ЖЕМ, KVPAMA ЖЕМ, KV’РА МАЖЕМ ШПК13АТЫ

Жакын пнфракы зыл салила спектроскопияны колланмп, кураммнан nuiKi протеин/н, шнкч улпаны, iiniK'i манды жопе ыл» алды аныкгау ojjici

КОРМА, КОМБИКОРМА, КОМБИКОРМОВОЕ СЫРЬЕ

Метод определения содержания сырого протеина, сырой клетчатки, сырого жира н влаги с применением спектроскопии в ближней инфракрасной области

КР СТ ГОСТ Р 50817-2008

ГОСТ Р 50817-95 «Жем, курама жем, курамажем шнмзаты.

Жакын инфракызыл салада спектроскопияны колданып, курамынан шию протеиндк шнкт улпаны, шию майды жоне ылгаллы аныктау злю» (IDT)

Реем и басылым

Казакстан Республикасы Индустрия жоне сауда миннстрлНнщ Тсмшкалык реттеу жоне метрология комитет! (Мемстандарг)

ЖЕМ, KVPAMA ЖЕМ, К VP А МАЖЕМ ШИКГЗАТЫ

Жакын ннфракызыл салала спектроскопиямы ко. ил мы и, курамынан iuiiK'i npoieiuui, uimci ушаны, шикл манды жопе ылгаллы аныктау o.iici

КР СТ ГОСТ Р 50817-2008

ГОСТ Р 50817-95 «Жем, курама жем, курамажем шимзаты.

Жакын инфракызыл салада спектроскопияны колданын. курамынан шим iiporcmui. шим улпаны, шим манды жоне ылгаллы аныктау эдю» (IDT)

Ресми басылым

Казаксз ан Республикасм Инлустрпя жоне саула мннистрл1пнщ Техника.инк реттеу жоне метрология комитет! (Мемстанларг)

х_ь ...» х_п — тэуелаз ауыспалылар, олар ретжде 1 толкын узындыгы кезендеп оптикалык мэндер немесе олардын турлену нэтижелер1 пайдаланылады. Осы жагдайда оптикалык тыгыздык деп (D) (2) формуласы бойынша кер1ну коэффициенлнж Kepi мэнжж ондык логарифм i угынылады:

О = log (I/R)    (2)

мунда R — (3) формуласы бойынша есептелетж коржу коэффициент!:

R=I/Io    (3)

мунда 1₀ — бер1лген толкын узындыгы кезжде аспапка коса орнатылган шагылыстыргыштан тусетж сэуленж каркындылыгы;

I — толкынньж сол узындыгы кезжде с ы нам ада н тусетж сэуленж каркындылыгы.

Тэуелаз айнымалылар ретжде сондай-ак оптикалык тыгыздыктын мынадай математикалык езгерштержж нэтижесжде алынатын мэндер пайдаланылады:

-    толкындардын ею узындыгы кезжде оптикалык тыгыздык мэндержж эр турлшп;

-    толкындардын ею узындыгы кезжде оптикалык тыгыздык мэндержж катынасы;

-    оптикалык тыгыздыктын Gipitmii жэне екпнш туындылары.

Сондай-ак бул ретте алынган градуирлеу Teimeyi 6.2.10 талаптарын

канагаттанырагын жагдайда, езгерштердж баска турлерже руксат етшедг

Градуирлеу тeндeyiнiн констант мэндерж алу ушж кептеген регрессиялык талдау эдгсш, басты курам б1рл1ктерде талдауды жэне болшек (жеке) ен аз шаршылар эдгсш пайдаланады.

Градуирлеу тендеуждеп айнымалылардын саны 1 + N /10 артык болмауга тшс, мунда N - кептеген желшк регрессия эд1сж пайдалану кезждеп градуирлеу топтамасындагы улплердж саны. Басты курамб1рл1ктерд1 жэне белшек (жеке) ен аз шаршыларды талдау эдгсш пайдалану кезжде айнымалылардын саны 3 + N/10 аспауга тшс.

Дербес компьютерлермен баскарылатын инфракызыл талдагыштар ушж градуирлеу тендеулерж есептеу кезжде аспаппен 6ipre жетюзглетж арнайы программалык камтамасыз ету пайдаланылады. Егер инфракызыл талдагыштын есептепш курылгысынын мумюндт кептеген регрессия тeндeyiнiн константы есеб1мен шектелсе жэне ол талдау ушж толкындардын онтайлы узындыктарын жэне спектрлж дepeктepдi турленд1ру тэсшдерш табуга мумюндж бермесе, кажегп акпаратты аса куатты компьютерлердж жэне THicTi программалык камтамасыз етудж кемепмен алады. Осындай мумюндж болмаган жагдайда толкындардын узындыктарынын усынылатын мэндерж жэне В косымшасында бершген

спектрлж деректердж математикалык турлену тэсшдерж пайдаланады. Бул жагдайда толкындардын усынылатын узындыктарын жэне спектрлж деректердж математикалык турлену тэалж градуирлеу улплержж спектрлерж алар алдында аспапка енпзедк

6.2.7    Градуирлеу тенде>л константын есептеу кезжде сынамаларды химиялык талдау нэтижелерж кургак немесе ауа-кургак затка есеб1мен енпзедГ Bipimni жагдайда сондай-ак алынган тецдеулерш пайдаланып, аспапта талдау нэтижелер1 кургак затка есеб1мен болады. Екшнп жагдайда тендеулердж константын есептеу ушж курам6ipjiiктерд1 к ауа-кургак затта болуы туралы деректерд1 сканирленетж сынамамен ондагы сынаманы тжелей сканирлеу алдында аныкталган гигроылгалдыц болуы на суйежп есептейдг Бул ретте градуирлеу тсндеулерж пайдаланып, аспаппен жасалган талдау нэтижелер1 сондай-ак ешмнш ауа-кургак куйже жаткызылады.

6.2.8    Градуирлеу тендеулер1нж константын есептеу кезжде кейб|'р улплер ушж регрессия сызыгынан 6ipa3 ауыткитын деректер ауытку себептерж мукият аныктаганнан кешн есептерден алынып тасталады. Ауытку ceoe6i спектрлерд1 any кезшдеп немесе химиялык талдауларды орындау кезшдеп немесе талдаулар нэтижелерж компьютерге енпзу кезшдеп кaтeлiктep болуы мумкш. Егер осындай кателер болмаса, ауытку ce6e6i беркпген Yлгiлepдiн спектржж градуирлеу популяциясы улплержж спектрлержен 6ipa3 айырмашылыгы болуы мумкж. Бул жагдайда градуирлеу топтамасына тагы да б1рнеше осы га н уксас улплер косылады. Осы кезде алынган тендеу 6.2.10 жэне 8-бшимнж талаптарын канагаттандыруга тшс. Олай болмаган жагдайда спектрлер1 градуирлеу топтамасыньщ улплержж спектрлержен 6ipa3 ерекшеленетж улплерден жеке градуирлеу топтамасы калыптасады. ПЭВМ баскарылатын аспаптармен жумыс icTey кезжде, осындай улплер аспаппен жетмзжетж арнайы программаларды пайдалану аркылы аныктала алады.

6.2.9    Bip аспаппен алынган градуирлеу тендеуi оны багалаганнан кейж жэне, егер кажет болса, 6.2.10 талаптары бойынша бершген аспап ymin тузеткеннен кешн сол улпдеп баска аспаптарда талдау ушж пайдаланыла алады.

6.2.10    Бержген аспаппен алынган немесе баска аспаптан ауыстырылган градуирлеу тендеуi мждетп багалаудан етуге Tnic. Ол упйн градуирлеу кезжде пайдаланылмаган, градуирлеу топтамасыньщ улплерже, сондай-ак талдау ушж аспап градуирленетж улплерге катысы бойынша кернекп кем! 20 уллден туратын топтаманы ipiirren алады. Сынамалар курамб1рлж курамыпын буюл аукымын камтуга тшс жэне ол бойынша б1ркелю жайылуга тшс. Талдауга дайындауды, химиялык талдауларды, осы сынамалардын инфракызыл сэулесжж каркындылыгын олшеу градуирлеулер сиякты журлзшедг

Химиялык (у) жэне инфракызыл (х) эдштермен алынган нэтижелерд1 талдау непзшде орташа айырмашылык d немесе (4) формула бойынша ыгысу есептеледг

(4)

Осыдан кейш градуирлеу тецдеушщ еркш мушесшщ - Ь₀-дан d орташа айырмашылыгын есептеп ыгысута тузету енпзедг

Талдаулар дэлдтн тексеру ymiH инфракызыл жэне стандарты эдютермен (ыгысуга тузету енпзгеннен кейш) алынган нэтижелер арасындагы айырмашылыктардын орташа шаршылы ауыткуы есептелед1, Sj (5) формуласы бойынша есептеледг

мунда d, = Xj — у₄.

Егер 20 сынамалардан туратын 6ip топтаманы талдау нэтижeлepi салыстырылады, Sj мэш шию протеин уилн 1,0 %, шим улпа уилн 2,0 %, шик! май ушш 0,5 % жэне ылгал мен гигроылгал унин 0,3 % аспауга тшс.

Егер сынамалардын улкен саны уилн нэтижелер салыстырылатын болса, керсеылген мэндер салыстырмалы мэндердщ 25 %-на темендел’ле,ш (мысалы, Sj шию протеин ушш 0,8 % тен болады).

Егер алынган нэтижелердщ дэлдт корсетшген шектерден шыгатын болса, турдш стандартык жэне инфракызыл эдштермен алынган нэтижелер! арасындагы регрессия тендеу1 (6) формула бойынша есептеледг

у = а + Ьх,

мунда у - химиялык эдшы талдау нэтижеа; х - инфракызыл эдюпен талдау нэтижеа; а жэне b - тендеу константары.

Осыдан кешн бос мушесш коса (Ь₀) барлык коэффициентерд! b мэнше кебейту аркылы жэне а мэшн Ь₀-га косу аркылы градуирлеу тендеуше тузету енпзедЕ Тузеы’лген тендеуш пайдаланып, 6.2.10 жазылган ic-эрекетерд1" тагы да кайталайды жэне, егер бул peme Sd керсеылген шектерден асатын болса, аспап кайтадан градуирленуге тшс.

7 Сынактар журпзу

Сынамаларды журпзу сыналатын сынаманын спектрш алудан турады. Бершген градуирлеу тендеуш пайдаланып, инфракызыл талдагышынын есептепш курылгысы мэш экранга жары к аркылы шыгатын жэне, кажетгтне карай, баспага шыгатын аныкталатын курам б1рл1ктердщ болуы eceптeлeдi.

Дербес компьютерлермен баскарылатын инфракызыл талдагыштарда сынамаларды талдауды аснаппен 6ipre жетюзшетж арнайы программаны пайдаланып журпзедг Баска аспаптарда, мысалы, «Инфрапид 61» аспабында жумыс icTey кезжде аспапка градуирлеу тендеулершщ константтарын жэне оларга сэйксс келетш толкын узындыктарын, сондай-ак спектрлж деректердш тузглу тэсшн енпзедг

Сыналатын сынамалардыц спектрлер1 6.2.5 белпленгендей етш алады.

8 Нэтнжелер/л ендеу

Сынаудын сонгы нэтижеа ретшде астауды сынамамен ею рет толтыру аркылы орындалган ею параллель аныктаманын орташа арифметикалык мэш кабылданады. Нэтиже еюнил ондык белпге дешн есептелед1 жэне 6ipiHiui ондык белпге дешн децгелектейдг

Параллель аныктамалардын нэтижелер1 арасындагы жол бершетж алшактыктар абсолют ернекте шию протеин жэне шию улпа ymin - 1,0 %, шик1 май ymin - 0,3 %, ылгал ymin 0,3 % аспауга тшс.

Аспаптан талдау нэтижелерж ауа-кургак затка есептегенде алынган жагдайда, пайызбен бержген кургак заттагы X аныкталатын курамб1рл1ктердж массалык улеа (7) формуласы бойынша есептеледг

X, 100

100-ж'

мунда Х| - сыналатын ауа-кургак сынамадагы курам б1рл1ктщ массалык yneci, %;

W - сыналатын сынамадагы гигроылгалдын массалык улеа, %. Сериялык талдаулар барысында нэтижелердж дурыстыгын тандап бакылау ушж сынамалардын 6ip болтн стандарттык химиялык жэне инфракызыл эд!стермен талдайды. Бул сынамаларды олар кэсшорында шыгарылатын немесе пайдаланылатын курама жемдердш турлерь peuenTepi бойынша талданатын жинакты бжд1ретждей етш, бул ретте шиюзаттын тусу кездерж езгертуд1, 6ip ингредиенттерд1 ею н плане ауыстыруды есепке ала отырып, шоп жемдер1 болтан жагдайда - жемдж пайдаланылатын жерлердш жэне жемдердщ TypnepiH, тыцайткыштар беру

нускаларын, жемдерд1 дайындау технологияларын тандап алады. Такдап алынган сынамалардын саны талданатын улплердщ жалпы санынан 10 % кем болмауга тшс. Тандап алынган улплерге химиялык талдаулар журпзу кезшде нэтижелердщ дурыстыгы бакыланады.

Химиялык жэне инфракызыл эдштермен (Da6c) алынган нэтижелер арасындагы алшактыктар мынадай мэндерден аспауга тшс:

Da6c - 1,095 + 0,032 X - шию протеин ушш;

D«6c = 2,16 + 0,038 X - шию улпа ушш;

Da6c ⁼ 0,641 + 0,055 X - шию май упнн,

мунда X - химиялык эдшпен орындалган ею параллель аныктаманын нэтижелершщ орташа арифметикалык мэш.

Химиялык эдштермен талданатын сынамалардын саны 3-5 тек болтан кезде белплентен руксаттардан асатын алшактыктардын болуына руксат етшмейдй сынамалардын саны 7-10 тен болтан кезде 6ip сынама ушш жэне сынамаларын саны 11 - 15 тен болтан кезде ею сынама ушш бел плен ген руксаттарды арттырута жол бершедТ

9 Аспаптыц жумысымыц жэне градуирлеу снпаттамаларыныц турактылыгы

9.1    ПЭВМ баскарылатын инфракызыл талдагыштарды диагностикалау аспаппен 6ipre жинак йшшде жетюзшетш арнайы программалык камтамасыз етудо жэне бакылау улпсш пайдаланып, аспаптарга бермген нускаулар бойынша журпзшедг

9.2    Кэсторында «Инфрапид 61» аспабынын турактылыгына атымдаты бакылау жасау ушш жиектер1 бойымен жэне градуирлеу аукымынын ортасына (мысалы, 20, 27 жэне 35 %) шпнде шию улпа бар уш бакылау улпсш (BY) дайындайды. Барынша жш талданатын турлердш катарынан жемдш шоптер . BY ymin бастапкы бакылау ретшде кызмет аткарады. BY салмагы шамамен ауа-кургак заттын 0,5 кг курайды. Сынам ал арды дайындау 6.1 жазылган сиякты журпзшедг Дайындалган улплерд1 кымтак ыдыска салып 20 ± 2 °С температурада карангы жерде сактайды.

Кун сайын катардагы сынамаларды талдау барысында 7- бшимде керсетттендей шию улпанын болуына BY талдайды. Атымдаты куннщ нэтижес! мен алдындагы кундер пшндеп орташа арифметикалык нэтиже арасындагы руксат етшетш алшактык 1,5 % аспауга тшс.

9.3    Bip куш етюзшген градуирлеу ол элдш бойынша 6.2.10 жэне 8-бшнмнш талаптарына канататтандырып турганда колданыла бередг BipaK жыл сайын 6.2.10 талаптарына сэйкес, дурысырак жана мезпл ешмшщ улгшерш талдау басында градуирлеуд!’ баталау жэне тузету усынылады.

10 KayificiiAik* техникасы галантиры

Кеггпршген сынамаларды усактау жэне астаушага сынама толтыру бойынша жумыстар сору шкафында журпзшедг

©амдпсгер сынамаларын усаткышпен жэне дшрменмен Kayinci3 жумыс 1стеу ережелерж, сондай-ак электр аспаптарымен жумыс 1стеудш непзп ережелерж сактау кажет.

ЭОЖ 636.084/.087:636.085.32:535.33/.34:006.354    МСЖ    65.120

Тушнд1 свздер: жем, талдау, шим протеин, шим улпа, шию май, ылгал, жакын инфракызыл саладагы спектроскопия, иифракызыл талдагыш, талдау дэлдт

ГОСУДАРСТВЕННЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

КОРМА, КОМБИКОРМА, КОМБИКОРМОВОЕ СЫРЬЕ

Метод определения содержания сырою протеина, сырой клетчатки, сырого жира и влаги с применением спектроскопии в ближней инфракрасной области

СТ РК ГОСТ Р 50817-2008

ГОСТ Р 50817-95 «Корма, комбикорма, комбикормовое сырье. Метод определения содержания сырого протеина, сырой клетчатки, сырого жира и влаги с применением спектроскопии в ближней инфракрасной области» (1DT)

Издание официальное

Комитет по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан

(Госстандарт)

Астана

Предисловие

1    ПОДГОТОВЛЕН И ВНЕСЕН ТОО «Евразийский консалтинговый консорциум»

2    УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ приказом Комитета по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан от 26 ноября 2008 года № 600-од.

3    Настоящий стандарт идентичен национальному стандарту Российской Федерации ГОСТ Р 50817-95 «Корма, комбикорма, комбикормовое сырье. Метод определения содержания сырого протеина, сырой клетчатки, сырого жира и влаги с применением спектроскопии в ближней инфракрасной области». При этом дополнительные положения, учитывающие потребности национальной экономики Республики Казахстан, приведены в разделе 5, которые выделены курсивом

4    В настоящем стандарте реализованы нормы Закона Республики Казахстан «О техническом регулировании». Технического регламента «Требования безопасности кормов и кормовых добавок»

5 СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ

6 ВВЕДЕН ВПЕРВЫЕ

Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен, тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан

Содержание

1    Область применения    1

2    Нормативные ссылки    1

3    Сущность метода    2

4    Отбор проб    2

5    Аппаратура, материалы    2

6    Подготовка к испытанию    3

6.1    Подготовка проб    3

6.2    Градуировка приборов    4

7    Проведение испытания    9

8    Обработка результатов    9

9    Стабильность работы прибора и градуировочных характеристик 10

10    Требования техники безопасности    11

Алгысоз

1    «Еуразиялык консалтинг консорциумы» ЖШС Э31РЛЕП ЕНГ13Д1

2    Казакстан Республикасы Индустрия жэне сауда миниcтpлiгiнiн Техникалык реттеу жэне метрология комитетжщ 2008 жылгы 26 карашадагы № 600-од буйрыгымен БЕК1Т1Л1П КОЛДАНМСКА ЕНГ131ЛД1

3    Осы стандарт ГОСТ Р 50817-95 «Жем, курама жем, курамажем шиюзаты. Жакын инфракызыл салада спектроскопияны колданып, курамынан шию протеиндц шик1 улпаны, шию майды жэне ылгалды аныктау эд1с1» Ресей Федерациясыныц улттык стандартымен б1рдей. Бул ретте Казакстан Республикасы улггык экономикасынын муктаждыктарын ескеретш косы мша талаптар келбеу жазумен ерекшелешп 5-бвл1мде бершген.

4    Осы стандартта «Техникалык реттеу туралы» Казакстан Республикасынын занынын, «ЖемHiн жэне жемдж коспалардын каутЫздж талаптары» техникалык регламентжш нормалары icKe асырылды.

5 ЫР1П11И ТЕКС:ЕРУ MEP3IMI ТЕКСЕРУ КЕЗЕНД1Л1Г1

6 АЛГАШ РЕТ ЕНГ131ЛД1

Осы стандарт Казакстан Республикасы Индустрия жэне сауда м nHncTpjiiriniH Техникалык реттеу жэне метрология комитетами руксатынсыз рссми басылым peтiндe Казакстан Республикасы аумагында толыктай немесе белшектелж басылып шыгарыла, кебейтше жэне таратыла ал майды

Мазмуны

1    Колданылу саласы    I

2    Нормативен сштемелер    1

3    Эдостш мэш    2

4    Сынамаларды ipiicrey    2

5    Аппаратура, материалдар    2

6    Сынауга дайындау    3

6.1    Сынамаларды дайындау    3

6.2    Аспаптарды градуирлеу    4

7    Сынактар журпзу    9

8    Нэтижелерд1 ендеу    9

9    Аспаптын жумысынын жоне градуирлеу сипаттамаларынын

турактылыгы    10

10    Кау1пазд1к техникасы талаптары    II

КАЗАКСТАН РЕСПУБЛМКАСЫНЫЦ МЕМЛЕКЕТТ1К СТАНДАРТЫ

ЖЕМ, КУРАМ А ЖЕМ, КУРАМАЖЕМ ШИКПАТЫ

Жакын пнфракызыл ca.ia.ia спектроскопняны кодданып, к\ра.мыкан miiK'i про muni, uniK'i улпаны, uiiiKi майды жопе ылгалды аныктау o.iici

Ешiii.ii еи куш 2009-07-01

1    Колданылу саласы

Осы стандарт минерал теки жемдерхи, кунжара мен шроттарды коспаганда, еамдш жемжщ, курам а жемнщ жэне курамажем шимзатынын барлык турлерше таралады жэне жакын ннфракызыл салада спектроскопняны колданып, курамынан шиш протеиндг шиш улпаны, шиш май мен ылгалды аныктау эдшн белплейдг

2    Нормапшик сиггемелер

Осы стандартта мынадай стандарттарга сштемелер пайдаланылды:

ГОСТ 4808-87 Шоп. Техникалык шарттар.

ГОСТ 7631-85 Балык, тещздеп суткорекплер, тешз омырткасыздары жзне олардын енделген ешмдерг Кабылдау ережелер1, сапаны багалаудын органолептикалык эд1стер1, зертханалык сынактар yrniH сынамаларды ipiicrey эдкггерГ

ГОСТ 13496.0-80 Курамажемдер, шишзат. Сынамаларды ipiicrey эдгстерк

ГОСТ 13496.2-91 Жем, курама жем, курамажем шишзаты. Шиш улпаны аныктау эдкм.

ГОСТ 13496.3-92 Курама жем, курамажем шишзаты. Ылгалды аныктау эдштерГ

ГОСТ 13496.4-93 Жем, курама жем, курамажем шишзаты. Курамынан азотты жэне шиш протеинд1 аныктау эд1стерГ

ГОСТ 13496.15-97 Жем, курама жем, курамажем шишзаты. Шиш майды аныктау эдгсГ

ГОСТ 13586.3-83 Астык. Кабылдау ережелер1 жэне сынамаларды ipiicrey эд1стерг

ГОСТ 17681-82 Жануарлар Teicri ун. Сынау эдicтepi.

ГОСТ 21769-84 Агаш жасылы. Техникалык шарттар.

ГОСТ 23637-90 ГНилндеме. Техникалык шарттар.

ГОСТ 23638-90 Кек шеп сурлемГ Техникалык шарттар._

Реем и басылым

ГОСТ 27262-87 вамдж Teicri жем. Сынамаларды ipiicrey эшстерГ

ГОСТ 27548-97 ОЫмдж жемГ Ылгаддын болуын аныктау эдштерг

ГОСТ 27668-88 ¥н жэне кебек. Кабылдау жэне сынамаларды ipiicrey эдютерг

ГОСТ 28498-90 Суйыктыкка арналган шыны термометрлер. Жалпы техникалык талаптар. Сынау эдштерг

3    Эдгстш мот

Эдштщ мэш сыиаманы ауа-кургак куйге дешн кеггпруден, оны бeлгiлeнreн елшемдеп белшектерге дейш уатудан, елшеу жуйеа кемепмен спектрдщ жакын инфракызыл саласында уатылган сынамадан тусетш сэуленщ диффуздык K0pinicinin каркындылыгын елшеуден, спектрлж дepeктepдi математикалык ендеуден жэне аныкталатын кypaмбipлiктepдiц стандарттык химиялык эдicтepдi пайдаланып белпленген бeлгiлi мэндepiмeн Yлriлepдi елшеу дepeктepi бойынша алынган градуирлеу Tenaeyi бойынша талдау нэтижелерш есептеуден турады.

4    Сынамаларды ipiicrey

Сынамаларды ipiicrey - ГОСТ 7631, ГОСТ 13496.0, ГОСТ 13586.3, ГОСТ 17681, ГОСТ 21769, ГОСТ 27262, ГОСТ 27668 бойынша.

5    Аппаратура, матерналдар

5.1 Сынактар журпзу yuiiii мынадай аппаратура мен матерналдар колданылады:

-    жакын инфракызыл салада сэулеленудщ Kopiny каркындылыгын елшеуге арналган инфракызыл талдагыш;

-    THicTi багдарламалык камтамасыз етумен жабдыкталган, спектрл1к акпаратты (микро-ЭВМ, ПЭВМ жэне т.б.) ендеуге арналган есептеу курылгысы;

-    ИПР-2 маркалы немесе уксас маркалы еамдж сынамаларын усактагыш;

-    "Циклон" QC-114, QC-124 narri зертханалык дшрмен, МРП-2, ЭМ-ЗА титч электр дшрмендер, турмыстык Электр кофе усаткыш;

-    Teciicrepiniii диаметр 1,0 мм елеу1ш;

-    СК-1 жем сынамаларын кетзрпш немесе температураны устау кателт ± 5 °С артык емес зертханалык KeiiTipriiu шкаф немесе уксас техникалык сипаттамалары бар кепттлш жэне шкаф;

-    сиымдылыгы 100 до 200 см', какпакпен тыгыз киюластырылган немесе бурап жабылган шыны немесе пластмасса банка;

-    термометр ГОСТ 28498 бойынша;

-    сагат.

5.2 МемлекеттЫ метрология! ы % бсщылау жасау саласыпда цолданылатын олшеу цуралдары oudipicmeu немесе жондеуден шыгару кезтде, паидалану жэне импорт боиыпша кчргЬу кезшде олардыц тип in бекткеппеи кеит легче метрологиялыц аттестаттаудаи кейт жэне мемлекетппк олшем бнрлшн цамтамасыз ету жуйестщ пйзтштде пйркегеппеп кеит салыстырып тексеруге жатады.

6 Сынауга дайындау

6.1 Сынамаларды дайындау

Шоптщ, сурлемнщ, кок жемшщ орташа сынамасын 1-ден 3 см дейшп узындыкпен Kecin уатады. Кварттау эдшмен салмагы кетэргеннен кешн 50 г кем болмауга тшеп орташа сынаманын 6ip белтн болт алады. сынамаларды кеплру ауа-кургак куйдщ 60 °С-тан 65 °С дешнп температурасында кургату шкафында журпзшедг

Градуирлеу топтамасына осындай тэстмен кепт1ршген сынамаларды мшдетп коскан жагдайда, баска да кепт1ру тэалдерш пайдалануга (сынаманы кеплру шкафына алдын ала беюткеннен кешн, кок массанын ылгалолшег'iinin немесе миротолкынды neurri, лиофилизациялауды жэне т.б. пайдаланып) жол бершедг

Ауа-кургак сынамасын кеппргеннен кешн сынаманы дшрменде унтайды. Курамажемдер мен шиюзаттын сынамаларын алдын ала кеплрмей уатады. Жемдердщ барлык турлернйн улплерш болшектер1 TeciicrepiHiн диаметр! I мм еле>чшген откенге дешн уатады.

Колда бар жабдыкка жэне жемнщ TypiHe байланысты уатудын мынадай нускаларын пайдаланады:

-    6ipiHmi МРП-2 маркалы жэне елеу!штермен жабдыкталмаган уксас баска маркалы дшрменде уатады, содан кешн елеу1шпен елейдг Кайшымен немесе келще колмен уатканнан кешн еле>чштеп уатылуы киын калдыкты еленген бшнкке косады да мукият араластырады;

-    oipiHiiii МРП-2 маркалы жэне елеузштермен жабдыктал маган уксас баска маркалы дшрменде 30 с бойы уатады, содан кешн елеуштгермен жабдыкталган дшрмендерде, мысалы QC-114 маркалы дшрмендерде уатады;

-    б1рден талап етметш диаметрл1 Teciicrepi бар елеуштермен жабдыкталган дшрмендерде уатады.

Уатылган сынаманы шыны немесе пластмасса банкага немесе полиэтилен улд1рден жасалгаи пакетке ауысгырады жэне 5 °С артык емес турленуге THicTi коршаган орта температурасына кол жеткеннен кешн спектрд1 алу ymin пайдаланылады. Кажет жагдайда сынаманы керсетмген контейнерлерге салып тыгыздап жабылган кушнде кургак карангы жерге

сактайды. Ет-суйекп жэне балык унынын, сондай-ак курамында осындай шимзат турлер1 бар курамажемдердж улплерж турмыстык тоназыткышта сактайды.

Талдау ушж сасыган, кегерген, борсыган жэне кешра'ген mci бар улплерлп, сондай-ак курамында туз кышкылында ер1мейтж ГОСТ 4808, ГОСТ 23637 жэне ГОСТ 23638 керсетжген нормалардан асатын мелшерде кул бар сынамаларды пайдалануга руксат етжмейдг

6.2 Аспаптарды градуирлеу

6.2.1    Аспапты градуирлеу математикалык статистика эдгстерж пайдалана отырып, улплердж градуирлеу топтамасымен аталатын улплер жинагынын спектрлерж алудан; осы улплерд1 стандартты химиялык эд1стермен талаудан; аныкталатын курамб1рл1ктж курамын спектрлж деректермен байланыстыратын тендеуд1 алудан турады.

6.2.2    Градуирлеу улплерж кейжнен алынган градуирлеу тендеуж пайдаланып талданатын улплерге катысты корнект1 болатындай етж ipiKTen апады.

Градуирлеу топтамасыньж улплер1 аныкталатын курмб1рл1ктердж ыктимал мэндержж барлык аукымы толыгымен камтылуга жэне ол бойынша б1ркелк1‘ таралуга тшс, сондай-ак сынамалардын ылгалдану мумкждтн, сондай-ак оларды ылгалдын болу денгейлер1 ауа-кургак куйдепге Караганда томен болган кезде талдауды ескере отырып, талданатын материалда ылгалдын болу аукымыныц барлыгын камтуга тшс.

Эамдж жемдерж талдау кезжде градуирлеу топтамасыньж улплер1 ecin жеп'лу орындарыныц эр турлшгже, дакылдарды ocipy жэне жемдер дайындау технологияларына, оамд1ктердж тур курамына жэне даму фазасына байланысты болатын, материалдьж физикалык-химиялык касиеттерж турленд1р>тн корсетуre Tuic.

Курама жем мен шиюзатты талдау кезжде градуирлеу топтамасыньж улплер1 шиклзат турлерждеп, онын тусу коздерждеп жэне жемдерд1 дайындау технологияларындагы ерекшел1ктерге байланысты материал касиеттержж турленд1ржу1 де корсетжуге тшс.

Улплердж градуирленген топтамаларын жемнж (мысалы, шеп, консершленген жем, жасанды кетлржген жем), курама жемнж (жануарлардын жекелеген турлер1 ушж) жэне шишзаттын 9p6ip Typi упйн жеке дайындайды. 6.2.10 жэне 8-бол1мнж талаптарына сэйкес келген жагдайда жемдер топтары ymiH б1рыцгай градуирлеу тендеулерж куруга руксат етжедГ

Упплерд1 жеткшюл улкен популяциядан, дербес компьютерлермен баскарылатын талдагыштарда жумыс icTey кезжде, градуирлеу улплерж аспаптармен 6ipre жетшзжетж арнайы программалык камтамасыз етуд1

пайдаланып, улплердж спектрлж деректерж ецдеу аркылы тандауга болады.

Турленетж турл1 курамымен, жем euaipici жэне сынама дайындау технологиясымен улплердо талдауга арналган градуирлеу тендеуж алуга арналган сынамалардын саны 90 - 100 кем болмауга тшс, ал улплердж 6ipTeicri популяциясын (мысалы, 6ip дакылды, жемтн 6ip турж, сынама дайындаудын 6ip тэсшн жэне т.б.) талдауга арналган градуирлеу тендеуж алу ушж сынамалардын аз санын пайдалануга болады. BipaK барлык жагдайларда да сынамалардын саны 6.2.10 жэне 8-белiM талаптарына жауап беретж градуирлеу тендеуж алу ушж жеткшкп болуга тшс.

6.2.3    Градуирлеуге арналган улплерш талдауга арналган улплерде сиякты дэл сондай тэсждермен жэне сондай жабдыктын кемелмен спектрлж талдауга дайындайды. Егер спектрлж талдауга сынама дайындау технологиясы эр турл1 болса, онда градуирлеу топтамасына алынатын градуирлеу Teaaeyi 6.2.10 жэне 8-бел iM талаптарын канагаттандыратын жагдайда барлык кутшген тэалдермен дайындалган улплерд! косады. Kepi жагдайда сынамаларды талдауга дайындаудын ap6ip тэciлi ymiH жеке градуирлеу тэсшн алады.

6.2.4    Сынамалардын градуирлеу топтамасынын Yлгiлepiн химиялык талдау ею eceлi кайталаумен орындалады.

Курамынан шию протеин ГОСТ 13496.4 бойынша аныкталады.

Курамынан шию улпа ГОСТ 13496.2 бойынша аныкталады.

Курамынан шию май ГОСТ 13496.15 бойынша аныкталады.

Курамынан ылгал мен гигроылгал ГОСТ 13496.3 жэне ГОСТ 27548 бойынша аныкталады.

6.2.5    Градуирлеу улплержж спектрлерж алу аспаптарга бержген нускауларга сэйкес жYpгiзiлeдi. Оптиканык коса орнатылган стандарттын жэне елшеу астаушасыныц тазалыгына ерекше назар аударылады. Астаушаны жэне астаушанын терезесж ap6ip елшеу алдында мукият тазалайды. Сынаманы астаушага аударар алдында онын катпарлануын болдырмай мукият араластыра отырып астаушага сынама толтыру техникасынын бйркелкшп камтамасыз етшедГ Сынама толтырылган астаушаны ciлкiлeнбeyiн жэне кенет козгалып кетпеуж кездейдГ Егер есептепш курылгынын мумюндт болса, 3p6ip улп ушж толтырылган астаушанын спектрж 6ip рет елшей отырып, астаушаны ею рет толтырады. Bip елшеу циклжен асатын уакыт кезеш iшiндe аспапта болган материалга елшеу журпзшмейдГ

6.2.6    Градуирлеу кезжде улп ретжде (1) формуласы пайдаланылады:

Y=b₀+b,x,+ b₂x₂+,..-, b_nx_n,    (1)

мунда Ь₀,..., Ь_п— статистикалык эдштермен аныкталатын константтар;