курауы керек. Егер пайдалану жагдайында децгелек денекерлпс косылыстыц сешмдЫп туптщ децгелек денекерлш косылысыныц берштш коэффициенты ескерген арнайы есептеумен расталса, керсетшген аракашьщтьщты туптщ атаулы iimci диаметршен 25% артык улкейту руксат етшедь

Талап етшетш ара кдшьщтарды елшеущ туптщ iniKi беи бойынша журпзедг

4.13    Келденец орнатылатын ыдыстардьщ узына денекерлш жпстер1 егер темени жагы байкау ушш кол жетауцр болмаса, ортальщ бурыштан 140° тыс орналаскан болуы керек.

4.14    Ыдыстардьщ денекерлпс жпстер1 преулермен немесе жамау беттермен жабылмауы керек. Жеке жагдайларда жпстердщ жабылатын тел1мдер1 барльщ узындыгы бойынша жарьщ тус1румен ГОСТ 7512 бойынша немесе ультрадыбыстык дефектоскопиялаумен тексершген ГОСТ 14782 бойынша жагдайда келденец орнатьшатын ыдыстардьщ сакиналы (келденец) денекерлш жпстерш преулермен жабу руксат еттледь Жпстердщ киысу орындарын преулермен жабу руксат етшмейдг

4.15    Ыдыстьщ сырткы бетше imKi жене сырткы курылгылар мен белштерд1 дэнекерлеген жагдайда белшеки дэнекерлеу жптнщ шеи мен сырткы беттщ (белшектщ) жакын жт шетшщ арасындагы ара кашьщтык сырткы бет кабыргасыныц калыцдыгынан кем емес, 6ipaK 20 мм-ден кем емес болуы керек. ГОСТ 1577, ГОСТ 5520, ГОСТ 5582, ГОСТ 7350, ГОСТ 14637, ГОСТ 16523, ГОСТ 19281 бойынша дэнекерлеуден кешн термо ецдеуге туЫршетш кем1ртекп жэне томен лепрленген, марганцовкалы жене кремний марганцовкалы болаттардан жасалган ыдыстар ушш белшеки дэнекерлеу жптнщ шеи мен сырткы беттщ (белшектщ) жакын жтнщ шеи арасындагы ара кашьщтык сырткы бет кабыргасыныц калыцдыгыныц кандай екещцгше карамастан 20мм-ден кем емес болуы керек.

Керсетшген талап кубырларды кубыр торкездерше донекерлеген жоне буйымга арналган техникальщ кужаттамамен баска талаптар карастырылган баска жагдайларда мшдетн болып табылмайды.

4.16    IniKi корпустык белшектердц элементтер мен курылгыларды дэнекерлеп коскан жагдайда сырткы беттщ Heri3ri тушспел1 жштершщ корпус кабыргасыныц атаулы калыцдыгынан 50 % артык емес кималы есептелген биштштеп бурыштык жштермен, корпус жптнщ киюласатын тел1мш жарык берумен ГОСТ 7512 бойынша немесе ультрадыбыстык дефектоскопиялаумен ГОСТ 14782 бойынша кабылау жагдайда Юмм-ден артык емес киюласуы руксат епледг

4.17    К^убырлардыц бугшген тел1мдершде денекерлш косылыстардыц орналасуы темендеп жагдайлардан баска жагдайда руксат етшмейдп

1) оларды ультрадыбыстык дефектоскопиялаумен немесе радиографиялаумен тепе бакылау жагдайында штампталып донекерленген

шндер (Kepi бурмалар) мен узына дэнекерлж косылысты айрьщтарды колдану руксат етшед!;

2)    жылу алмасатын беттердеп оралып шршген кубырларда оларды ультрадыбыстьщ дефектоскопиялаумен немесе радиографиялаумен тепе бакылау жагдайында келденец сакиналы денекерлж косылыстар руксат етшед!, бул жагдайда кубырлар ишушщ радиусы олардьщ бес есе атаулы сырткы диаметршен кем емес болуы керек;

3)    егер арнайы зерттеулермен осы косылыстардыц кажетл пайдаланымдьщ сешмдшп дэлелденген, ал жумысшы кысым 3 МПа аспаса, келденец денекерлж косылыстардыц кубырлардыц атаулы сырткы диаметр! 50мм-ге дешнп жатдайда ЗООМПа дешнп кепшдещцршген аккыштьщтыц ец кем атынды кем!ртект! болаттардан жасалтан кубырлар ишмшде орналасуы руксат етшед!.

4.18    Кубырлар ишмесшде жалтастыртыштарды, соргытпалы кубырлар, шумектер мен баска да белжтерд! денекерлеу руксат етшмейд!. Kefi6ip жагдайларда кубырдыц ишмесшде iniKi диаметр! 25 мм-ден артьщ емес 6ip жалгастыргышты (кубырды) денекерлеу руксат етшедт

4.19    Турл! атаулы калыцдьщты элементтердщ туй!скен денекерлж косылыстарында ете калыц элементт! б!ртшдеп жукарту жолымен б!р элементтен eKiHuiiciHe байцатпай eTyi цамтамасыз етшген болуы керек.

0тпе беттершщ келбеу бурышы 20° аспауы керек. Егер цосылатын элементтерд!ц атаулы калыцдыгындагы айырмашыльщ жука элементтщ калыцдыгыныц 30 % артыц емес!н курап, 5мм-ден аспайтын болса, онда калыц элементт! алдын ала жукартпай денекерлж цосылыстарды колдану руксат етшед!, бул жагдайда беттщ, жжтщ келбеуш калыц элементтен жука элементке байцатпай ету цамтамасыз eTyi керек.

Косылатын элементтерд!ц атаулы калыцдыгындагы керсетшген айырмашыльщ 6ip жакты денекерл!к ж!ктерде жш Ty6i жагынан орналаспауы керек.

Егер буйымга арналган техникальщ цужаттамада косылатын элементтер мен буйымдар беттер!нде етпел!к бойынша баска талаптар карастырылган болса, куйылган, шыцдалган жене штампталган белжп (тужи керсетшген элемент коспаларынан баска) илектен (бет, кубыр жене т.б.) жасалган денекерлж косылыстар элементтер! yniiH осы тармактыц талаптары мшдетй болып табылмайды.

Егер бундай косылыстардыц сешмдшпт ыдысты жуктеу сипатын есепке алган бер!кт!кке есептеумен расталган немесе сынактармен расталган болса, етпе беттершен 30’дешн келбеу бурышын арттыру руксат етшед!.

4.20    Турл! калыцдьщты келтекубырларды денекерлеу 2-суретте керсетшгендей орындала алады. При этом расстояние 1 должно быть не менее толщины S, но не менее 20 мм, а радиус г > Si - S, (S и Si - толщины стенок стыкуемых элементов).

о

KJ>CT 1358-2005

5 Денекерлеуге койылатын жалпы талаптар

5.1    Беттер, кубырлар жене баска да шала ешмдерд1 белш кесу ушш шала ешмдердщ нысаныныц, олитем! мен касиетшщ руксат етшмейтш езгеру1н тудырмайтын механикалык; жене термиялык; кесудщ кез келген тэсшш долдану руксат етшедг

Шеттер мен беттерд1 денекерлеуге дайындау механикалык; ецдеумен немесе кешннен механикалык ецдеумен (кашаумен, ойгышпен, турппн аспаппен) термиялык кесу немесе жоцкалау (оттектпс, ауа-догалык, плазмалык-догалык) жолымен орындалуы керек. Термиялык кесуден (жоцкалау) кешнп механикалык ецдеудщ терецдт болаттыц накты маркасыныц кесудщ (жоцкалаудыц) термиялык циклш кабылдагыштыгына байланысты НК^-да керсетшу1 керек.

Денекерлеуге жататын белшектер ineirepi мен оларга жапсарлас жаткан тел1мдер НК^ талаптарына сейкес догалап денекерлеу жагдайында 20мм-ден кем емес жене электр кождык денекерлеу жагдайында 50мм-ден кем емес ендшке откабыршактан, баяудан, майдан жене баска да кокыстан тазартылуы керек.

Жергишт кыздыруга жене тез сууга сез1мтал металды термиялык кесуд1 шеттершде жене термиялык есер ету аймакта сызаттыц пайда болуын немесе металл сапасыныц темендеу мумкшдшш болдырмайтын технология бойынша журпзген дурыс. К^ажетй жагдайда шеттерд1 алдын ала кыздыру, кешннен механикалык ецдеу жене оларды сызаттар мен руксат етшмейтш кабыршактанудыц болмауына бакылау журпзу карастырылу керек.

5.2    К^осылатын элементтерд1 жинактар алдында олардыц денекерлеуге дайындыгыныц 3.4 тармагы бойынша нысаны, елшем1 жене буктеулер дайындыгыныц сапасы, денекерлеуге дайындалган цилиндр элементтершщ

шеттершщ перпендикулярлыгы бойынша, дайындалган буктеулерге жапсарлас тел1мдердщ элемент беттершщ тазартылу сапасы бойынша, етпелер б1ркелкшпт мен колбеу бурыштары бойынша технологияльщ цужаттама талаптарына сойкесетшше тексершу1 керек.

5.3    Донекерлеущ бастар алдында цосылатын элементтердщ жинацталу сапасы, сондай-ац тушсетш шеттер мен оларга жапсарлас беттердщ жагдайы тексершу1 керек.

Крсылатын шеттерд1 олардьщ дайындалу сапасын темендететш одктермен циыстырып келпру руцсат етшмейдг

5.4    Непзп жене орньщтыратын материалдар пайдаланар алдында ыдыстарга арналган технологияльщ цужаттар талаптары мен 3.4 тармагы бойынша дэнекерлеу технологиясына сойкестпске бацылануы керек.

5.5    Ыдыстарды дайындаган, курастырган жене жендеген жагдайда донекерлеудщ кез келген аттестатталган технологиялары цолданыла алады.

Аустенита мартенсита жнне мартенсита-ферритак сыныпты жогары хромды болаттардан жасалган болшектер ушш газдьщ донекерлеуд1 цолдану руцсат етшмейдь

5.6    Ыдыстардьщ донекерленетш элементтерш цамту осы металды донекерлеуге арналган орньщтырмалы материалдармен орындалуы керек.

5.7    Сдыстарды дайындаган кезде донекерлеущ цоршаган ортаныц температурасы 0°С томен емес жагдайда орындаган дурыс.

К^урастыру жоне жондеу кезшде 3.4 тармагы бойынша технологияльщ кужаттамамен царастырылган арнайы жагдайларды (мысалы жылытып донекерлеу) сацтап цоршаган ортаныц Tepic температурасы жагдайда донекерлеу руцсат етшедь Крршаган ауа температурасы 2-кестеде корсетшгеннен томен емес болуы керек.

2-кесте Ыдыстарды донекерлеу кезшдеп цоршаган ауа температурасы

Материал К^алындьщты металды донекерлеу кезшде цоршаган ауа температурасы 16 мм артьщ емес 16 мм артьщ Кем1ртегшщ 0,24% болуымен кем1ртект1 болат, томен лепрленген марганцокалы жоне марганцовка кремнийш болаттар мен цос цабатты болаттагы осы болаттардан жасалган непзп цабат ОС- 20 °С жьшытусыз донекерлеу. 20 °С -тан томен температура жагдайында донекерлеу 100- 200 °С дейш жьшытумен 0 °С - 20 °С * томен жагдайда доне-керлеу 100-200 °С дейш жьшытумен Кемертйтшц 0,24-тен 0,28 %-дейш болуымен кем1ртект1 болат ОС- 20 °С * томен жьшытусыз донекерлеу 0 °С - 20 °С * томен жагдайда доне-керлеу

1 п

		100-200 °С дейш жылытумен
Тэмен лепрленген хром молибден-д! болаттар (12МХ, 12ХМ, 15ХМ маркалы) жэне кос кабатты болат-та осы болаттьщ непзп кабаты	0 °С - 10 °С * тэмен жагдайда дэнекерлеу 250-300 °С дешн жьшытумен
15X5, 15Х5М, 15Х5ВФ, Х8, Х9М, 12Х8ВФ жэне т.б. маркалы болат	0 °С томен емес
Аустенит сыныпты жогары лепрленген, хром никель молибдещц жэне хром никельд1 болаттар мен кос кабатты болатта осы болаттар-дан жасалган жепге туракты кабат	0 °С - 20 °С * томен жагдайда дэнекерлеу жылытусыз
* Корсетшгеннен томен температура жагдайында дэнекерлеу руксат етшмейдг

Дэнекерлеу жумыстарын ашьщ алацда орындаган жагдайда дэнекерлеунп мен дэнекерлеу орны жауын, жел жене кардыц тжелей тиюшен коргалган болуы керек.

3.4 тармагы бойынша технологияльщ кужаттамамен карастырылган жагдайларда жылытылатын болаттан, сондай-ак калындыгы улкен К9м1ртеки жэне теменлепрленген болаттардан жасалган элементтер мен белпстерд1 дэнекерлеуд1 шесетш жылытумен орындаган дурыс. Жьшыту oflici, температурасы мен аймак еш болаттьщ маркасына жэне дэнекерленетш элементтердщ кальщдыгына карай 3.4 тармагы бойынша технологияльщ кужаттамамен белгшенедг

5.8. Дэнекерленген косылыстардьщ жепге берпстт жоба немесе ыдыска (жинакталатын 6ipniK, болшек) арналган техникалык кужаттама талаптарына сэйкесу1 керек

5.9    Контроль качества сварных соединений должен соответствовать ГОСТ 3242, ГОСТ 25997, ГОСТ ЕН 25817.

5.10    Дэнекерлш косылыстарда мынадай сырткы акаулардыц болуы руксат етшмейдг

-    барлык турл1 жэне багыттагы сызаттар;

-    жштщ сырткы бетшде теспс пен кеуектипк;

-    кес1ктер, кед1р-будырлар, кушктер мен дэнекерленбеген ойьщтар;

-    дэнекерленетш элементтер шеттершщ карастырьшган нормадан артык жылжуы жэне 6ipirin ажырап кетук

-    пшпндер мен елшемдердщ стандарттар, техникалык шарттар немесе жоба талаптарына сэйкеспеук

-    3-кестеде белгшенген нормалар шегшен шыгатын сацылаулар;

-    беттщ кабыршактануы мен бинтик жптн кушейтуге арналган руксат етшмнен асатын ябк бЫктер! арасындагы ойпаттар терецдт.

3-кесте

Ец жука белшектщ Акаудыц руксат етшетш Жпстщ кез келген 100 мм-не руксат етшетш акаулар саны атаулы калыцдыгы, мм ец жогары элшемк мм 2-ден 3-ке дешн коса 0,5 3 3-тен 4-ке дешн коса 0,6 4 4-тен 5-ке дешн коса 0,7 4 5-тен 6-га дешн коса 0,8 4 6-дан 8-ге дейэн коса 1,0 5 8-ден 10-га дешн коса 1,2 5 10-нан 15-ке дешн коса 1,5 5 15-тен 20-га дешн коса 2,0 6 20-дан 40-ка дешн коса 2,5 7 40-тан жогары 2,5 8

5.11 Дэнекерлж ж1ктерде мынадай iniKi акаулардыц болуы руксат етшмейдг

-    барлык турл1 жэне багыттагы сызаттар, оныц шйнде микро зерттеу кез1нде аньщталган микросызаттар, теспстер;

-    дэнекерлеу жтнщ кимасында орналаскан толык; дэнекерленбеу (шшршмеу);

-    4 кестеге сэйкес дэнекерлеу жтнщ руксат етшетш сыныбымен белгшенген нормалар шегшен шыгатын, радиографиялык; эд1спен аньщталган немесе ультрадыбыстьщ эд1спен аньщталган сацылаулар, кождык жэне вольфрам косылыстар.

4-кесте_Дэнекерленген    косылыстыц    акаулык    сыныптары

Дэнекерлш косылыс Typi Ыдыс топтары 1,2,3 4 5а 56 Акаулык сыныбы Тушсу 3 4 5 6 Бурыштык, тацбалык 4 5 5 6 Кдбатталган 5 6 6 7

5.12 Дэнекерленетш элементтерд1ц калыцдыгы 45 мм-дешнп калыцдыгы жагдайда ен1 (диаметр!) бойынша б1регей ацауларды (сацьшаулар мен коспалар), сондай-ак дэнекерленетш элементтердщ калыцдыгына карамастан пзбектерд! багалау 3-сынып орнына 4-сынып, 4-сыныптыц орнына 5-сынып, 5-сыныптыц орнына 6-сынып, 6-сыныптыц орнына

KJ>CT 1358-2005

7-сынып нормалары бойынша журпзу руцсат етшедь ГОСТ 5264 бойнша колмен электр догалап дэнекерлеумен орындалатын, цалындыгы 10мм артьщ емес сакиналы дэнекерлш к;осылыстар унпн Siperefi сацылаулар мен косылыстарды багалауды 5-сынып бойынша журпзу ру^сат етшедь

Л к;осымшасы

(тьщтамальщ)

Библиография

Закон Республики Казахстан от 3 апреля 2002 года N 314-П О промышленной безопасности на опасных производственных объектах (с изменениями, внесенными Законом РК от 20.12.04 г. N 13-III)

Кдушс1здпс талаптары. К^ысым астында жумыс 1стейтш ыдыстар. Болаттарды дэнекерлеуге цойылатын талаптар Казахстан Республикасыныц электр кондыртыларын орнату ережелер!, 2004ж.

KJ>CT 1358-2005

ЭОК 621.642.3-98-034:621.791    МСЖ 23.020.30

Туйщщ сездер: кдушшздш техникасы, ыдыстар, кысым, болат, дэнекерлеу, талаптар

крст 1358 -2005

Алгысез

1    «Sonar consulting and trading company LTD» жауапкершЫп шектеугй cepiKTecTiK Э31РЛЕП ЕНПЗД1

2    Кдзакстан Республикасы Индустрия жене сауда министрлншщ Техникальщ реттеу жене метрология комитетшщ 2005 жылгы 18 карашадагы №404 буйрыгымен БЕКГПЛШICKE 1^0СЫЛДЫ

3    Осы стандарт:

ИСО 4950-2:1995 «Аккыттттык meri жогары болаттан жасалган жалпак; niniiH. 2-бел1м. Калыптандырылган немесе бацыланатын ппшнделген калыпта жетюзшетш буйымдар» (ISO 4950-2:1995 «High yield strength flat steel products - Part 2: Product supplied in the normalized or controlled rolled condition. Amendment 1:2003 to ISO 4950-2:1995»);

ИСО 4950-3:1995 «Авдыштьщ meri жогары болаттан жасалган жалпак; nimiH. 3-бел1м. Термо енделген (шындалган жене босатылган) цалыпта жетюзшетш буйымдар»

ИСО 4951:1979 « Акдыштьщ nieri жогары болаттан жасалган сымдар мен пшпндер» (ISO 4951-1:2001 «High yield strength steel bags and sections -Part 1: General delivery requirements»; ISO 4951-1:2001«High yield strength steel bags and sections - Part 2: Delivery conditions for normalized, rolled and as rolled steels»; ISO 4951-1:2001«High yield strength steel bags and sections - Part 3: Delivery conditions for thermomechanicaly - rolled steels»

ИСО 4995:2001 «Курастырылымдьщ болаттан жасалган ыстьщтай согылган беттер» (ISO 4995:2001 «Hot-rolled steel sheet of structural quality»);

ИСО 4996:1999 «акдыштьщ nieri жогары курастырылымдьщ болаттан жасалган ыстьщтай оцделген беттер» (ISO 4996:1999 «Hot-rolled steel of high yield stress structural quality») уйлеспршдг

4 Б1РШПП ТЕКСЕРУДЩ МЕРЗИШ    2010    жыл

ТЕКСЕРУДЩ КЕЗЕНДЦПП    5    жыл

5    АЛЕАШ РЕТ ЕНПЗЩЩ

Осы стандарт Кдзацстан Республикасы аумагында ресми басылым репнде Казахстан Республикасы Индустрия жене сауда министрлтнщ Техникальщ реттеу жене метрология комитетшщ руксатынсыз тольщтай немесе белшектелш шыгарыла, кебейтше жене таратыла алмайды

КРСТ 1358-2005

Мазмуны

1    Крлданылу саласы    1

2    Нормативтж сштемелер    1

3    Жалпы талаптар    2

4    Дэнекерленетш косылыстар    мен    олардыц орналасуына 2

койылатын талаптар

5    Дэнекерлеуге крйылатын жалпы талаптар    7

А косымшасы    11

III

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЬЩ МЕМЛЕКЕГПК СТАНДАРТЫ КЫСЫМ АСТЫНДА Ж¥МЫС 1СТЕЙТШ ЫДЫСТАР Болаттарды дэнекерлеуге койылатын талаптар

Енпзшген куш 2007.01.01

1    К^олданылу саласы

Осы стандарт 0,07 МПа артьщ аскын кысым астында жумыс гстейтш, кем1ртект1 жэне лепрленген болаттардан дайындалатын жеке ыдыстарга (будан epi - ыдыстар) таратьшады жэне кысымнан жуктеме кабылдамайтын Tipey, беютпе жэне кэмеюш элементтер мен бэлшектерден баска эларды дайындау, курастыру жэне жэндеу кезшде ыдыстар элементтер1 мен белжтершщ дэнекерленген косылыстарыньщ эрналасуына, эрындалуына кэйылатын каушшздш техникасы талаптарын белгшейдг

Осы стандарт атэмдьщ электр станциясыныц ыдыстары мен жабдьщтарына таратьшмайды.

Осы стандарт меннйк нысанына жэне уйымдастыру-курылымдык нысанына карамастан Кдзакстан Республикасыньщ барлык уйымдары мен жеке кэсшкерлер1 yniiH мшдетп.

2    Нормативтш сшгемелер

Осы стандартта мынадай стандарттарга сштемелер пайдаланылды: ГОСТ 1577-93 Курастырылымдьщ сапалы бэлаттан жасалган калын; беги жэне кец тел1мд1 илек. Техникалык шарттар

ГОСТ 2106-84 Металдарды дэнекерлеу. Непзп туснпктердщ терминдер1 мен аныктамалары

ГОСТ 2246-70 Дэнекерлш болат сым. Техникалык шарттар ГОСТ 3242-79 Дэнекерленген косылыстар. Сапасын бакылау эдютер1 ГОСТ 5264-80 Кол догалык дэнекерлеу. Дэнекерлпс косылыстар. Непзп типтерк курастырылымдык элементтер1 мен елшемдер1

ГОСТ 5520-79 К^ысым астында жумыс 1стейтш казандьщтар мен ыдыстарга арналган ком1ртекй, тэмен лепрленген жэне лепрленген бэлаттан жасалган беттш илек. Техникалык шарттар

ГОСТ 5582-75 Жепге 6epiK, ыстыкка берпс жэне ыстыкка тэз1мд1 жука беттш илек. Техникалык шарттар

ГОСТ 7350-77 Жепге берж, ыстыкка берпс жэне ыстыкка тэз1мд1 болат. Техникалык шарттар

ГОСТ 7512-82 Бузбайтын бакылау. Дэнекерлпс косылыстар. Радиографиялык эдш

Ресми басылым

ГОСТ 9087-81 Дэнекерлпс nicipeiiH i36ecTi тас. Техникальщ шарттар ГОСТ 9466-75 Болаттарды цолмен догалап дэнекерлеуге жене корытуга арналган жабынды металл электродтар. Жпстелу1 жене жалпы техникальщ шарттар

ГОСТ 10543-98 К^орытпалы болат сым. Техникальщ шарттар ГОСТ 14637-89 Сапасы царапайым кем1ртект1 болаттан жасалган кальщ бегл илек. Техникалык; шарттар

ГОСТ 14782-86 Бузбайтын бацылау. Дэнекерлпс косылыстар. Ультрадыбыстьщ эд1стер

ГОСТ 16523-97 Сапалы жене жалпы арналган сапасы карапайым кем1ртект1 болаттан жасалган жука беги илек

ГОСТ 19281-89 (ИСО 4950-2-81, ИСО 4950-3-81, ИСО 4951-79, ИСО 4995-78, ИСО 4996-78, ИСО 5952-83) Берпстпт жогары болаттан илек. Жалпы техникальщ шарттар

ГОСТ 25997-83 Кррытумен металды дэнекерлеу. Бузбайтын бацылау нэтижелер1 бойынша сапасына статистикальщ багалау

ГОСТ ЕН 25817-2002 (СТБ ЕН 25817-2001) Догалап дэнекерлеу. Дэнекерленген болат цосылыстар. Сапа ден,гейлер1

3 Жалпы талаптар

3.1    Ыдыс элементтерш дэнекерлеуд1 талап етшетш 6miri бар даярланган к;ызметкерлер1 бар, барльщ сэйкесетш технологияльщ жэне бак;ылау операцияларын орындау уш1н кджетп техникалык; куралдарына ие жэне сэйкес жумыстарды орындау ушш дайындаушы елдщ куз1ретп бак;ылау органынан рук;сат алтан кэс1порын жузеге асыруы керек [1] сэйкес.

3.2    Уак;ытша беютпелерд1 устату мен дэнекерлеуд1 к;оса дэнекерлеу жумыстарын жасауга дайындаушы елдщ цуз1рети бацылау органыныц талаптарына сэйкес аттестаттаудан эткен жэне сэйкес куэлт бар дэнекерлеушшер ж1бершедг

Дэнекерлеушшер олардьщ куэл1ктер1нде кэрсетшген дэнекерлеу жумыстарыньщ турлерш тана (дэнекерлеу тэсЫ мен орналасуы, дэнекерленет1н буйымдар, материалдар, олардьщ цалындыгы) орындаута ж1бершедп

3.3    Ыдыстарды (6ipireTiH б1рл1ктер, бэлшектер) дэнекерлеуд1 дайындауга арналган техникальщ шарттар немесе технологияльщ кужаттама талаптарына сэйкес жасаган дурыс.

Технологияльщ кужаттама:

-    ыдыстарды (6ipireTiH б1рлштер, бэлшектер) дайындауга арналып кабылданган материалдарды дэнекерлеу технологиясы;

-    бастыру материалдарын цолдану;

-    бакылау турлер1 мен колемдерц

-    алдын ала жэне шесетш цыздыру;

-    термияльщ ецдеу бойынша нускдулардан туруы керек.

о

KJ>CT 1358-2005

Термины и определения основных понятий по сварке металлов применяемых при составлении технической документации должны соответствовать ГОСТ 2106.

3.4    Ыдыстарды дэнекерлеу технологиясы дэнекерлеу жумыстарын орындауды бастаганга дейш эз1рлену1, аттестатталуы жене кужатталып рес1мделу1 керек.

Онд1р1ст1к технологияльщ кужаттама ^осы стандарт талаптарына сэйкесу1, OHflipic ерекшелнт мен ыдыстар мен олардыц элементтершщ курастырылымдык айрьщшыльщтарын ecKepyi, барльщ технологияльщ жене бакылау операцияларын орындау мазмуны мен тэрпбшен туруы жене ыдыстар мен олардыц элементтерш дэнекерлеущ жузеге асыратын KocinopbiH басшысымен бекшлу! керек.

3.5    ГОСТ 2246, ГОСТ 9087, ГОСТ 9466, ГОСТ 10543 бойынша непзп жене бастыратын материалдар 3.4 тармагы бойынша керсетшген дэнекерлеу технологиясына сэйкесу! жэне сертификаты болуы керек.

3.6    Дэнекерлеудщ технологияльщ процестерш уйымдастыру [2] талаптарына сэйкесу! керек.

3.7    Электрическое оборудование, применяемое при сварке, должны соответствовать [3].

4 Дэнекерленетш косылыстар мен олардыц орналасуына койылатын талаптар

4.1    Ернеушелер, туптер мен кубырларды дэнекерлеу, сондай-ак туптерд! ернеушелерге дэнекерлеуп коскан жагдайда тольщ дэнекерлеумен тушсершген жштер колданылуы керек. Конус туптер мен этпелер ернеушелерге тольщ дэнекерленш косылумен бурыш астында тушскен жшпен цосыла алады. Кдбатталган дэнекерлш косылыстарды беютетш жэне Tipey элементтерш жэне imKi курылгылар бэлшектерш дэнекерлеп косу ушш колдану руксат етшедн

Жалгастыргыштар, жук тесштер, кубырлар, кубыр торкоздерк жалпак туптерд!, ернемектердц алацдарга пластиналарды, баспалдактар, TipeyimTep мен т.б. бэлштерд! дэнекерлеп косу кезшде бурыштык жэне тагалык жштерд! колдану руксат етшедь

4.1.1    Бурыштык жэне тагалык дэнекерлш косылыстарындагы курастырылымдык сацылау калыптаскан тэртште келшлген буйымга арналган нормативен кужаттамада карастырьшган жагдайда руксат етшедн

4.2 Толык емес (курастырылымдык сацылаумен) дэнекерлеп косумен сырткы бетке жалгастыргыштарды, жуктесштерд1, бобышка мен баска да бэлштерд! дэнекерлеп косудыц бурыштык жэне тагалык жштерш:

1) 5,0 МПа артык кысым астында жумыс !стейтш ыдыстарда innd диаметр! 100 мм жэне одан артык келтекубырларды жэне 1,6 МПа артык кысым астында жумыс штейтш ыдыстарда innd диаметр! 250 мм артык келте

кубырларды денекерлеп косщан жатдайда;

2)    термо оцдеуспз кабырта температурасыньщ минус 30°С томен жоне термо ецдеумен минус 40°С томен томен лепрленген марганцовкалы жоне кремний-марганцовкалы болаттан жасалтан ыдыстарда;

3)    келтекубыр диаметрше карамастан жегшие сызаттануды тудыратын ортада жумыс icTeyre арналган ыдыстарда орындау руксат етшмейд1

4.3    2,5 МПа артьщ кысым астында жоне 300°С артьщ температура жагдайында жумыс 1стейтш келтекубырлармен, ыдыстармен ернемектердщ косылыстарында жоне 1,6 МПа артьщ кысым астында жоне 300°С артьщ температурада жумыс 1стейтш обечайкалармен жоне ыдыстар туптер1мен ернемектердщ косылыстарында курастырылымдьщ сацылаудыц колдануы руксат етшмейдг

4.4    К^алатын донекерлен1п косылатын болат тосемд1 (оныц пшнде тосемд1 сакиналы) донекерлщ косылыстар тольщ донекерленш косылган донекерлщ косылыс болып есептелед1.

Бундай ж1ктерд1 колдану техникальщ нег1зделген жагдайларда, мысалы тушсетш жжтерде тана руксат етшедь

4.5    Донекерлщ косылыстардыц курастырылымы мен орналасуы:

1)    барльщ белгшенген талаптарды сактап донекерлщ косылыстар ды кедерпшз орындау мумюнднлн;

2)    жергнпкп термияльщ оцдеу жагдайында кыздыратын курылгыларды ерюн орналастыруды;

3)    Барльщ карастырылган од1стермен донекерлщ косылыстардыц сапасына бакылау журпзу мумюндшш;

4)    аньщталган руксат етшмейтш акауларды жою мумкщщгш камтамасыз ету1 керек.

Донекерлщ жштер сойкес стандарттар мен техникальщ шарттар талаптарымен карастырылтан ыдыстарды дайындау, курастыру жоне пайдалану кезшде бакылау унпн кол жет1мд1 болуы керек.

4.6    Ыдыстардьщ тушсетш ж1ктер1 донекерленетш металдыц барльщ калыцдыгы бойына дэнекерленуш камтамасыз етет1н од1стермен орындалуы керек.

4.7    Ыдыстардьщ донекерлщ курастырылымдарында тушспел1 донекерлщ косылыстардьщ айкастырылып киысуы руксат етшмейдг

Тушсетш элементтердщ жштершщ осьтершщ жылжыуы олардыц уш есе атаулы калыцдыгынан кем емес, 6ipaK 100 мм кем емест1 курауы керек. Бул талапты сактау мумк1н болмаган жагдайда Kinii диаметрл1 кубырлардын; узына туй1сет1н жштершщ корсетшген жштершщ oci 90° кем емес бурышка жылжуы керек.

Элементтердщ атаулык кальщдыгыньщ турл1 жагдайында талап етшетш жылжудыц олшемш улкен калыцдык бойынша аныктайды. Жылжуды елшеуд1 элементтердщ сырткы бет1 бойынша жштер кимасыныц ocbTepi арасында журпзедг

л

KJ>CT 1358-2005

Осы тарман талаптары темендеп жагдайларды б1рдей уанытта сактаган жагдайда набырга нальщдыгы 30 мм-ге дешнп элементтер мен белшектердщ донекерлш носылыстарына мшдегп болып табылмайды:

1)    донекерлш носылыстар машинальщ д0некерлеумен орындалган (мысалы i36ecTi таспен) болуы керек;

2)    тушсетш жжтер осшщ ниылысу нуктесшен VD • S нашьщтьщта сацылаулар болмауы керек (D ж©не S - атаулы сыртны диаметр Ж0не тушсетш элементтер набыргаларыньщ нальщдыгы);

3)    донекерлш носылыстардьщ ниылысу орындары радиографиялаумен немесе ультра дыбыстьщ дефектоскопиямен банылануы керек.

4.8 Ыдыс бержтшш аньщтайтын тушспе носылыстарда беттердщ В шеттершщ жылжуы (1-сурет):

В=0,1 S 1,

Аспауы керек, 6ipan 3 мм артьщ емес (S - толщина листа).

1-сурет

Электр нождьщ донекерлеумен орындалатын саниналы жпстердщ буктеулершщ жылжуы 5мм-ден аспауы керек. Монометалдын ыдыстардьщ сакинальщ жштершде, сондай-ан биметалды ыдыстардьщ жепге туранты цабаты жатынан саниналы жнне узына бойы жштершде буктеулердщ жылжуы 1-кестеде корсетшген шамалардан аспауы керек.

1-кесте _миллиметрде

Дэнекерлен етш беттер нальщдыгы S, мм Тушсетш шеттердщ ец жогары рунсат етшетш жылжуы В, мм Монометалды ыдыстарда санинальщ жштерде биметалды ыдыстардьщ жепге туранты набаты жатынан саниналы жнне узына бойы жштершде 20-дешн ОД S1 + 1 Жепге туранты набаттын; 50% нальщдыгы 20-50 0,15 SI, 6ipan 5-тен артьщ емес Жепге туранты набаттын; 50% нальщдыгы 50 -100 0,04 S1 + 3,5* 0,04 S + 3,0, 6ipan жепге туранты набат налыцдыгы-нан артын емес